De zorg voor kwetsbare ouderen die zelfstandig thuiswonen komt steeds verder in de knel. De dagbesteding is al gesloten vanwege de corona-uitbraak. Sinds deze week schroeven ook thuiszorgorganisaties massaal de professionele hulp terug. Dit doen ze om het risico op verspreiding zo klein mogelijk te houden.
Zorgorganisaties doen een dringend beroep op de partner of op andere mantelzorgers om de zorg voor kwetsbare ouderen op te vangen. En dat leidt tot grote zorgen, merken organisaties voor zorgende familieleden en vrienden. Bij Mantelzorgelijk en MantelzorgNL staat de telefoon roodgloeiend.
"De mensen die bellen, weten zich soms echt geen raad meer", zegt Marjolijn Bruurs van Mantelzorgelijk. "Ze maken zich grote zorgen. Want wat als ze zelf ziek worden, wie helpt dan nog hun dierbare?" De organisaties krijgen samen enkele honderden telefoontjes en mailtjes per dag.
De geuite problemen zijn heel divers, zegt Bruurs. Van klachten over te weinig hulp: "Mensen worden nu bijvoorbeeld nog maar een keer in de week gedoucht", tot zorgen over of thuiszorgmedewerkers niet zelf corona kunnen verspreiden. Want zij helpen meerdere mensen op een dag en werken zonder mondkapjes, zo geven de bellers aan.
Veel minder hulp dan normaal
Anissa Mentink is een van die mantelzorgers die het zwaarder heeft gekregen. Aan de zorg voor haar zieke moeder heeft ze inmiddels een dagtaak. De vrouw van in de zeventig is bijna blind, halfzijdig verlamd en heeft diabetes. Vier keer per dag druppelt Mentink haar moeders ogen, helpt bij het wassen en aan- en uitkleden, en spuit insuline.
Deze zorg deed ze altijd samen met de thuiszorg, die zes keer per dag langskwam. Maar nu komt die nog maar één keer per dag. Steeds wordt aan Mentink gevraagd of ze nog wat meer erbij kan doen. Dat is echt lastig, geeft ze eerlijk toe. "Ik kamp namelijk zelf met een burn-out en ben langzaam aan het herstellen."
"Ik moet mijn eigen grenzen bewaken, maar ik wil ook niet dat mijn vader nog meer te doen krijgt." Hij zorgt 's nachts voor zijn vrouw, en heeft daardoor vaak gebroken nachten. Ook is de dagopvang nu gesloten. "Dat waren juist de momenten dat hij even terug naar bed kon om wat slaap in te halen of een eindje kon fietsen."
Er zijn meer conflicten met de thuiszorg dan normaal. Zo zegt mijn moeder dat ze niet gewassen wil worden.
Schrijfster Marion Bloem zou haar nog zelfstandig wonende moeder (90) met Alzheimer maar wat graag zelf bezoeken en helpen. Maar ze zit snipverkouden in quarantaine thuis. Is het corona? Of hooikoorts? Ze neemt het zekere voor het onzekere gezien de fragiele gezondheid van haar moeder.
De thuiszorgmedewerkers komen gelukkig nog bij haar moeder langs, vertelt Bloem, maar ze zijn sinds de virusuitbraak wel bang en extra voorzichtig geworden. Naast Alzheimer heeft haar moeder last van hartkramp en moet daarvoor iedere dag medicijnen slikken. "Doet ze dat niet, dan krijgt ze hevige pijnen."
De thuiszorg legt de pilletjes neer of doet ze in de pap. "Maar er wordt niet gekeken of ze de medicijnen ook daadwerkelijk inneemt." Dat laatste is wel van groot belang, want haar moeder verstopt de pillen geregeld, zo weet Bloem, of laat haar pap na een paar happen staan.
'Moeder wil niet meer gewassen worden'
De spanning bij het zorgpersoneel vanwege de corona-uitbraak heeft volgens de schrijfster ook effect op het gedrag van de hoogbejaarde vrouw. Haar moeder wordt er opstandig van, waardoor er meer conflicten zijn met de mensen die haar willen helpen dan normaal.
"Zo zegt ze dat ze niet gewassen wil worden. De houding van de thuiszorg is dan: als cliënten niet gewassen willen worden, dwingen wij ze niet. Ik begrijp dat. Maar hierdoor krijg je wel met problemen te maken als vervuiling."
Bloem voelt zich vooral machteloos. Iemand anders in de familie kan ook niet bijspringen. De gezondheid van haar man is te kwetsbaar en haar broertjes wonen in het buitenland. "Ik sta gewoon schaakmat."
Mantelzorgers kunnen met hun zorgen terecht op mantelzorgelijk.nl en mantelzorg.nl
