De mantelzorg in Nederland wordt in de toekomst: voor ouderen, door ouderen. Dat blijkt uit een raming van het Sociaal en Cultureel Planbureau en het Planbureau voor de Leefomgeving. In 2040 zullen er meer mantelzorgers van 75 jaar en ouder zijn, terwijl het totaal aantal mantelzorgers juist afneemt.
Vorig jaar stonden tegenover elke oudere die mantelzorg kreeg bijna vijf mantelzorgers. In 2040 zullen nog slechts drie mantelzorgers per mantelzorg-ontvanger beschikbaar zijn.
De 57-jarige Margreet van der Voort vreest dat dit zijn weerslag zal hebben op mantelzorgers: er zal nog meer van ze gevraagd worden. Dat het zorgen voor een naaste intensief kan zijn, weet Van der Voort maar al te goed. Ze is al bijna dertig jaar mantelzorger. Op het hoogtepunt zorgde ze voor haar vader, moeder én broer. "Bij intensieve en langdurige zorg gaat het ten koste van je leven, van je sociale contacten, je hobby's en financiën. De hulp gaat altijd per definitie voor."
Drie huishoudens draaiend houden
De vader van Van der Voort is inmiddels overleden. Haar moeder (82) heeft een beroerte gehad en is slechtziend, haar broer heeft 25 jaar geleden een dwarslaesie opgelopen bij een auto-ongeluk. Beiden wonen zelfstandig, waardoor Van der Voort in totaal drie huishoudens draaiende houdt. "Je doet het allemaal gewoon, stoppen is geen optie. Je doet het allemaal uit liefde. Het mooie aan mantelzorgen is dat de liefde zichtbaar wordt binnen een gezin."
Nieuwsuur interviewde de familie Van der Voort:
Tot vier jaar geleden hielp haar moeder bij de zorg van haar broer, maar na een val van de trap kan ze dat niet meer. "Ik kookte en deed alles nog, dat kan nu niet meer", zegt zij. "Ik heb lang voor mijn zieke man en zoon gezorgd. Ik ben denk ik 25 jaar mantelzorger geweest."
Nu Van der Voort bijna alle zorg alleen doet, heeft ze het soms zwaar. "Als mantelzorger cijfer je eigen behoeftes weg. Je houdt heel veel ballen in de lucht en dat is niet altijd leuk." Als mantelzorger staat ze 24/7 'aan'. "Je bent altijd alert op wat er zou kunnen gebeuren."
Ze combineert de zorg met haar werk als organisatiecoach. Ze ervaart daardoor vaak flinke tijdsdruk. "Ik ben zzp'er, dat geeft veel flexibiliteit maar er blijft te weinig tijd over om te netwerken of acquisitie te doen." Ook uit onderzoek blijkt dat veel mantelzorgers moeite hebben de zorg te combineren met hun baan.
'Dit wens ik niemand toe'
Van der Voort krijgt bij de zorg wat hulp van haar man. En haar dochter Anne (25) doet de administratie van oma. "Om mij te ontlasten ging ze steeds meer doen voor mijn moeder en broer. Maar daar heb ik wel een stokje voor gestoken. Ze hoort te studeren en uit te gaan."
Van der Voort pleit voor meer geld en ondersteuning vanuit de overheid, en daarmee minder afhankelijkheid van mantelzorgers. "Ik wil niet dat de toekomst van mijn dochter mijn leven van nu is. Wellicht komt er een moment dat ik zelf hulp nodig heb. Als je ziet hoeveel druk er nu al op ons ligt en je ziet hoeveel we nu al inleveren, dat wens ik echt niemand toe."
