Jeanine Hennis, de gezant van de Verenigde Naties voor Irak, vreest voor "grote, nare gevolgen" van de Amerikaanse liquidatie van de Iraanse generaal Qassem Soleimani in Irak. Dat zegt ze in een interview met Nieuwsuur. "Ik kon het eigenlijk nauwelijks bevatten toen ik het nieuws hoorde, omdat ik me realiseerde dat de impact erg groot is voor Iran, Irak en andere landen."
Hennis was in Nederland, maar na de aanval is ze "direct teruggegaan" naar Irak om gesprekken te voeren met de president, premier en andere politieke leiders "over hoe nu verder en wat de boodschap moet zijn om de stabiliteit en eenheid in Irak te bewaken".
"Iedereen is pragmatisch op dit moment. Ze proberen vooral te kijken wat ze nu moeten doen om te voorkomen dat Irak betrokken raakt bij een grootschalige oorlog."
Wraakacties
Minister Ank Bijleveld van Defensie zei gisteren ook al te vrezen voor escalatie. Maar ze zei ook begrip te hebben voor de liquidatie. "Als je kijkt wat Iran daar heeft gedaan, is dat ook verschrikkelijk."
Hennis wil niet zeggen of ze ook begrip heeft voor de liquidatie van Soleimani. "Uiteindelijk moeten we dealen met de gevolgen die een aanslag met zich meebrengt. Als VN-vertegenwoordiger kijk ik naar de feiten en doe ik mijn best de Irakezen zo goed mogelijk te adviseren."
Ze houdt rekening met mogelijke wraakacties van Iran op Amerikanen op Irakees grondgebied. "Men vreest hier vooral voor kleine aanslagen die zouden kunnen ontaarden in een grote oorlog. Dan wordt Irak opnieuw het strijdtoneel voor landen die nog een rekening met elkaar te vereffenen hebben. De Irakezen hebben al zoveel ellende gezien."
"Het is onzekerheid troef. Zeker omdat Iran bekendstaat om haar strategisch geduld. Een reactie kan ook pas op een langere termijn komen."
Het Iraakse parlement wil dat Amerikaanse troepen vertrekken. Maar lang niet alle Irakezen zien dat zitten, zegt Hennis:
De aanval op Soleimani kwam na aanvallen van pro-Iraanse milities op Amerikaanse doelen in Irak. Lang niet iedereen die Hennis spreekt in Irak oordeelt negatief over de generaal. "Zij kennen hem als iemand die niet onomstreden is, maar ook als iemand die Irak enorm heeft geholpen in de strijd tegen IS. Hij wordt daarom hier ook geroemd."
"Hij stond ook bekend als iemand die nog steeds een invloedrijke rol kon spelen bij het rustig houden van bepaalde milities. Dat betekent voor veel Iraakse autoriteiten dat zij een belangrijke contactpersoon zijn verloren die op bepaalde momenten een stabiliserende invloed had in Irak."
Tegelijkertijd zijn er veel mensen in Irak die de invloed van Iran "echt zat" waren, benadrukt Hennis. "Die zijn wat meer opgelucht. Maar met het uitschakelen van Soleimani is de invloed van Iran in Irak, maar ook in Syrië of Libanon, niet ineens verdwenen."
