Daar waar de auto-industrie nu de stap maakt richting elektrisch en waterstof, is op zee stookolie nog heer en meester. En dat terwijl een beetje cruiseschip net zoveel schadelijke gassen en dampen uitstoot als een miljoen auto's.
Daar moet verandering in komen. De zeevaart moet vanaf 1 januari voldoen aan een strengere norm voor het aandeel van zwavel in de uitstoot. "We gaan naar 0,5 procent wereldwijd. Op de Noordzee geldt al een limiet van 0,1 procent", zegt Paul Altena van de brancheorganisatie voor cruiseschepen (CLIA).
"Aan boord van dit schip staat een scrubber, een gaswasinstallatie", laat Altena zien op cruiseschip de AIDAmar in Rotterdam. "Daarmee wordt 98 procent van de zwavel uit de uitlaatgassen gehaald. In de praktijk zitten we al onder de 0,1 procent uitstoot."
Uitstoot halveren in 2050
Maar ook de uitstoot van CO2 moet op termijn omlaag. "CO2 is een hele lastige", zegt Altena. De zeevarende landen hebben afgesproken dat in 2050 de uitstoot van de hele vloot zeeschepen de helft minder moet zijn dan in 2008. Maar hoe de scheepvaart dat moet gaan doen, is nog onduidelijk. Altena: "Er is nog geen brandstof die dat voor elkaar kan krijgen."
Dit terwijl "zo'n enorme reductie alleen haalbaar is met alternatieve brandstoffen", zegt Sander den Heijer van brancheorganisatie NMT, die de Nederlandse maritieme industrie vertegenwoordigt. Op dit moment kunnen schepen varen op een dieselmotor, die loopt op stookolie of diesel, of op het schonere en duurdere LNG, vloeibaar aardgas. "Schepen kunnen ook nog zuiniger worden door efficiënter met energie om te gaan, bijvoorbeeld door aangroei te verwijderen of precies op tijd in de haven aan te komen", zegt Den Heijer.
Goederenvervoer loopt achter
Jurrit Bergsma, onderzoeker duurzame scheepvaart bij TNO, ziet dat er nu eindelijk werk gemaakt wordt van de ontwikkeling van nieuwe brandstoffen. "Methanol en waterstof zijn op termijn goede alternatieven. De scheepvaart loopt enorm achter op de auto-industrie. Daar kan men veel van leren."
Bij de cruiseschepen is de vergroening al in gang gezet, want die zijn erg zichtbaar voor gewone burgers en krijgen flinke kritiek vanwege de uitstoot van roet, koolstofdioxide en zwavel. En, niet onbelangrijk, de toeristen die erop varen, willen best betalen voor een groenere reis. Sommige nieuwere cruiseschepen varen op LNG, vloeibaar gas. In het goederenvervoer is die omslag nog niet zo duidelijk te zien.
Vanaf volgend jaar moeten er internationaal concrete afspraken worden gemaakt voor de korte termijn en vervolgens voor de lange termijn over hoe de halvering van de emissies gehaald wordt. Want hoe moet de uitstoot halveren, als de scheepvaart zoals verwacht alleen maar groeit?
Met de huidige technologie is dat onrealistisch, zegt Den Heijer. "In sommige scenario's gaat de hele zeevaart-vloot tot 2050 nog 3,5 keer zo groot worden. Om aan die 50 procent reductie te komen moeten schepen 87 procent zuiniger worden."
