De één noemt het schandalig of discriminatie, de ander vindt het een goed idee of zegt dat het al veel eerder had moeten gebeuren: de Technische Universiteit Eindhoven wil de komende anderhalf jaar alleen nog maar vrouwen aannemen voor een wetenschappelijke functie.
Het gaat om 150 vacatures. Waarbij per vacature, per vrouw, ook nog eens een ton onderzoeksgeld beschikbaar is. Mocht na een half jaar geen geschikte vrouw als kandidaat worden gevonden, dan stelt de universiteit de functie ook open voor mannen. Maar zelfs in dat geval moet zowel een man als een vrouw worden voorgedragen.
Eigen netwerk
Voor rector Frank Baaijens is het een missie. "Het gaat vooruit met vrouwen aan de TU, maar het zijn er nog steeds te weinig. We hebben nu bijna 13 procent vrouwelijke hoogleraren. Dat willen we naar 30 procent brengen, maar eigenlijk ben ik met 50 procent pas tevreden."
Uit alle onderzoeken blijkt volgens Baaijens dat het goed is voor de kwaliteit en de creativiteit als je een gemengde samenstelling hebt op alle niveaus. "Wat ons bleek, is dat hoogleraren hun collega's vooral kiezen uit hun eigen netwerk. Iedereen kent de deskundigen in zijn eigen vakgebied."
We nemen een gecalculeerd risico.
En dan blijkt volgens de rector meteen een impliciete vooringenomenheid. "Een woord als 'excellent' plakken we eerder op een man dan op een vrouw. Niemand doet dat bewust. Als je vraagt: zijn mannen en vrouwen tot hetzelfde in staat, zegt 95 procent ja. Maar als je een test doet met proefpersonen, dan blijkt ineens dat 80 procent de voorkeur geeft aan een man. In het onderbewuste speelt dat een rol."
De TU Endhoven wil afrekenen met deze vooroordelen. Want volgens Baaijens zorgen vrouwen voor meer variatie en denken ze meer grensoverschrijdend tussen vakgebieden. "Ze zijn ook socialer, vaker actief in studentenverenigingen. En vrouwen studeren gedisciplineerder en maken vaker hun studie af", zegt de rector, die benadrukt dat hij wil oppassen voor generalisaties.
Discriminatie noemt hij het niet. "Ik zeg nee. Bij eerdere experimenten is er wel protest geweest, maar dat zien we dan wel weer. We nemen een gecalculeerd risico. We proberen gewoon de beste mensen uit de hele wereld naar Eindhoven te halen."