Noordzee wordt grote bouwplaats voor windmolens

• Rob Koster

  Economieverslaggever

Met de bouw van enorme windmolenparken voor de kust van Zeeland, Zuid- en Noord-Holland en ten noorden van de Waddeneilanden gaat Nederland de komende jaren proberen de achterstand in te halen bij de productie van schone energie. Nu zijn we nog één van de slechtst presterende landen op dat terrein in Europa.

Nederland is niet het enige land dat op zee bouwt. Ook de Scandinavische landen, Duitsland, België, Frankrijk en het Verenigd-Koninkrijk hebben grote plannen. Er zijn zelfs voorspellingen dat over twintig jaar een kwart van de Noordzee uit windmolenparken bestaat.

Nederland heeft al een paar windmolenparken op zee, maar die vallen in het niet bij wat onze buurlanden al hebben gebouwd. Het Verenigd Koninkrijk loopt op kop en bouwt op dit moment het grootste windmolenpark ter wereld: Hornsea One. Nieuwsuur bezocht dit park, bekijk hieronder de beelden.

Het park ligt 120 kilometer uit de kust van de Engelse havenstad Hull. En krijgt een oppervlakte van 600 vierkante kilometer. Daarop komen 174 windturbines van 7 megawatt met een hoogte van 190 meter. Het park levert volgend jaar in totaal 1,2 gigawatt stroom aan ruim een miljoen Britse huishoudens.

De Nederlander Stefan Hoonings is de projectleider van Hornsea One. Hij werkt voor Ørsted, het Deense energiebedrijf dat komend jaar ook het eerste grote windmolenpark in Nederland gaat bouwen. Op het vliegveld Humberside vliegen dagelijks helikopters af en aan om technici op grote offshore-schepen af te zetten.

"We hebben tot nu toe zo'n 7000 mensen geregistreerd die op deze offshore site gewerkt hebben. En op een dag als vandaag werken er een kleine 500 man verspreid over zeven grote schepen die hier rondvaren," vertelt Hoonings.

Race to the bottom

Nederland heeft inmiddels drie van de grote windmolenparken aanbesteed. Ørsted bouwt komend jaar Borssele 1 en 2, twintig kilometer uit de kust van Westkapelle in Zeeland. Een jaar later starten Shell, Eneco en Van Oord de bouw van Borssele 3 en 4. Het Zweedse Vattenfall, moederbedrijf van Nuon, bouwt Hollandse Kust Zuid. Dit park komt voor de kust van Noordwijk en is het eerste windmolenpark dat gebouwd wordt zónder subsidie van de overheid.

Nieuwe offshore windmolenparken op zee kunnen zonder subsidie worden gebouwd. Dit zorgt voor vreugde in politiek Den Haag, maar leidt ook tot zorgen in de windindustrie. Er is angst voor een race to the bottom. Bedrijven kunnen dan projecten niet afmaken, omdat de exploitatie niet rendabel blijkt. Er wordt tot nu toe tevergeefs gepleit voor het Britse model waarbij de overheid meebetaalt als de verwachte elektriciteitsprijs tegenvalt.

Onrust voor visserij en natuur

Windmolens op het land veroorzaken al jarenlang controverse op de plaatsen waar ze gebouwd moeten worden. Over windmolenparken op zee lijkt niemand zich druk te maken. Zeker niet nu de overheid die bijna gratis kan laten bouwen. Maar de drukte op de Noordzee zorgt wel voor onrust in de visserij en zorgen bij natuurorganisaties.

Radarsystemen moeten ervoor zorgen dat windmolens tijdens de vogeltrek even stil komen te staan. Kunstmatige riffen bij Borssele 1 en 2 moeten nieuwe paaigrond vormen voor kabeljauw en er wordt geëxperimenteerd met oesterbanken bij windmolenparken.

Ook wordt er gekeken naar het verplaatsen van oefenterreinen van defensie en shipping lanes, de druk bevaren koopvaardijroutes op de Noordzee. Overigens mogen de Britse vissers tussen de windmolens door varen zodra de bouw is afgerond, iets waar in Nederland nog naar gekeken wordt.

Bekijk hieronder de volledige reportage: