Sinds dit jaar worden kinderen in Nederland uitgebreider gevaccineerd tegen de meningokokkenziekte, een ernstige infectie die hersenvliesontsteking kan veroorzaken en tot de dood kan leiden. Maar wat veel mensen niet weten is dat er nog altijd een variant is waar niet tegen wordt gevaccineerd: meningokokken B.
Deze maand komt de Gezondheidsraad, een belangrijk adviesorgaan voor de regering, met een advies of ook een vaccin tegen de B-variant aan alle jonge kinderen moet worden aangeboden. Experts vrezen dat de raad de kosten te hoog vindt. En er zijn meer nadelen: het vaccin bestaat uit drie prikken en kinderen kunnen hoge koorts krijgen.
Het vaccin tegen type B is sinds oktober op de markt. Ouders kunnen nu zelf in overleg met hun huisarts het vaccin aanschaffen. Dat kost ongeveer 235 euro voor drie prikken. De Stichting Farmaceutische Kengetallen laat weten dat het vaccin in oktober 250 keer is verkocht en in november ook 250 keer.
Aantal infecties laag
Sinds dit jaar is het Rijksvaccinatieprogramma van het RIVM uitgebreid. Kinderen van 14 maanden en jongeren van 14 jaar krijgen standaard een vaccin tegen meningokokken A, C, W en Y. Maar tegen meningokokken B niet, die variant komt niet heel veel voor in Nederland.
Na een piek rond de eeuwwisseling is het aantal infecties met meningokokken B al jaren vrij stabiel en laag. Vorig jaar werden 81 mensen ziek. Ook overlijden er in Nederland relatief weinig mensen aan de ziekte: een tijd lang waren het er een of twee per jaar. Maar in 2017 steeg het aantal doden naar vijf.
Op dit moment is W de meest voorkomende meningokokkenvariant in Nederland. Dat geldt niet voor jongere kinderen: driekwart van de infecties bij kinderen onder de vijf wordt veroorzaakt door meningokokken B.
Ik dacht dat er alleen meningokokken C was en daar was mijn dochter tegen ingeënt.
Ook het dochtertje van Meggy Drost werd dit jaar getroffen door meningokokken B. Sammie van 20 maanden werd plotseling ernstig ziek en belandde in het ziekenhuis met hersenvliesontsteking. "Ik dacht eerlijk gezegd dat er alleen meningokokken C was en daar was Sammie tegen ingeënt. Dus ik dacht dat mijn dochter geen hersenvliesontsteking meer kon krijgen", vertelt Drost.
Bekijk de video hieronder voor Meggy's hele verhaal.
Sommige Europese landen, zoals Ierland, Italië en het Verenigd Koninkrijk, vaccineren inmiddels wel alle jonge kinderen tegen type B. De Groningse hoogleraar global health economics Maarten Postma (UMCG) zit in de vaccinatiecommissie van de Britse Gezondheidsraad. Hij vindt dat het ook in Nederland moet worden ingevoerd.
Experts vrezen dat de Gezondheidsraad de kosten van het vaccin te hoog vindt. Die kijkt namelijk ook naar de kosteneffectiviteit: wat kost een vaccin per levensjaar dat ermee wordt gered? Vallen er weinig doden door een ziekte, zoals bij meningokokken B, dan zijn de kosten van een vaccin relatief hoog.
Hoogleraar Postma zegt daarover: "In Engeland is men bereid geweest om wat meer te denken in scenario's: wat als wij nu aan de vooravond staan van een uitbraak die we kunnen voorkomen door te vaccineren? Wat zou dan de kosteneffectiviteit zijn? En die ziet er dan veel gunstiger uit."
Niet voor honderd procent
Afgezien van de kosten zijn er nog meer redenen waarom de Gezondheidsraad zou kunnen twijfelen. Het toelaten van het meningokokken B-vaccin betekent drie nieuwe prikken in het vaccinatieprogramma waarvan kinderen ook nog eens hoge koorts kunnen krijgen. Bovendien beschermt het vaccin niet voor de volle honderd procent: in driekwart van de gevallen kan het meningokokken B-infecties voorkomen.
Het advies van de Gezondheidsraad wordt verwacht op 19 december. Daarna beslist staatssecretaris Paul Blokhuis van Volksgezondheid of het meningokokken B-vaccin wordt opgenomen in het Rijksvaccinatieprogramma.
