Het lijkt wel iedere week raak aan de Amerikaans westkust. Ook vandaag zullen linkse groeperingen demonstraties houden in Berkeley in Californië. Dit keer om het bezoek van alt-right spreker Ben Shapiro aan Berkeley University tegen te houden.
Bij dit soort demonstraties is een groep altijd prominent aanwezig: Antifa. Deze antifascisten, geheel in het zwart gehuld, lijken tot alles bereid om de alt-right-beweging te bevechten. Geweld schuwen ze niet. Hun acties zijn volgens henzelf gerechtvaardigd.
Geen leiders bij Antifa
Nieuwsuur kreeg de unieke kans de groep te spreken over hun ideeën en methodes. De leden die willen praten, willen wel onherkenbaar blijven. Petje op, capuchon over het hoofd en een sjaal voor het gezicht. Alleen hun ogen zijn zichtbaar.
"We moeten onze identiteit helaas beschermen", zegt David. Hij is een van de leden van Rose City Antifa, de lokale afdeling in Portland. "Antifa wordt bedreigd en gestalkt door extreem-rechtse groepen. Er zijn zelfs activisten vermoord."
David voert het woord, maar hij is niet de leider van de groep. Er zijn geen leiders bij Antifa, alle beslissingen worden in groepsverband genomen. Dat gaat al jaren zo, want antifascisme is geen nieuw fenomeen.
In Europa zijn er sinds de jaren twintig groepen die zich onder de vlag van Antifa verzetten tegen fascistische leiders. In de VS komen de eerste groepen in de jaren tachtig op. En allemaal staan ze bekend om een ding: ze pakken fascisme met harde hand aan.
"We zijn er om de zwakkeren in de samenleving te beschermen", zegt David. "Daarvoor gooien we onze lichamen in de strijd. De fascisten en racisten maken de zwakkeren tot doelwit en willen ze uitroeien, dat kun je alleen met geweld bestrijden." Dat klinkt tegenstrijdig, maar volgens David is deze methode te rechtvaardigen.
"Wat wij doen is zorgen dat deze rechtse groepen hun boodschap van haat niet kunnen verspreiden in onze samenleving. Als zij een openbaar evenement organiseren gaan we erheen om te laten zien dat er voor dit gedachtegoed geen plek is. Het ziet er misschien heel gewelddadig uit, maar het is pure zelfverdediging."
We zijn er om de zwakkeren in de samenleving te beschermen. Daarvoor gooien we onze lichamen in de strijd.
David en zijn groep nemen me mee naar een van hun acties, zodat ik met eigen ogen kan zien hoe het gaat. De rechtse white supremacists-groep Patriot Prayer houdt een free speech-bijeenkomst in het centrum van Portland. Antifa organiseert de tegendemonstratie.
Het is een kakofonie van getrommel en geschreeuw. 'Nazi's go home' is de meest gehoorde kreet. Zwaarbewapende ME-agenten houden ons gescheiden van Patriot Prayer, maar dat weerhoudt Antifa er niet van om zo nu en dan te proberen door het cordon heen te breken.
Als Patriot Prayer het terrein besluit te verlaten, omsingelen enkele Antifa's een groepje white supremacists. "Rot op, vieze nazi, rot op!", schreeuwen ze, terwijl ze de mannen duwen, schoppen en in het gezicht spugen.
Een Patriot Prayer-aanhanger probeert vervolgens de groep linkse demonstranten te intimideren door met zijn enorme truck op de groep af te rijden. Wanneer hij is ingesloten, zet hij zijn auto plotseling in de achteruit. De politie grijpt direct in en arresteert de man. Maar ook een paar Antifa's worden meegenomen.
We zouden niet zomaar geweld gebruiken, maar we schuwen geen enkel middel.
"We zouden niet zomaar geweld gebruiken, maar we schuwen geen enkel middel", zegt Len, ook een lid van Rose City Antifa. "Ons enige doel is om te zorgen dat het gedachtegoed van deze mensen niet verspreid wordt."
De groepen waar Antifa zich op richt worden steeds zichtbaarder en gebruiken president Donald Trump om nieuwe leden te rekruteren, vertelt Len. "Ze organiseren pro-Trump-evenementen of dragen Trump-attributen om zo minder op te vallen, maar ondertussen delen ze hun giftige ideeën."
Volgens Len is vrijheid van meningsuiting hierbij niet aan de orde. "Ze zeggen niet dat ze alle blanken geweldig vinden. Ze zeggen dat alle blanken superieur zijn, en dat er actie ondernomen moet worden tegen mensen die dat niet erkennen of hen in de weg zitten. Wij doen er alles aan om te zorgen dat het bij die woorden blijft en het nooit tot actie komt."
