Opvallende verkiezingsuitslagen in Groot-Brittannië en Frankrijk de afgelopen week. Premier Theresa May ziet haar positie wankelen en president Emmanuel Macron lijkt zijn machtsbasis juist te versterken.
Maar wat betekenen deze ontwikkelingen voor Europa? Gaan de brexit-onderhandelingen gewoon door en wie krijgt het voor het zeggen in het nieuwe Europa. Heeft Nederland nog iets in de melk te brokkelen nu de formatie maar niet opschiet?
Standpunt
Een volwaardig kabinet met een standpunt over Europa, is nu belangrijk, denkt eurocommissaris Frans Timmermans. "Ik begrijp dat er in Nederland wordt geformeerd, maar het werk gaat gewoon door. We moeten de actieve rol die Nederland de afgelopen jaren gespeeld heeft in het buitenland niet laten versloffen."
Over de brexit-onderhandelingen wil de Europese Unie snel helderheid van de Britten. "Onze positie is helder en ik hoop dat nu de Britse positie snel duidelijk wordt, want het is alweer bijna een jaar geleden dat het referendum werd gehouden", zegt Timmermans.
De Britse minister David Davis van brexitzaken zei vandaag dat de onderhandelingen met Brussel volgende week beginnen. Hij probeerde ook de voorstanders van een zogenoemde 'harde brexit' gerust te stellen, waarbij de Britten alle banden met de EU verbreken.
Onmogelijk verschil
Hardliners maken zich zorgen dat Groot-Brittannië na de verkiezingsuitslag concessies zal moeten doen met een 'zachte brexit', waarbij de Britte wel deelnemen aan de interne markt, maar niet de Europese regels en het Hof van Justitie erkennen.
Timmermans denkt dat het een onmogelijk verschil is. "Als je bepaalde regels overneemt, moet er ook iemand zijn die de regels controleert." De Europese Unie heeft wat hem betreft een helder standpunt. "We denken eerst aan de belangen van onze burgers. We willen geen ongelukken rond Ierland en er moeten heldere afspraken komen over de financiële verantwoordelijkheden ten opzichte van elkaar."
Verbonden
Door de overwinning van Macron bij de Franse presidentsverkiezingen is de traditionele Frans-Duitse as nieuw leven ingeblazen. Merkel wil graag met Macron om de tafel om te overleggen over belangrijke vraagstukken en een nieuwe impuls voor de EU.
Juist nu moet Nederland daarom nieuwe verbonden sluiten, denkt Timmermans. "De Benelux is in dat verband van belang. Volgende week organiseert de Benelux kleine topontmoetingen met zowel de Visegrad-landen (Polen, Hongarije, Tsjechië, Slowakije) als met de Baltische Staten (Estland, Letland, Litouwen)."
Over de het succes van Macron is Timmermans nuchter. "Mensen hebben in Frankrijk gestemd, voor verandering. Er is niet veel geloof meer in oude partijstructuren. Dat Macron het land wil hervormen is positief nieuws, maar de uitslag zegt ook dat er veel onvrede is. De hoop is dat hij op die onvrede een antwoord kan geven."
Mokken
Parijs en Berlijn zijn het over Europa met elkaar eens en Timmermans is ervan overtuigd dat de Fransen samen met de Duitsers leiding willen geven aan een nieuw Europa. De vraag is of de andere landen dan nog wat in de melk te brokkelen hebben.
"Je bent zo invloedrijk als je zelf wilt", zegt Timmermans. "Aan de zijlijn gaan mokken, op de reservebank zitten of buitenspel staan, dat helpt niet. Dan gaan de Fransen en Duitsers hun eigen gang."
