Gouverneur: burgerdoden bij aanval Donetsk • 'Azovstal-strijders overgebracht naar oud-strafkolonie'

'Zeven burgerdoden bij Russische aanval'

Bij een Russische beschieting in de Oekraïense regio Donetsk zijn zeven burgers omgekomen. Dat meldt de regionale gouverneur. Hij zegt verder dat zes anderen gewond zijn geraakt.

Gisteren meldden de Oekraïense autoriteiten ook burgerdoden bij Russische aanvallen in de regio Donetsk en de stad Sjevjerodonetsk.

Italiaans energiebedrijf sorteert voor op betaling in roebels

Energiegigant Eni in Italië gaat een tweede bankrekening openen om in roebels te kunnen betalen voor Russisch gas. De Europese Commissie heeft lidstaten met klem opgeroepen niet in Russische valuta af te rekenen voor gas, wat Poetin per decreet verplicht heeft gemaakt.

Eni moet volgens Reuters uiterlijk 20 mei betalen aan het Russische Gazprom. Doet het dat niet in roebels, dan riskeert het bedrijf dat het Russische staatsbedrijf de gaskraan dichtdraait. Met het openen van de tweede bankrekening stelt Eni dat het geen Europese sancties tegen Rusland overtreedt.

Een Commissie-woordvoerder zegt in een reactie tegen Reuters dat ondernemingen weliswaar nog steeds een bankrekening mogen openen bij Gazprom - maar dat betalen in roebels indruist tegen de ingestelde sancties. Europese bedrijven mogen alleen nog betalen voor Russisch gas in de valuta die in het oorspronkelijke contract staan.

Oekraïens militair analist: 'Ik denk dat we heel Oekraïne kunnen heroveren'

Aanvallen is moeilijker dan verdedigen, maar volgens Oleg Zjdanov kan Oekraïne op de lange termijn de strijd winnen van Rusland. Hij is kolonel buiten dienst van de Oekraïense strijdkrachten en militair analist.

In dit interview legt Zjdanov uit hoe de volgende fase van de oorlog eruit zal zien:

'Azovstal-strijders overgebracht naar voormalige strafkolonie'

Zeven bussen met Oekraïense strijdkrachten, die wekenlang het Azovstal-complex in Marioepol hebben verdedigd, zijn volgens ooggetuigen aangekomen op hun bestemming. De krijgsgevangenen zijn door Russische strijdkrachten overgebracht naar een voormalige strafkolonie in Olenivka.

De plaats Olenivka ligt ten zuidwesten van Donetsk, gebied dat door Russische troepen en pro-Russische milities wordt bezet. In de voormalige strafkolonie daar worden volgens Oekraïne ook burgers uit de zwaar gebombardeerde havenstad Marioepol vastgehouden.

Een Russisch onderzoekscomité is van plan de groep krijgsgevangen uit het Azovstal-complex te verhoren. Volgens het Kremlin worden ze verdacht van oorlogsmisdaden. Het hooggerechtshof van Rusland gaat naar verwachting volgende week oordelen dat het Azov-bataljon een terroristische organisatie is. Deze van origine extreemrechtse militie is onderdeel van de Oekraïense nationale garde, en speelde de hoofdrol bij de verdediging van de Azovstal-fabriek.

VVV van Kiev brengt de verwoesting in beeld

Hoe is het om nu in verwoeste Oekraïense plaatsen als Irpin of Boetsja rond te kijken? Het officiële toerismebureau van de regio Kiev heeft 3D-beelden van de verwoesting in een vormgeving gegoten die lijkt op de Street View-optie van Google Maps.

Forensisch team van marechaussee ingezet in Oekraïne

Het forensisch opsporingsteam van de Koninklijke Marechaussee is afgelopen weekend vertrokken naar Kiev. De specialisten gaan mogelijke oorlogsmisdaden onderzoeken voor het Internationaal Strafhof in Den Haag (ICC), meldt de marechaussee.

De ICC-aanklager kondigde vandaag aan dat het grootste onderzoeksteam ooit naar Oekraïne is gestuurd. Hij dankte de Nederlandse autoriteiten nadrukkelijk voor de hulp. De marechaussee komt nu met aanvullende informatie over wat deze steun onder meer behelst.

Het team van de marechaussee bestaat uit zo'n dertig experts, zoals forensische, digitale en tactische opsporingsambtenaren. Zij zullen in en rondom Kiev getuigenverklaringen opnemen en onderzoek verrichten naar digitale apparaten zoals camera's en computers. De operatie is volgens de marechaussee niet zonder risico, maar omdat het gebied onder controle staat van Oekraïne wordt een confrontatie met Russische militairen zeer onwaarschijnlijk geacht.

Oekraïense minister: 'Nederlanders zijn klaar voor EU-toetreding Oekraïne'

De minister van Buitenlandse Zaken van Oekraïne, Dmytro Kuleba, denkt dat het Nederlandse volk klaar is voor EU-toetreding van Oekraïne en dat de politici het volk daarin moeten volgen. Dat zegt hij in een interview met Nieuwsuur, voordat hij dinsdag met minister Hoekstra en Kaag in gesprek ging.

"Acht jaar geleden (tijdens het Oekraïne-referendum, red.) zeiden Nederlandse politici dat ze de integratie van Oekraïne in de EU niet konden steunen omdat de publieke opinie ertegen was. Maar nu steunen Nederlanders Oekraïne wel. Moeten politici het volk volgen of moet het volk politici volgen? Ik geloof in democratie: politici moeten het volk volgen."

Dronebeelden van gewonde militairen bij Azovstal geverifieerd

De zogenoemde Osint-redactie van de NOS heeft beelden geverifieerd van gewonde militairen die worden weggedragen bij de Azovstal-fabriek in Marieopol. De beelden zijn inderdaad opgenomen op een weg die langs het industriële complex loopt.

Een groep van ruim 250 Oekraïense militairen is gisteravond per bus van het terrein geëvacueerd. Azovstal was het laatste verzetsbolwerk tegen de Russische strijdkrachten in de zwaar gebombardeerde havenstad.

Pro-Russische militie: 15.000 militairen gevangengenomen

Pro-Russische rebellen in Oost-Oekraïne beweren dat ze vele duizenden Oekraïense militairen en huurlingen gevangen hebben genomen. Een groep van zo'n 15.000 strijdkrachten is ingesloten in de buurt van de stad Sjevjerodonetsk, stelt een hooggeplaatste functionaris van de zelfverklaarde 'Volksrepubliek' van Loegansk.

De informatie van het Russische staatspersbureau Ria valt niet te verifiëren. Volgens de rebellen waren hooggeplaatste officieren van de Oekraïense strijdkrachten gevlucht voordat de groep gevangen werd genomen.

Strafhof: groot onderzoeksteam naar Oekraïne

Het Internationaal Strafhof in Den Haag heeft een team van 42 onderzoekers ingezet om mogelijke oorlogsmisdaden in Oekraïne te onderzoeken. Het gaat volgens hoofdaanklager Karim Khan om het grootste team dat zijn bureau ooit heeft ingezet in een land.

De onderzoekers, forensisch experts en het ondersteunend personeel gaan bewijsmateriaal verzamelen in Oekraïne. Moskou en Kiev beschuldigen elkaar van oorlogsmisdaden, maar de meldingen van wandaden door het Russische leger zijn omvangrijker dan andersom.

Aanklager Khan bedankt de Nederlandse autoriteiten voor hun steun aan het onderzoeksteam. "Deze samenwerking zal de impact van onze team fors vergroten", zegt hij in een verklaring.

Leiders Finland en Zweden donderdag naar Witte Huis

President Biden heeft de Finse president Niinistö en de Zweedse premier Andersson uitgenodigd in het Witte Huis. De ontmoeting is aanstaande donderdag en staat in het teken van verdere NAVO-uitbreiding.

Zowel Finland als Zweden willen lidmaatschap aanvragen voor het militaire bondgenootschap. Hoewel NAVO-lid Turkije zich gisteren fel heeft uitgesproken tegen het plan, is de Finse president optimistisch. President Erdogan zei dat hij het lidmaatschap van Finland en Zweden wil blokkeren, omdat ze leden van terroristische organisaties als de PKK onderdak bieden.

Niinistö wijst erop dat het standpunt van Turkije de afgelopen tijd is veranderd. "Ik weet zeker dat we met constructieve discussies een oplossing voor de situatie zullen vinden", zei hij vandaag.

Fins parlement over NAVO-lidmaatschap: 188 stemmen voor, 8 tegen

Het parlement van Finland heeft ingestemd met de geplande aanvraag voor NAVO-lidmaatschap. De voorstanders waren fors in de meerderheid: 188 parlementariërs steunden het plan en 8 stemden tegen.

Oekraïense minister looft Nederlandse steun, ziet nog één barrière

De Oekraïense minister Koeleba van Buitenlandse Zaken heeft vanmorgen in Den Haag een ontmoeting gehad met zijn Nederlandse "vriend" en collega Hoekstra. Het was de derde keer in een week dat hij en "Wopke", die vorige week in Oekraïne was, elkaar ontmoetten.

Koeleba vertelde hij na afloop dat hij vol lof is over de steun van Nederland voor Oekraïne. Hij was hier ook in 2016, aan de vooravond van het referendum over het associatieverdrag met Oekraïne. "En ik zie een grote verandering in de manier waarop jullie tegen ons aankijken. Wij zijn de laatste drie maanden ook anders naar Nederland gaan kijken. Nederland staat nu naast Oekraïne."

Wat hem betreft staat er nog maar één psychologische barrière tussen de twee landen en dat is dat Nederland de EU-kandidaatstelling van Oekraïne nog niet steunt. "Het gaat er niet om dat we onmiddellijk lid worden, maar het gaat om erkenning van het feit dat Oekraïne tot de grote Europese familie behoort door het proces van de kandidaatstelling in gang te zetten."

Oekraïners in Kiev over strijders Azovstal: 'Het zijn kanjers'

Russische kolonel b.d. op staatstv: 'Het gaat erger worden voor ons'

Een bekende defensiecommentator heeft op de Russische staatstelevisie ongekend hard geoordeeld over de oorlog in Oekraïne. Kolonel buiten dienst Michail Chodarjonok zei dat gezien de strijdlust van de Oekraïners de situatie voor de Russen veel zwaarder zal worden.

Dergelijke meningen zijn slechts zelden te horen in de Russische media, die doorgaans volledig de (optimistische) lijn van het Kremlin volgen. Maar daaraan had Chodarjonok gisteravond geen boodschap. "Niemand zou informatie-kalmeringsmiddelen moeten nemen", verklaarde hij zijn openhartigheid.

Volgens hem kan Oekraïne nog een miljoen mannen mobiliseren en bewapenen. "De situatie gaat kortgezegd nog veel erger voor ons worden."

Een journalist van de BBC vertaalde de uitspraken van Chodarjonok en zette de beelden op Twitter:

Oekraïners verdedigen Izjoem, waar zwaar wordt gevochten

Een vrijwilligersbataljon bij Izjoem, aan het oostfront in Oekraïne, houdt stand tegen aanvallen en bombardementen van het Russische leger. Mochten Russische troepen hier doorbeken, dan hebben ze vrije doorgang naar het zuiden en de Donbas.

Een cameraploeg van de Britse omroep BBC maakte deze reportage:

'Een van de zwaarste aanvallen op regio Lviv'

De aanval op de regio Lviv van vannacht (zie eerder liveblogbericht) was gezien het aantal afgeschoten raketten een van de zwaarste in de oorlog tot nu toe, zegt de burgemeester van Lviv op sociale media. Volgens hem zijn er geen raketten in de stad terechtgekomen, waarvoor hij de luchtafweer bedankt. Wel werd spoorinfrastructuur bij Javoriv, ten westen van Lviv, beschadigd.

De gouverneur van Lviv zei vannacht dat bij Javoriv een militair trainingscentrum is bestookt. Volgens het Russische ministerie van Defensie zijn bij luchtaanvallen ten westen van Lviv Amerikaanse en Europese wapenzendingen vernietigd. Daarbij is ook een onbekend aantal Oekraïense reservisten omgekomen, zeggen de Russen, die spreken van een aanval in de buurt van het treinstation van Starytsji. Dat station ligt hemelsbreed 4 kilometer van het trainingscentrum.

'Opvang Oekraïners bewijst Europa's dubbele moraal'

Het hoofd van 's werelds grootste hulpnetwerk heeft uitgehaald naar Europese landen en hun vluchtelingenbeleid. Francesco Rocca is voorzitter van het IFRC, de koepel van alle Rode Kruis- en Rode Halve Maan-organisaties. Hij zegt dat het vlotte onderbrengen van honderdduizenden Oekraïense vluchtelingen aantoont dat Europa een dubbele moraal hanteert. Waar zij met open armen worden ontvangen, moeten mensen uit Afrika of het Midden-Oosten een gevaarlijke reis ondernemen en vaak lang wachten in een asielprocedure.

Rocca vindt dat er geen enkel verschil zit tussen iemand die het geweld in Oost-Oekraïne ontvlucht en iemand die bijvoorbeeld probeert te ontkomen aan het extremistische Boko Haram in Nigeria. "Zij die geweld ontvluchten, zij die bescherming zoeken, moeten gelijk worden behandeld. Etniciteit en nationaliteit moeten geen factor zijn bij het redden van levens."

De kritiek is niet nieuw, ook in Nederland klonk die al eerder. Zo zei de burgemeester van Westerwolde, waar het aanmeldcentrum voor asielzoekers in Ter Apel ligt, dat gemeenten met twee maten meten als het gaat om opvang van vluchtelingen. Ook zijn er gemeente die al jaren geen asielzoekers opvangen, maar dat nu wel doen met Oekraïners.

Benieuwd waar en hoe Oekraïners worden opgevangen? We maakten er deze video over:

Polen gaat Oekraïne helpen met graanexport

Oekraïne en Polen hebben een overeenkomst gesloten die de export van graan vanuit Oekraïne moet vergemakkelijken. Polen heeft toegezegd de grenscontroles op landbouwproducten simpeler te maken en om meer inspecteurs in te zetten, zegt het Oekraïense ministerie van Landbouw.

Oekraïne is een belangrijke exporteur van tarwe en maïs, maar door de oorlog kunnen de voorraden nu slechts mondjesmaat het land uit. De havens aan de Zwarte Zee zijn onbereikbaar en dus moeten de goederen over land richting Europa en de rest van de wereld. Die transporten lopen vertraging op door beperkte spoorcapaciteit en lange files van vrachtwagens aan de grens. Ondertussen lopen de prijzen overal snel op.

De Poolse minister van Landbouw zei gisteren dat in de Poolse havens aan de Oostzee voorbereidingen worden getroffen voor de overslag van Oekraïense graantransporten.

Kijken: Zelensky over evacuaties Marioepol

Oekraïne: hernieuwde aanval Russen in Donbas

Volgens het Oekraïense leger bereiden Russische troepen zich voor om de aanval op Oekraïense steden in het oosten van het land, de Donbas-regio, te hervatten. Het gaat om een offensief op de plaatsen Slavjansk en Drobysjeve, bij Kramatorsk. Daarvoor worden nieuwe manschappen en materieel aangevoerd, aldus de Oekraïners.

Enkele tientallen kilometers verder naar het oosten, bij Sjevjerodonetsk, hebben de Russen zich na gevechten juist teruggetrokken, meldt Oekraïne. Daar vielen gisteren zeker tien burgerdoden bij Russische beschietingen, meldde de gouverneur.

Rusland probeert om de Oekraïense troepen definitief te verdrijven uit de Oost-Oekraïense provincies Loegansk en Donetsk, gebieden die voor de oorlog al deels in handen waren van pro-Russische rebellen. Om de dorpen en steden die nog onder Oekraïense controle staan, wordt hevig gevochten. Zo wordt de frontlinie bij Donetsk zwaar gebombardeerd.

'Azovstal-strijders kochten tijd voor verdediging Oekraïne'

De missie van de Oekraïense strijders die de Azovstal-fabriek in Marioepol verdedigden tegen de Russen, is afgerond. Dat zegt de Oekraïense legerleiding in een verklaring.

Volgens het leger hebben de strijders een belangrijke rol gespeeld bij de verdediging van andere delen van Oekraïne, door 20.000 Russische militairen bezig te houden en zo tijd te kopen. Daardoor waren de Russen bijvoorbeeld niet in staat om Zaporizja snel in te nemen, zegt Oekraïne.

"De belangrijkste Russische troepen waren gebonden aan Marioepol, waardoor we de mogelijkheid hadden ons voor te bereiden en defensieve grenzen aan te leggen waar onze troepen nu nog steeds aanwezig zijn. We kregen de benodigde tijd om reserves op te bouwen, te hergroeperen en hulp van onze bondgenoten te krijgen."

De legerleiding noemt de Azovstal-strijders "de helden van onze tijd".

Unicef: meer ondervoeding kinderen dreigt door oorlog Oekraïne

De oorlog in Oekraïne leidt ertoe dat de prijs voor noodvoeding van ondervoede kinderen in onder meer Afrika flink stijgt. Dat heeft mogelijk tot gevolg dat 600.000 kinderen extra geen gebruik kunnen maken van de noodvoeding in het komende half jaar, zegt Unicef.

Unicef deelt in verschillende landen pakketten uit met daarin therapeutische voeding. Die bestaat uit een soort pasta van pinda's, olie, suiker en andere voedingsstoffen. Een zwaar ondervoed kind heeft zes tot acht weken zulke voeding nodig om weer op sterkte te komen.

De prijzen dreigen nu 16 procent omhoog te gaan, omdat de grondstoffen onder meer door de oorlog in Oekraïne veel duurder worden. Oekraïne is een belangrijke leverancier van zonnebloemolie en graan.

Naar schatting zijn wereldwijd 13,6 miljoen kinderen onder de vijf jaar ernstig ondervoed. 10 miljoen van hen hebben niet de beschikking over de juiste behandeling, aldus Unicef. Naast de oorlog in Oekraïne speelt ook de coronapandemie een rol bij de prijsstijging.

Burgemeester Kiev ontraadt inwoners nog terug te keren

Burgemeester Vitali Klitsjko zegt dat inwoners van Kiev die zijn gevlucht nog beter niet naar huis terug kunnen keren. Het is relatief rustig in de stad sinds Russische troepen hun offensief hebben gestaakt, maar veilig is het nog niet, zegt Klitsjko in gesprek met de BBC. De Oekraïense hoofdstad is nog steeds "een doel voor de Russische agressor". Het luchtalarm klinkt nog regelmatig en er is nog een avondklok van kracht.

Het leven keert wel weer enigszins terug, aldus Klitsjko. Bars en restaurants openen weer de deuren. Toch noemt hij Kiev "nog steeds leeg". Naar schatting een miljoen inwoners zijn nog niet naar Kiev teruggekeerd.

Gouverneur: trainingscentrum weer beschoten

Volgens de gouverneur van de regio Lviv in West-Oekraïne is het militaire trainingscentrum in Javoriv, nabij de Poolse grens opnieuw bestookt door Russische raketten. Twee maanden geleden werd het complex ook getroffen en vielen er tientallen doden.

De gouverneur geeft niet meer informatie over de aanval van vannacht, die volgt volgens hem in de ochtend. De stad Lviv is volgens de burgemeester niet geraakt. Oekraïense luchtafweer zou voorkomen hebben dat doelen in de stad werden getroffen.

Explosies in Lviv

In de West-Oekraïense stad Lviv zijn aan het begin van de nacht verschillende explosies te horen geweest, meldt Nieuwsuur-verslaggever Gert-Jan Dennekamp. Het is onduidelijk of er slachtoffers zijn en welke delen van de stad zijn getroffen.

Andere journalisten in Lviv melden acht tot tien explosies vlak achter elkaar. Mogelijk ging het om de luchtafweer.

Zelensky: moeilijke dag, maar we hebben onze helden levend nodig

53 zwaargewonde mensen zijn geëvacueerd uit de Azovstal-fabriek in Marioepol en naar het ziekenhuis in Novoazovsk gebracht, zegt de Oekraïense onderminister van Defensie Hanna Maljar in een videoboodschap. 211 anderen zijn via een humanitaire corridor naar Olenivka gebracht. Beide plaatsen staan onder controle van pro-Russische rebellen.

Volgens Maljar zullen alle evacués via uitwisselingen met de Russen weer naar gebied komen dat in Oekraïense handen is.

In een videoboodschap reageerde ook de Oekraïense president Zelensky op de evacuaties. Hij noemde het een moeilijke dag: "Maar deze dag, zoals alle andere dagen, is erop gericht om ons land en onze mensen te redden. Ik wil benadrukken dat Oekraïne zijn helden in leven nodig heeft."

De Oekraïense legerleiding zegt dat er ook pogingen gedaan worden om de overige militairen nog te evacueren. De gevechtsmissie in Azovstal zit erop, aldus het leger.

Welkom

Welkom in ons nieuwe liveblog over de oorlog in Oekraïne. Ons blog van gisteren is hier terug te vinden.