Kabinet wil boostercampagne in maand voltooien • Onbegrip scholen over laat besluit

‘Scholen pas maandag sluiten ondermijnt doel van maatregel’

De scholen sluiten is vanuit epidemiologisch oogpunt een verstandig besluit, zegt Alma Tostmann, epidemioloog van het Radboudumc in Nijmegen. Maar het besluit om scholen nog tot en met maandag coulance te geven om dicht te gaan, begrijpt ze niet. "Dat vind ik ongelofelijk", zegt Tostmann in Nieuwsuur.

De sluiting is bedoeld om te voorkomen dat er met Kerst veel besmettingen zijn. "Sluit je op vrijdag, dan heb je een buffer van acht dagen tot Kerst. Stop je op maandag, dan duurt die periode maar vijf dagen. Al die besmettingen die je dan nog krijgt, presenteren zich met Kerst. Dus die coulance ondermijnt het hele doel van dit verhaal."

Tostmann vertrouwt erop dat een lange vakantie effect gaat hebben. "Wat we zien is dat de besmettingen in de vakantieperiode dalen." Als de scholen op 10 januari opengaan, moet er wat haar betreft goed gekeken worden naar hoe dat veiliger kan. Ze noemt als opties mogelijk strengere quarantainemaatregelen en het zelftesten uitbreiden naar de middenbouw.

GGD: versnelde boosterprikcampagne is grote opdracht

In het tweede deel van januari moeten alle 18-plussers een boosterprik aangeboden hebben gekregen. Demissionair minister De Jonge van Volksgezondheid wil het tempo van de vaccinatiecampagne fors opschroeven. De GGD spreekt van een grote opdracht en kan nog niets zeggen over de haalbaarheid van dat plan.

"We zullen nu sneller en meer prikken moeten zetten dan we hiervoor deden", zegt een woordvoerder. "Hoe we dat gaan aanpakken, daarover zijn we nu nog in beraad." Morgenochtend komt de GGD met een verklaring over het plan.

De Landelijke Huisartsen Vereniging (LHV) roept aangesloten huisartsen op te helpen bij de boostervaccinatie tegen het coronavirus. Maar die hulp is vrijwillig, er komen geen landelijke afspraken over, laat de organisatie weten.

De eerste groep militairen is inmiddels begonnen met de opleiding om te mogen vaccineren, laat een woordvoerder van Defensie weten. Morgen kan deze groep ook beginnen met prikken. "We hebben in totaal zo'n 750 mensen klaarstaan om te helpen bij het prikken en testen", zegt de woordvoerder.

Italië voert testverplichting in voor reizigers uit EU

Vanaf donderdag geldt een testverplichting voor EU-burgers die naar Italië reizen. Ook gevaccineerden moeten een negatief testresultaat kunnen tonen. Wie niet is ingeënt tegen covid-19, moet na aankomst in Italië ook nog vijf dagen in quarantaine.

Premier Mario Draghi heeft de maatregelen vanavond bekendgemaakt. De aanvullende coronaregels gelden minimaal tot 31 januari. Daarnaast heeft de regering de noodbevoegdheden in verband met de pandemie tot 31 maart verlengd. Daarmee kan het kabinet makkelijker nieuwe wetgeving invoeren.

Zowel antigeen- als PCR-tests zijn toegestaan om Italië binnen te raken. Ze mogen respectievelijk niet ouder dan dan 24 of 48 uur oud zijn. In november voerde Portugal ook al een testverplichting in om het land binnen te komen.

Nieuwe coronamaatregelen in Verenigd Koninkrijk goedgekeurd door Lagerhuis

In het Britse Lagerhuis zijn de nieuwe coronamaatregelen van premier Boris Johnson goedgekeurd. Daarvoor had hij wel de steun nodig van leden van de oppositie.

Er werd vandaag gestemd over strengere maatregelen, zoals het advies om thuis te werken, mondkapjes dragen in winkels en treinen, een verplicht coronabewijs bij grote evenementen zoals nachtclubs en voetbalwedstrijden en een vaccinatieplicht voor een deel van het zorgpersoneel.

Ondanks het verzet in zijn eigen conservatieve partij, heeft Johnson zijn coronamaatregelen door de Britse Tweede Kamer weten te loodsen. De afgevaardigden in het Lagerhuis moesten over elke maatregel apart stemmen. Voor alles was er uiteindelijk een meerderheid.

Teleurstelling, maar ook opluchting bij ondernemers na persconferentie

De verlenging van de huidige coronaregels leidt tot teleurstelling bij ondernemers in diverse sectoren, maar er is ook opluchting dat de steunpakketten worden verlengd. Zo trekt het kabinet nog eens 4,4 miljard euro uit om de teruggelopen inkomsten door de avondlockdown bij ondernemingen te compenseren.

"Goed dat het compensatiepakket wordt doorgetrokken en ondernemers voor de komende maanden in elk geval die zekerheid hebben", zeggen belangenorganisaties MKB-Nederland en VNO-NCW. De ondernemersorganisaties noemen de maatregelen triest voor de getroffen sectoren, maar wel begrijpelijk vanwege de oprukkende omikronvariant. Ook lopen er gesprekken met vakbonden, het kabinet en de ondernemers voor een langetermijnstrategie.

FNV noemt het verstandig dat het demissionaire kabinet de maatregelen verlengt om de druk op zorgwerkers te beperken. De vakbond is bezorgd over de situatie voor zzp'ers en flexwerkers. "De NOW-regeling is ook bedoeld voor mensen met een flexcontract, dus wij doen wederom een klemmend beroep op werkgevers om zoveel mogelijk mensen aan het werk te houden."

Koninklijke Horeca Nederland vindt de verlenging van de maatregelen "uitermate teleurstellend". Ook deze belangengroep roept op tot een langetermijnstrategie in Den Haag.

'Voorkom langs elkaar heen werken, veiligheidsregio's moet in crisisstructuur'

De veiligheidsregio's moeten officieel worden opgenomen in de nationale crisisstructuur, adviseert de Inspectie Justitie en Veiligheid (IJV). Dit moet voorkomen dat het Rijk en de regio's langs elkaar heen werken bij de handhaving van de coronaregels, zoals in de zomer van 2020 is gebeurd volgens de IJV.

De inspectie heeft de samenwerking van nationale en regionale crisisorganisaties tijdens de pandemie geëvalueerd. De veiligheidsregio's zijn verantwoordelijk voor het handhaven van crisismaatregelen. Als zij een vaste plek hebben in het nationaal crisisoverleg, kunnen maatregelen vooraf met de veiligheidsregio's worden afgestemd, adviseert de IJV aan het ministerie van Justitie en Veiligheid.

In de zomer van 2020 werd de nationale crisisstructuur afgeschaald, omdat de situatie onder controle leek. Omdat regio's vooraf niet meer konden meedenken over de uitvoerbaarheid van kabinetsmaatregelen, ontstonden er volgens de inspectiedienst problemen. In het najaar van 2020 zijn de veiligheidsregio's weer direct betrokken bij de besluitvormingsstructuur.

Kabinet wil boostercampagne in maand voltooien

De Jonge: zorg herorganiseren tegen volgende besmettingsgolven

We moeten ook de volgende winter rekening houden met een nieuwe besmettingsgolf en daarom moet de zorg anders worden georganiseerd, zegt demissionair minister De Jonge. "We moeten bedenken hoe we de capaciteit van de zorg flexibeler uit kunnen breiden."

Hij sprak van het concentreren van de covidzorg, zodat de reguliere zorg niets steeds moet worden afgeschaald. Concrete voorstellen deed de demissionaire minister niet.

Het plan om de IC-capaciteit in Nederland te verhogen door buitenlandse verpleegkundigen aan te trekken, is volgens de De Jonge niet wenselijk. "Het is sowieso geen oplossing voor de lange termijn. En daarnaast haal je dus verpleegkundigen weg uit landen waar zij die zelf ook nodig hebben."

Avondlockdown blijft, scholen eerder dicht: dit zijn de coronamaatregelen

De besmettingscijfers en ziekenhuisbezetting dalen niet hard genoeg, en dan is er nog de dreiging van de opkomende omikronvariant. Binnen weken kan dat de dominante coronavariant zijn in Nederland: het lijkt erop dat omikron besmettelijker is en dat de vaccins er minder goed tegen beschermen.

Al met al reden voor het nu nog demissionaire kabinet om de geldende maatregelen voort te zetten, tot zeker 14 januari. Dan wordt het pakket heroverwogen. Ook wordt de boostercampagne versneld, werd aangekondigd.

We zetten alle maatregelen en informatie uit de persconferentie voor je op een rij:

PO-Raad: late besluitvorming zorgt voor onrust

De PO-Raad, de brancheorganisatie voor het primair onderwijs, vindt dat de late besluitvorming van het kabinet "onnodig veel onrust met zich meebrengt voor scholen, onderwijspersoneel, ouders en leerlingen". "Het beleid van het kabinet stuit bij de scholen echt op onbegrip", zegt voorzitter Freddy Weima. "Het water staat scholen en onderwijspersoneel aan de lippen. Bij heldere en tijdige besluitvorming was het mogelijk geweest alles goed te regelen."

Volgens Weima hebben de scholen daar vorige week op aangedrongen. "Scholen zetten zich in om de noodopvang te organiseren voor kwetsbare kinderen en voor kinderen van wie ouders een cruciaal beroep hebben, omdat we weten hoe belangrijk dit is. Maar van scholen kan niet het onmogelijke worden verwacht."

Kabinet werkt aan langetermijnstrategie corona

Het kabinet gaat werken aan verschillende strategieën om met het coronavirus en mogelijke toekomstige epidemieën om te gaan. In een brief aan de Tweede Kamer presenteert het kabinet de plannen voor de korte en middellange termijn.

Het kabinet houdt daarbij rekening met verschillende vraagstukken. Zoals: hoe wegen de rechten van het ene individu op tegen rechten van de ander als het gaat om zorg en vrije toegang tot voorzieningen in de samenleving. En: wat is er permanent nodig aan voorzieningen om als samenleving corona-oplevingen of nieuwe virussen op te vangen. Ook wil het kabinet onderzoeken of er maatregelen mogelijk zijn waarbij er geen constante financiële ondersteuning van de overheid nodig is.

Op de korte termijn, in het eerste kwartaal van 2022, kijkt het kabinet of de huidige werkwijze en de maatregelen die het kabinet nu inzet, nog voldoen. Dit noemt het kabinet een herijking. Ook voor de komende winters is het kabinet op zoek naar "innovatieve en creatieve ideeën". Daarvoor worden gesprekken georganiseerd met wetenschappers, het onderwijs, de zorg, jongeren, ouderen, kwetsbare groepen en "creatieve en kritische denkers".

De langetermijnplannen voor de zorg richten zich op behoud van verpleegkundig personeel door betere arbeidsvoorwaarden, het opleiden van nieuwe verpleegkundigen voor onder meer de IC's, een constante reserve aan mensen die een zorgopleiding hebben en in tijden van nood kunnen bijspringen en het bevorderen van de volksgezondheid zodat epidemieën minder impact hebben.

Over de effectiviteit van de communicatie van de overheid over coronamaatregelen en het naleven van de basisregels worden meer (gedrags)deskundigen geraadpleegd. Uiteindelijk moet de uitwerking van de plannen ertoe leiden dat het coronabeleid in de loop van volgend jaar niet meer als 'crisis' wordt behandeld maar onderdeel wordt van het normale overheidsbeleid.

Onder deze omstandigheden geen 2G, zegt kabinet

Demissionair premier Rutte zegt dat het kabinet op dit moment niet denkt aan invoering van een 2G-beleid. Dat wil zeggen dat een coronatoegangsbewijs alleen geldig is voor mensen die volledig zijn gevaccineerd of zijn hersteld van corona. "Op dit moment hebben we veel te veel besmettingen voor het invoeren voor 2G", zegt hij.

Extra miljoenen voor culturele sector, miljarden voor ondernemers

Het kabinet trekt extra geld uit voor de culturele sector, en nieuwe steun aan ondernemers in het algemeen. Nog eens 4,4 miljard euro wordt vrijgemaakt voor steun aan ondernemers, bedrijven en werkenden. Het geld is bedoeld om de impact van de beperkende coronamaatregelen op te vangen.

Los daarvan wordt er voor de cultuurbranche in totaal 84,5 miljoen euro uitgetrokken, waarvan 59,5 miljoen bedoeld is voor compensatie van maatregelen. Verder is nog eens 25 miljoen bestemd voor leenplatform Cultuur+Ondernemen, meldt het demissionaire kabinet.

De Jonge: booster is niet ‘nice to have’, maar 'need to have'

Vanwege de snelheid waarmee de omikronvariant zich verspreidt, is een versnelde boosteroperatie echt nodig. Dat zei demissionair minister De Jonge. Volgens hem is de booster echt nodig om de bescherming weer op peil te krijgen.

"Deze booster is niet nice to have, deze booster is need to have om te beschermen tegen infectie."

Vanwege de omikronvariant krijgt elke 18-plusser in januari de mogelijkheid van een boosterprik. De Jonge noemde het een "maximale versnelling van de boostercampagne".

"We zullen ermee moeten leven", zei De Jonge over het coronavirus. Ook is niet te zeggen "hoelang we van booster naar booster moeten", zei de minister. "Daar hebben we helaas geen antwoord op."

De Jonge over omikron: 'Schrap zetten voor nieuwe besmettingsgolf'

Het kabinet verwacht een nieuwe besmettingsgolf door de omikronvariant. Demissionair premier Rutte wijst op de ontwikkelingen in andere Europese landen, waar die ontwikkeling al duidelijk te zien is.

"Kijk naar de website van de BBC in Groot-Brittannië, die gaat bijna nergens anders meer over. Het virus gaat als een golf over Europa heen." Ook in Denemarken en Duitsland is de situatie zorgwekkend, zegt Rutte. Ook in die landen worden de effecten van de nieuwe variant in kaart gebracht, zegt hij. Het kabinet kan daarom volgende maatregelen op de korte termijn niet uitsluiten.

Rutte: tweede Kerst met minder omzet is ongelooflijk ingrijpend

'Intensief gesprek' over sluiten scholen, geen afstandsonderwijs tot de Kerst

Het OMT heeft nogmaals bij het kabinet aangedrongen op het eerder sluiten van de scholen, zegt Rutte. "We hebben daar een heel intensief en moeilijk gesprek over gehad." Door de omikronvariant kon het kabinet het signaal van het OMT niet negeren, zegt hij, al is er het besef dat het "onherroepelijk leidt tot leervertragingen, los van de praktische gevolgen voor ouders en scholen".

Scholen hoeven tot de kerstvakantie geen afstandsonderwijs te geven. Ouders worden opgeroepen hun kinderen zoveel mogelijk binnen te houden. "Even niet naar de ballenbak en even niet naar opa en oma", zegt Rutte. "Ik realiseer me dat we opnieuw veel vragen van iedereen. Daarom dank en respect voor allemaal."

Basisscholen en scholen voor speciaal basisonderwijs gaan de week voor de kerstvakantie dicht, en uiterlijk dinsdag. Ook de buitenschoolse opvang is die week gesloten. Voor noodopvang van kwetsbare kinderen en kinderen van ouders met een cruciaal beroep blijven de scholen wel open.

Rutte zei dat hij beseft dat het voor heel veel gezinnen "rampzalig" is, "maar we doen het omdat het echt nodig is, omdat we ons grote zorgen maken".

Mogelijk eerder nieuw ‘weegmoment’

Demissionair premier Rutte kondigt aan dat het kabinet mogelijk nog volgende week meer maatregelen zal aankondigen. Dat komt door de onvoorspelbaarheid van de omikronvariant, zegt hij.

Vanwege omikron krijgt elke 18-plusser in januari mogelijkheid van booster

Vanwege de omikronvariant krijgt elke 18-plusser uiterlijk in de tweede helft van januari een booster aangeboden. Dat staat in de maatregelen die het demissionair kabinet net heeft gepubliceerd.

De booster wordt gegeven na drie maanden in plaats van na zes maanden na de laatste vaccinatie of doorgemaakte coronabesmetting.

Financiële steun voor o.a. ondernemers en culturele instellingen verlengd

De financiële steunpakketten voor ondernemers, bedrijven, zzp'ers, culturele instellingen en sportorganisaties worden door het kabinet verlengd tot en met het eerste kwartaal van 2022.

Voor de steun van de evenementensector is die verlenging tot en met het derde kwartaal.

Lees hier alle maatregelen

Alle maatregelen die zijn aangekondigd op de persconferentie zijn op de website van de Rijksoverheid te lezen. Onder meer de avondlockdown wordt verlengd en de basisscholen gaan een week eerder dicht.

Kabinet heeft zorgen over omikronvariant

De nieuwe omikronvariant baart het kabinet grote zorgen, omdat er nog weinig over de effecten bekend is. Eind deze week krijgt het kabinet een nieuw advies van het OMT. Rutte: "Er is echt reden tot grote zorg en voorzichtigheid."

"De belangrijkste boodschap is dat het maatregelenpakket verlengd moet worden." Rutte zegt dat zolang er veel coronapatiënten in de ziekenhuizen liggen dit onvermijdelijk is.

Vier gasten op bezoek blijft de norm, ook tijdens Kerst

Ook tijdens de Kerst blijft vier gasten per dag ontvangen de norm. Er mogen niet meer dan vier mensen van 13 jaar of ouder op bezoek komen. Er komt dus geen uitzondering voor de kerstdagen en Oud en Nieuw, zei Rutte.

Persconferentie begonnen: maatrelen verlengd tot 14 januari

De huidige coronamaatregelen worden tot 14 januari verlengd, bevestigt demissionair premier Rutte in de zojuist begonnen persconferentie. Hij noemde dat onvermijdelijk.

Basisschool weer dicht: 'Ben verbluft, dit is niet haalbaar'

Een langere, vervroegde kerstvakantie voor basisscholen hing al weken in de lucht, maar vandaag is er dan toch besloten om vanaf volgende week dicht te gaan. Koepelorganisaties, ouders van kinderen in het basisonderwijs en de kinderopvang zijn niet onverdeeld enthousiast.

Herma Elsinga uit het Drentse Norg is werkzaam in de zorg en alleenstaande moeder. Ze weet niet waar ze haar kinderen moet brengen als ze naar haar werk moet. "Ik heb twee kinderen van 6 en 10 jaar oud. Al mijn vrije dagen zijn op, doordat mijn kinderen naar huis of in quarantaine moesten. Op zo'n korte termijn kan ik niets regelen."

Op deze kanalen kan je straks de persconferentie volgen

Demissionair premier Rutte en demissionair minister De Jonge van Volksgezondheid geven straks om 19.00 uur weer een persconferentie over de coronamaatregelen.

Je kunt die live volgen bij de NOS via de volgende kanalen:

Na speciaal telefoonnummer nu ook website voor 'vaccintwijfelaars'

De overheid is een nieuwe campagne begonnen om mensen die twijfelen over vaccinatie tegen covid-19 te informeren. Ze kunnen terecht op de website www.overvaccineren.nl, nadat vorige week al een speciaal telefoonnummer voor 'vaccintwijfelaars' is gelanceerd.

Uit onderzoek van het RIVM blijkt dat het grootste deel van de mensen dat nog geen vaccin hebben gehaald twijfelt. Op de website staat informatie over thema's als langetermijneffecten, vruchtbaarheid of de ontwikkeling van de vaccins.

Verenigd Koninkrijk schrapt rode lijst van 'omikronlanden'

De Britse regering schrapt de strenge inreisbeperkingen voor elf Afrikaanse landen, die eind november waren ingesteld uit vrees voor de omikronvariant. Het Verenigd Koninkrijk concludeert dat het systeem niet effectief meer is om de verspreiding van de variant tegen te gaan.

Er zijn inmiddels duizenden vastgestelde besmettingen met omikron in het Verenigd Koninkrijk. Het werkelijke aantal ligt waarschijnlijk veel hoger.

De invoering van de strenge inreisbeperkingen leidde eind november tot felle kritiek van Afrikaanse landen op de lijst. Ook de Wereldgezondheidsorganisatie zei dat er geen wetenschappelijke basis is voor het instellen van inreisverboden. Die maatregel zou volgens de WHO geen substantieel effect hebben op de verspreiding van een nieuwe virusvariant.

Op de Britse rode lijst staan: Angola, Botswana, Eswatini, Lesotho, Malawi, Mozambique, Namibia, Nigeria, Zuid-Afrika, Zambia en Zimbabwe. Vanaf morgen worden die allemaal geschrapt.

OM: wij onderzoeken bedreiging als Koopmans aangifte doet

Het Openbaar Ministerie roept viroloog Marion Koopmans op aangifte te doen van online bedreiging, want dan kan de zaak worden onderzocht. "Het OM geeft prioriteit aan het aanpakken van online bedreiging van en opruiing tegen mensen met een publieke taak en neemt ook deze kwestie zeer serieus."

Koopmans deelde gisteren via sociale media een aantal bedreigingen die haar online waren toegestuurd. Het Erasmus Medisch Centrum heeft vandaag gezegd dat er aangifte van zal worden gedaan.

"De samenleving polariseert, er worden ontzettend veel nare uitingen gedaan op sociale media", signaleert het OM. Justitie schrijft ook dat het "onbegonnen werk is" om iedere belediging of bedreiging op het internet strafrechtelijk aan te pakken. "Het strafrecht is geen oplossing voor alles wat er gebeurt op het internet en meer algemeen: in de samenleving."

Het OM benadrukt dat het prioriteit geeft aan het aanpakken van bedreigingen tegen mensen met een publieke taak. "Zij moeten zoals mevrouw Koopmans hun werk veilig kunnen doen en beschermd worden."

Ook gemeenten willen langetermijncoronastrategie van kabinet

Gemeenten willen met het demissionaire kabinet snel om tafel voor een langetermijnstrategie voor het leven met corona. In een brief gericht aan demissionair premier Rutte constateren ze dat er een zekere moedeloosheid ontstaat in de samenleving en dat ze terug willen "naar een gezamenlijk verhaal om aan de samenleving te kunnen uitleggen waar we nu staan in de crisis, welke perspectieven we zien en wat daarvoor nodig is".

De brief is ondertekend door de voorzitters van allerlei gemeentelijke samenwerkingsverbanden, zoals de Nijmeegse burgemeester Bruls namens het Veiligheidsberaad en burgemeester Depla (Breda) van het G40-stedennetwerk. Ook kleine en middelgrote gemeenten doen mee. Eerder vroegen Kamerleden ook al om duidelijke coronaplannen voor de toekomst.

De gemeenten stellen uitdrukkelijk dat ze de strategie willen opstellen samen met burgers, bedrijven en organisaties. Ook doen ze twee specifieke suggesties aan het kabinet: overweeg om de zomervakantie structureel een week in te korten en de kerstvakantie een week te verlengen en kijk met de zorgsector of er speciale coronaziekenhuizen kunnen komen, zodat "coronapieken minder druk leggen op de rest van de zorgcontinuïteit".

Verder zou de overheid meer in het algemeen moeten inzetten op het bevorderen van een gezonde levensstijl en op het promoten van testen en vaccineren. Ook is het van belang om maatregelen beter te kunnen uitleggen op basis van scenario's en een helder routeplan. "Dat brengt rust en vertrouwen."

RIVM: omikronvariant binnen paar weken dominant

Aura Timen van het RIVM verwacht dat omikron binnen een paar weken delta als dominante variant heeft verdrongen. Daardoor kunnen de nu nog licht dalende besmettings- en ziekenhuiscijfers weer oplopen, zegt het hoofd van het Centrum Landelijke Coördinatie Infectieziektenbestrijding van het RIVM.

"Op dit moment is de omvang van omikron nog bescheiden in Nederland", zegt Timen tegen de NOS. "Maar we weten uit landen om ons heen dat het snel kan toenemen. Uit onze berekeningen blijkt dat omikron uiteindelijk dominant zal worden. Het is aannemelijk dat dit binnen een paar weken zal gebeuren."

Het instituut meldt dat er tot vandaag 13.00 uur in totaal 123 besmettingen met de omikronvariant zijn vastgesteld in Nederland. Het betreft 105 personen exclusief de 18 besmettingen die terug te herleiden waren naar de vluchten vanuit Zuid-Afrika van 26 november.

Over de groep van 105 besmette personen is het volgende bekend:

Het werkelijke aantal infecties met de besmettelijker geachte coronavariant ligt waarschijnlijk fors hoger. Maar via zogenoemde kiemsurveillance kan maar een klein deel worden vastgesteld in het lab.

RIVM: besmettingscijfers dalen, maar omikron kan dat doorkruisen

Bij het RIVM werden de voorbije week 116.447 positieve testen gemeld. Ten opzichte van de 147.982 van de zeven dagen daarvoor is dat een daling van 21 procent.

Hierbij past de kanttekening dat er sinds anderhalve week een aangepast testbeleid geldt. Mensen met lichte klachten kunnen nu ook volstaan met een zelftest. Als de test positief uitvalt, moet die persoon alsnog naar de GGD voor een PCR-test. Hierdoor kunnen de besmettingscijfers worden vertekend. Daarbij waarschuwt het RIVM dat de omikronvariant zich snel kan verspreiden.

2764 coronapatiënten in het ziekenhuis, minder dan gisteren

In de ziekenhuizen zijn 251 nieuwe coronapatiënten opgenomen op de verpleegafdeling. Op de IC's kwamen er 47 nieuwe patiënten bij.

In de ziekenhuizen nam de bezetting iets af. Er liggen nu 2764 mensen met corona in het ziekenhuis (gisteren: 2768), van wie 654 op de IC (gisteren: 650), meldt het Landelijk Coördinatiecentrum Patiënten Spreiding (LCPS). Momenteel liggen er 20 patiënten in Duitsland op de IC.

In onderstaande drie grafieken zie je hoe de instroom en bezetting in de ziekenhuizen zich heeft ontwikkeld, en wat de ruimte op de intensive cares is:

Erasmus MC doet aangifte vanwege bedreiging viroloog Koopmans

Het Erasmus Medisch Centrum gaat aangifte doen van bedreiging van viroloog Marion Koopmans. Zij deelde gisteravond een dreigmail op Twitter, omdat ze een signaal wil afgeven: "De discussie moet worden aangegaan: waar zit de grens aan dit alles?" Daar is het Erasmus MC mee eens. Het ziekenhuis wil met deze aangifte duidelijk maken dat er een grens is.

Eerder dit jaar kregen Diederik Gommers en Ernst Kuipers die beiden ook werkzaam zijn bij het Erasmus MC doodsbedreigingen. De dader, die woedend was over het coronabeleid, kreeg een werkstraf opgelegd door de rechtbank.

"Het is niet zozeer dat ik er zelf last van heb, dat heb ik wel, maar dit is heel gewoon voor heel veel mensen", zegt Koopmans in het NOS Radio 1 Journaal. "En ik vind dat het moet stoppen."

Dat het ontvangen van dit soort berichten zo gewoon is geworden voor veel mensen die zich in het openbaar uitspreken, vindt ze "niet okay". "Het gaat er mij dus echt om om een signaal af te geven. Ik vind dat we dit niet gewoon moeten vinden. Dat is toch helaas een beetje het geval."

Avondlockdown met 4 weken verlengd

De avondlockdown wordt verlengd tot 14 januari melden bronnen rond het demissionaire kabinet. Dat betekent dat de sluitingstijden van kracht blijven tussen 17.00 en 05.00 uur voor onder andere de horeca, sportlocaties, niet-essentiële winkels, bioscopen en theaters.

Demissionair minister De Jonge van Volksgezondheid wil het besluit nu nog niet toelichten. "We gaan in één keer mededelen en toelichten wat de maatregelen zijn. Dat is de reden dat we iedere dinsdagavond na zo'n overleg een persconferentie organiseren, en daar lichten we exact toe wat de besluiten zijn."

Basisscholen week eerder kerstvakantie

Bronnen rond het kabinet melden dat de basisscholen toch een week eerder dicht gaan, waardoor de kerstvakantie volgende week al begint. Het OMT hadden dit in overweging gegeven om de verspreiding van de omikronvariant tegen te gaan.

Eerder vond het kabinet deze maatregel niet wenselijk, omdat er door corona al leerachterstanden zijn. Minister De Jonge van Volksgezondheid zei gisteren dat "je telkens moet handelen naar de situatie van dat moment." En die situatie is zeer zorgelijk, stelde hij. Basisschoolleerlingen krijgen nu drie weken kerstvakantie. Het voortgezet onderwijs gaat volgende week wel door.

Hof oordeelt: mondkapjesplicht is proportioneel

De mondkapjesplicht voor openbare locaties blijft bestaan. Net als het dringende advies aan basisscholen om leerlingen vanaf groep 6 buiten de klas een mondkapje te laten dragen. Het gerechtshof van Den Haag oordeelt dat de overheid mocht besluiten tot een mondkapjesplicht. De maatregel is volgens het gerechtshof proportioneel: "de Staat mag in redelijkheid op de adviezen van het OMT afgaan. De mondkapjesplicht is in lijn met die adviezen".

Twee stichtingen hadden de Staat in twee afzonderlijke procedures gedagvaard. Ze vinden dat het verplicht dragen van een mondkapje in strijd is met een aantal grondrechten. En volgens de klagers helpen ze niet bij de bestrijding van het coronavirus.

Druk op ziekenhuiszorg blijft gelijk

De druk op de ziekenhuizen is vrijwel gelijk gebleven aan vorige week. Er zijn nog steeds 41 procent minder operatiekamers in gebruik dan normaal, net als een week geleden, meldt de Nederlandse Zorgautoriteit.

20 van de 73 ziekenhuizen kunnen niet alle kritiek planbare zorg binnen zes weken leveren. Dat is zorg die binnen zes weken verleend moet worden om gezondheidsschade te voorkomen. Vorig week waren dit er 21. Bijna alle ziekenhuizen hebben planbare zorg zoals knie- en heupoperaties teruggebracht om ruimte te maken voor het behandelen van coronapatiënten. 42 ziekenhuizen bieden helemaal geen planbare zorg meer, tegenover 41 vorige week.

Fabrieken dicht in drie Chinese miljoenensteden

Bedrijven in de Chinese steden Ningbo, Shaoxing en Hangzhou hebben de productie stilgelegd vanwege corona-uitbraken onder het personeel. Tienduizenden Chinese werknemers zitten in quarantaine. Persbureau Reuters meldt dat zeker 20 beursgenoteerde bedrijven getroffen zijn. In totaal zijn het veel meer fabrieken en bedrijven, maar alleen ondernemingen met een beursnotering zijn verplicht er melding van te maken.

Volgens Reuters waren de drie steden in de provincie Zhejiang vorig jaar goed voor meer dan 50 procent van de economische productie in het gebied. Onder meer chemische en farmaceutische bedrijven zijn getroffen. Een groot deel van de goederen die hier gemaakt worden, zoals batterijen, kleding en kunststoffen, is bestemd voor de export.

Sinds een week zijn In Zhejiang meer dan 200 besmettingen geconstateerd. China voert een zero-covidbeleid: elke nieuwe uitbraak leidt tot zeer strenge maatregelen.

1960 en 1961 aan de beurt voor boosterprik

Mensen geboren in 1960 of 1961 mogen nu ook een afspraak maken bij de GGD's voor een boostervaccinatie. Daarmee hebben nu alle 60-plussers de mogelijkheid om de boostervaccinatie te halen.

Britse vicepremier blundert met cijfers ziekenhuisopnames om omikronvariant

De Britse vicepremier Raab heeft voor verwarring gezorgd door een verkeerd aantal patiënten te noemen dat met een besmetting met de omikronvariant in het ziekenhuis is opgenomen. Raab sprak bij Sky News over 250 patiënten. In werkelijkheid zijn het er tien. Raab maakte de verwarring nog groter door later bij de BBC een aantal van negen opgenomen omikronpatiënten te noemen. Achteraf zei hij over het gesprek met Sky News dat hij de vraag verkeerd had verstaan. -Over Kerst zei Raab te verwachten dat mensen elkaar dan kunnen opzoeken, in tegenstelling tot vorig jaar.

Billie Eilish had corona: 'Ik was bijna twee maanden ziek'

Zangeres Billie Eilish heeft corona gehad. De 19-jarige Amerikaanse vertelde in de radioshow van Howard Stern op SiriusXM dat die periode "verschrikkelijk' was.

Hoewel ze gevaccineerd is, werd ze in augustus positief getest, net na het uitkomen van haar tweede album Happier Than Ever. "Ik was bijna twee maanden ziek", vertelt Eilish op de radio. Ze benadrukt dat het dankzij het vaccin nu goed met haar gaat.

Maandagavondprotesten in steeds meer Duitse steden

In verschillende Duitse steden hebben gisteravond duizenden mensen gedemonstreerd tegen de coronamaatregelen. Daarbij ging het er op sommige plekken hardhandig aan toe. In totaal werden bij de protesten meer dan honderd betogers gearresteerd. Enkele tientallen agenten raakten gewond.

Deze zogenoemde 'maandagavondprotesten' worden in steeds meer steden gehouden, vooral in het oosten van Duitsland. De demonstranten zijn tegen het 2G-beleid, dat in hun ogen de samenleving verdeelt tussen gevaccineerde en ongevaccineerde mensen. Ook is er woede over een eventuele algehele vaccinatieplicht, waarvoor bondskanselier Scholz zich heeft uitgesproken. Zo'n plicht is er nu niet, maar kan mogelijk komend voorjaar worden ingevoerd als het parlement ermee instemt.

De autoriteiten maken zich zorgen over de radicalisering bij een deel van de demonstranten. De protesten verharden en op sociale media nemen de bedreigingen tegen politici toe. Onlangs stonden tientallen mensen in de deelstaat Saksen met fakkels voor het huis van de deelstaatminister van Gezondheid Petra Köpping (SPD). Zij noemde deze actie niet een protest, maar een georganiseerde poging tot intimidatie door rechtsextremisten en complotdenkers.

Viroloog Marion Koopmans deelt tekst dreigmail om discussie aan te zwengelen

Viroloog en OMT-lid Marion Koopmans krijgt aan de lopende band haatberichten. Ze heeft gisteravond zo'n bericht gedeeld op Twitter om een signaal af te geven dat we dit niet normaal moeten gaan vinden.

Koopmans worstelt vooral met de vraag: wat moet je hiermee en wie moet hier iets mee? Ze hoopt hiermee de discussie aan te zwengelen over de "grenzeloosheid" van wat er allemaal gezegd wordt. "Dit soort haatberichten krijgen heel wat mensen voor hun kiezen en dat is niet oké", zegt ze in het NOS Radio 1 Journaal.

Coronapandemie dreun voor cultuursector: 'Het kost tijd voordat mensen weer durven plannen'

Binnen de culturele sector zijn de verliezen zwaar als gevolg van de coronapandemie. Jan Jaap Knol, directeur van de Boekmanstichting, zegt in het NOS Radio 1 Journaal dat er een enorme dreun is uitgedeeld aan het cultuurbezoek. Ook de culturele arbeidsmarkt staat heel zwak. Met name zzp'ers, die een groot deel uitmaken binnen deze sector, worden hierdoor geraakt.

In alle deelsectoren zijn de cijfers negatief. Zo was er in 2020 ten opzichte van het jaar ervoor 60 procent minder museumbezoek, de poppodia en popfestivals ontvingen 87 procent minder publiek en er was 56 procent minder bezoek in bioscopen en filmtheaters. Het verlies voor de culturele en creatieve sector wordt voor 2020 geschat op 2,6 miljard euro.

Jan Jaap Knol: "Kunstenaars hebben zo'n 70 procent van hun omzet verloren. Die omzet was al niet zo hoog, dus dat heeft veel impact."

Knol vertelt dat de grote en gesubsidieerde instellingen als het Rijksmuseum het zullen redden. Maar hij wijst er ook op dat een herstel van de cultuursector geen sinecure is. "Jongeren zullen smachten om er weer op uit te gaan, maar ouderen zijn voorzichtiger. Het kost tijd voordat mensen weer langer van te voren cultuurbezoek durven plannen", aldus Knol.

Reizigers naar Brazilië alleen nog welkom met vaccinatiebewijs

Reizigers naar Brazilië komen het land vanaf vandaag alleen nog binnen als ze zijn ingeënt tegen corona. Een rechter van het Hooggerechtshof heeft dit weekend bepaald dat een vaccinatiebewijs verplicht wordt, om verspreiding van de omikronvariant tegen te gaan. De andere rechters van het Hooggerechtshof moeten de uitspraak nog wel bevestigen, maar volgens de Braziliaanse gezondheidsdienst gaat de maatregel vandaag al wel in.

President Bolsonaro is juist fervent tegenstander van een vaccinatiebewijs, dat volgens hem de vrijheid inperkt. Minister Queiroga van Volksgezondheid had daarom vorige week besloten dat ongevaccineerde reizigers vijf dagen in quarantaine moeten.

Protest op Aruba tegen loonsverlaging wegens coronasteun

Op Aruba hebben ambtenaren opnieuw gedemonstreerd tegen het besluit hun salarissen met 12,6 procent te verlagen. De regering van het eiland is vorig jaar al akkoord gegaan met die verlaging, omdat dat een van de voorwaarden was die Nederland aan onder meer Aruba stelde om in aanmerking te komen voor coronasteun. Maar veel ambtenaren en vakbonden willen dat de verlaging van de salarissen van overheidsmedewerkers wordt teruggedraaid.

Premier Wever-Croes van Aruba benadrukte dat daar geen financiële ruimte voor is. "Als we het geld hadden, zouden we de korting terugbetalen. Maar we hebben het geld niet", zei ze.

Het was niet de eerste keer dat overheidsmedewerkers protesteerden tegen de salarisverlaging. Op 25 november organiseerden de vakbonden een grote protestactie en deze maand gingen ambtenaren al meerdere keren de straat op.

CBS: economie bijna overal groter dan voor coronacrisis

In bijna alle regio's van Nederland was de economie in het derde kwartaal groter dan twee jaar geleden, voor de coronacrisis, meldt het CBS. Alleen in de regio Haarlemmermeer en een groot gedeelte van de provincie Groningen was de economie kleiner.

In de Haarlemmermeer, waar luchthaven Schiphol onder valt, ging het om een afname van 9 procent ten opzichte van twee jaar geleden. Het CBS wijt die krimp aan de luchtvaart en de daaraan gerelateerde dienstverlening. Die vormen in de Haarlemmermeer een groot deel van de economie, maar hebben door corona een flinke knauw gekregen. In Groningen was de economie vergeleken met twee jaar geleden ongeveer 2 procent kleiner, vooral vanwege de verminderde gaswinning.

In totaal was de Nederlandse economie in het derde kwartaal 2,3 procent groter dan in 2019. Vooral in regio's met veel industrie groeide de economie snel, zoals in IJmond (Tata Steel) en in Zeeuws-Vlaanderen.

Bijna helft jongeren ervoer negatieve gevolgen van corona

Bijna de helft van de Nederlandse jongeren vindt dat de coronacrisis hun leven in het algemeen negatief heeft beïnvloed, concludeert het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) op basis van een steekproef onder jongeren tussen de 12 en 25 jaar. De meeste ondervraagden misten vooral activiteiten buitenshuis en thuis afspreken met een groep vrienden of familie. Vooral jongvolwassenen (18-25 jaar) zeggen door corona veel te hebben gemist, ook bijvoorbeeld grote evenementen.

De tieners en twintigers ervoeren ook meer stress, zegt het CBS. Bijna de helft van de onderwijsvolgende jongeren zegt in de coronacrisis vaker stress te hebben gehad over hun opleiding. Bij 17 procent van de ondervraagde jongeren waren gevoelens van stress juist afgenomen.

Voor het onderzoek heeft het CBS tussen begin februari en medio april ruim 8000 jongeren in een online enquête vragen gesteld over onder meer de coronacrisis. In die periode gold een avondklok, was thuisbezoek beperkt en waren scholen, sportclubs en horeca (deels) gesloten. Tegelijkertijd werden geleidelijk versoepelingen doorgevoerd, zoals het openstellen van middelbare scholen en mbo's en het verruimen van de mogelijkheden voor buitensporten voor jongeren.

Vanavond persconferentie

Vanavond houden demissionair premier Rutte en minister De Jonge van Volksgezondheid een persconferentie. Die gaat onder meer over het verlengen van de zogeheten avondlockdown. Zondag lekte uit dat het demissionaire kabinet die situatie, waarin bijvoorbeeld de horeca, sportscholen en niet-essentiële winkels om 17.00 uur dicht moeten, tot zeker begin volgend jaar wil verlengen.

Ook wordt vanavond meer bekend over de kerstvakantie. Het kabinet overweegt om basisscholen een week eerder te laten sluiten, vanwege de snelle opmars van de omikronvariant van het coronavirus. Dat zou betekenen dat leerlingen in het basisonderwijs vanaf komend weekend al kerstvakantie hebben.

Goedemorgen!

Welkom in het liveblog van dinsdag 14 december, met het belangrijkste coronanieuws uit binnen- en buitenland. Het coronablog van gisteren kun je hier teruglezen.