De (on)tevredenheid over het huidige kabinet speelt een grote rol bij de Provinciale Statenverkiezingen. 60 procent van de kiezers wil door te stemmen laten weten hoe ze denken over de regering. Zo'n 14 procent doet dat om de huidige regering te steunen, 46 procent juist uit afkeuring.
Dat blijkt uit een online opinieonderzoek van Ipsos onder zo'n 2500 kiesgerechtigden, uitgevoerd in opdracht van de NOS.
Van alle kiezers die tegen het kabinet hebben gestemd, noemt het grootste deel van de stemmers de onbekwaamheid van de bestuurders als voornaamste reden. Andere redenen zijn het stikstofbeleid, klimaatbeleid, de gezondheidszorg en immigratie.
De NOS heeft door Ipsos onderzoek laten doen naar kiezersbewegingen, die uitkomsten zijn hier te bekijken:
Wat opvalt is dat in niet-stedelijke gebieden het stikstofbeleid de voornaamste reden is om tegen het kabinet te stemmen. 92 procent van de kiezers van BBB noemt het stikstofbeleid als voornaamste reden om tegen het kabinet Rutte te stemmen. BBB- en Forumstemmers zijn het felst tegen het kabinet, met ruim driekwart van de stemmers.
Van de partijen die deelnemen aan het kabinet willen voornamelijk VVD'ers het kabinet een hart onder de riem steken. De voorstanders van het kabinet hopen vooral dat Rutte IV de eindstreep haalt en vrezen voor een verslechtering van de economische situatie als de regering vertrekt.
Gevraagd naar politieke thema's blijken BBB-stemmers uitgesproken voorstander van een rechtstreeks gekozen Eerste Kamer (70 procent) en van een kiesdrempel (70 procent). Gemiddeld genomen is 51 procent van de stemmers voor een rechtstreeks gekozen Eerste Kamer en 53 procent voor een kiesdrempel.
Vertrouwen laag
Kiezers hebben duidelijk meer vertrouwen in de provinciale politiek (57 procent), dan in de landelijke politiek (38 procent). Friezen hebben het meeste vertrouwen in hun regionale bestuurders, 67 procent vertrouwt ze.
In Utrecht is het vertrouwen in regionale politici het laagst, 51 procent van de ondervraagden heeft vertrouwen in de Statenleden. In Zeeland en Drenthe is het vertrouwen in landelijk politici het allerlaagst. Slechts 28 procent. In Overijssel noemt 44 procent van de ondervraagden Haagse politici betrouwbaar, daarmee staan ze er in die provincie het beste op.
Eerste Kamer
Ook al spelen landelijke thema's een rol bij de afweging om te stemmen, toch vindt een ruime meerderheid van bijna 60 procent van alle kiezers dat landelijke politici een te grote rol speelden in de campagne voor de provinciale verkiezingen. Met name 65-plusseers storen zich hieraan, zo'n 70 procent van hen zou dit anders willen zien.
Wel zegt 90 procent ook te gaan stemmen als Statenleden geen stemrecht hadden voor de Eerste Kamer.
Landelijke thema's
Ongeveer één vijfde van de stemmers heeft zich volledig laten leiden door provinciale thema's. Voor anderen spelen ook landelijke thema's een rol bij de partijkeuze.
Ongeveer een derde van alle kiezers zegt puur te stemmen vanwege landelijke thema's, 41 procent laat beide factoren een rol spelen. 22 procent van de kiezers kijkt puur en alleen naar thema's in zijn of haar provincie.
Niet-stemmers
De mensen die hebben besloten om niet te stemmen geven als voornaamste reden dat ze niet weten op welke partij ze hun stem moeten uitbrengen of ze hebben geen vertrouwen in de provinciale politiek. De angst om corona op te lopen, bij de vorige verkiezingen voor de Tweede Kamer en gemeente een reden om niet te gaan stemmen, speelt nu een verwaarloosbare rol.
