Eliane Lamper
redacteur Online
Eliane Lamper
redacteur Online
De ogen zijn deze week gericht op de Egyptische badplaats Sharm-el-Sheikh, waar wereldleiders bij elkaar zijn voor de internationale klimaatconferentie. Voor de gewone Egyptenaar voelt de COP27 ver weg, zeggen jongeren uit Caïro.
"Ik kwam er per toeval achter dat de klimaattop in Egypte gehouden wordt", zegt de jonge ingenieur Mustafa, een twintiger. Ook op sociale media, waar veel jongeren het nieuws volgen, is het volgens hem stil rond de top. "Ik weet er als normaal Egyptisch persoon bijna niets over."
Ook de 26-jarige Nahla denkt dat maar weinig mensen weten waar de conferentie over gaat, als ze al weten dat die in hun eigen land plaatsvindt. "De meeste Egyptenaren hebben minimale kennis over het klimaat", zegt ze. Helmy, een 28-jarige web-ontwikkelaar, denkt dat de conferentie maar weinig mensen kan interesseren. Dat geldt ook voor zijn familie en vrienden. "Mensen hebben wel andere dingen aan hun hoofd, zoals de hoge voedselprijzen."
Luxe vakantieoord
Het is geen toeval dat de klimaatconferentie plaatsvindt in dit luxe vakantieoord in het puntje van de Sinaï-woestijn, zegt Christian Henderson, die aan de Universiteit Leiden doceert over politiek en klimaat in het Midden-Oosten. "Het is ver van de grote steden en veel Egyptenaren kunnen er niet zomaar heen. Sharm-el-Sheikh staat bekend om z'n toerisme en luxe resorts. Het staat ver van gewone mensen af."
In het conferentiecentrum in de badplaats worden vaker internationale evenementen gehouden. In de afgelopen jaren is er een muur om de stad gebouwd. Wie niet de juiste papieren kan laten zien, komt er niet in of wordt de Sinaï uitgezet. Ook elders in het land is deze weken ingezet op strengere veiligheidscontroles. Inwoners van Caïro kunnen zomaar aangehouden worden door de politie, die hun telefoon doorzoekt op mogelijk politiek gevoelige berichten.
Activisten gearresteerd
Voor Egypte is de top een manier om zichzelf internationaal in de kijker te spelen, zegt Henderson. "Dit soort evenementen is prestigieus en geeft de kans banden aan te halen met andere landen. Egypte is grotendeels afhankelijk van buitenlandse hulp en investeringen." Mustafa, de ingenieur, herkent dit: "Als ik hoor over een klimaattop, denk ik: weer een conferentie waarmee ze zichzelf op de borst kunnen kloppen".
Maar het brengt voor het regime ook risico's met zich mee. "In buitenlandse media is veel aandacht voor de mensenrechtensituatie", zegt Henderson. Egyptische activisten zijn op de top niet welkom en ook voor internationale klimaatactivisten is weinig ruimte om te demonstreren.
In de maanden voorafgaand aan de top zouden tientallen activisten zijn gearresteerd. Human Rights Watch waarschuwde in september in een rapport dat het land de vrijheid van klimaatgroepen ernstig beperkt. Klimaatorganisaties liggen politiek gevoelig, omdat zij willen dat de regering zich meer om natuurbehoud bekommert.
Repressie
Egyptenaren voelen weinig ruimte zich uit te spreken over politieke thema's. Sinds president Sisi in 2014 de macht greep, is de repressie toegenomen. "Mensen hebben het zwaar in Egypte, we zitten in een diepe economische crisis", zegt Mustafa. "Als ik openlijk zeg dat de overheid daar verantwoordelijk voor is, kom ik in de problemen." Deze repressie is ook de reden dat de Egyptenaren die de NOS sprak, niet met hun achternaam genoemd willen worden.
Vooralsnog is er in Egypte niet veel aandacht voor klimaatverandering. "Jonge mensen zijn zich er wel steeds meer bewust van, maar er wordt hier weinig aan gedaan", zegt Mustafa. "Vooral jonge, geprivilegieerde mensen met geld hebben de mogelijkheid zich bezig te houden met duurzaamheid", zegt Nahla.
Volgens haar zijn Egyptenaren die op het platteland of langs de Nijl wonen zich veel bewuster van het klimaat. "Veel Egyptenaren werken op het land en hebben dagelijks te maken met de gevolgen van klimaatverandering", zegt Henderson. "Er is wel bewustzijn over dit thema."
Kwetsbare landen
Nahla heeft weinig vertrouwen in het nut van de klimaatconferentie. "Het is veel gepraat en weinig actie. Ik vind het problematisch dat geïndustrialiseerde landen aan ontwikkelingslanden vragen om hun uitstoot te verminderen, terwijl zij de grote uitstoters zijn."
Henderson vindt het wel een goede zaak dat klimaatconferenties ook buiten de westerse wereld gehouden worden. "Dit zou niet alleen voorbehouden moeten zijn voor rijke landen. Laten we niet vergeten dat arme landen in Afrika, zoals Egypte, het kwetsbaarst zijn voor klimaatverandering."
Dit is de 27e klimaattop: wat leverden de andere conferenties tot nu toe op?
