Steeds meer aandacht voor Egyptische activist in hongerstaking op klimaattop
Op de wereldwijde klimaatconferentie in Sharm-el-Sheikh is steeds meer aandacht voor de Brits-Egyptische activist Alaa Abd el-Fattah. De 40-jarige activist is al langere tijd in hongerstaking, en drinkt sinds het begin van de top ook geen water meer. Voor zijn leven wordt gevreesd, vertelde zijn zus tijdens een bijeenkomst op de klimaattop.
Onder grote mediabelangstelling sprak Sanaa Seif de verzamelde wereldpers toe. Haar broer zit in de gevangenis ten noordwesten van Caïro. "Dit is de moeilijkste tijd die mijn familie ooit heeft meegemaakt", zei ze. "Mijn moeder staat buiten bij de gevangenis om te proberen een teken van leven te krijgen." Ze weet niet of hij nog leeft. "Ik zeg tegen mezelf dat hij niet dood kan zijn."
De persconferentie op de VN-top was georganiseerd door een groepering die zich 'Demand Climate Justice' (DCJ) noemt. De groep maakt zich zorgen over 'greenwashing' door de regering van Egypte. Dat wil zeggen dat het regime doet alsof het bezorgd is over het klimaat, maar er in feite nauwelijks wat aan doet. Volgens DCJ is deze praktijk direct gelinkt aan de slechte mensenrechtensituatie in Egypte.
Mensenrechtencrisis
"We kunnen niet voorbijgaan aan de aanhoudende en diepgewortelde mensenrechtencrisis, die nauw verbonden is met de sociaal-politieke, economische en ecologische context van de COP-gastheer." COP27 is een afkorting van de 27ste klimaatconferentie, die op dit moment plaatsvindt in Sharm el-Sheikh. "Als Alaa niet wordt vrijgelaten, zal hij sterven voor het einde van COP27", zegt de groepering in een verklaring.
Tijdens de bijeenkomst werd de Egyptische politicus Amr Darwish door VN-beveiligers de zaal uitgezet, omdat hij Sanaa Seif tegensprak. Volgens hem mogen andere landen zich niet bemoeien met straffen die Egypte oplegt aan zijn inwoners. Toen hij door Seif heen bleef praten, moest hij de zaal verlaten.
De 40-jarige activist Alaa Abd el-Fattah werd bekend bij een groot publiek tijdens de Arabische lente in 2011. Hij heeft bij herhaling de schendingen van de mensenrechten in zijn land aan de kaak gesteld en is meermalen veroordeeld. Vorig jaar kreeg hij nog vijf jaar gevangenisstraf voor "het verspreiden van nepnieuws dat de nationale veiligheid ondermijnt". Wat de Egyptische autoriteiten daarmee precies bedoelden is niet duidelijk. Ook de Verenigde Naties maken zich zorgen over zijn toestand. De Hoge Commissaris voor de Mensenrechten van de VN, Volker Turk, roept op tot zijn onmiddellijke vrijlating.
Kritiek
Mensenrechtenactivisten hebben kritiek geuit op het besluit dat Egypte klimaattop organiseert. Politiek afwijkende meningen zouden niet aan bod mogen komen. Ook zijn ze bezorgd over de ruimte voor protesten. Normaal gesproken zijn protesten aan de orde van de dag bij klimaatconferenties. Dat begint al bij de hoofdingang, waar altijd meerdere groepen om uiteenlopende redenen staan de demonstreren.
In Sharm el-Sheikh staat slechts een handjevol mensen met een spandoek. Ze vragen vooral aandacht voor vegan eten. Of Egypte later tijdens de top grote demonstraties gaat toestaan is nog de vraag. Doorgaans wordt tijdens zo'n top op zijn minst één grote demonstratie gehouden, met tienduizenden of zelfs meer dan honderdduizend mensen. Ook vorig jaar in de Schotse stad Glasgow was dat het geval.
Philip Luther van Amnesty International, aanwezig op de top in Egypte, ziet een duidelijk verschil met eerdere klimaatconferenties. "Het is totaal anders", zegt hij. Vorig jaar in Glasgow waren er elke dag demonstraties op straat." Dit jaar is er alleen een plek in de woestijn, waar van 10.00 tot 17.00 uur gedemonstreerd mag worden. Slechts weinigen maken daar volgens hem gebruik van. "Er is daar zwaar toezicht, en je moet je registreren."
Bewust niet gegaan
De Nederlandse klimaatactiviste Mara de Pater is bewust niet naar Egypte gegaan. Ze ging de afgelopen jaren naar meerdere klimaattoppen. Vorig jaar organiseerde ze een speciale klimaattrein naar Glasgow, onder de naam Rail to the Cop. "Veel Nederlandse activisten hebben besloten om nu niet te gaan. Vorig jaar spraken we al met activisten uit Egypte, die zeiden dat het er in hun land heel anders aan toe gaat, dat je niks mag en het risico veel groter is als je wel demonstreert."
