Honderden alleenstaande minderjarige asielzoekers (amv'ers) die een aanvraag voor gezinshereniging hebben ingediend, zullen straks nog langer moeten wachten op de komst van hun ouders naar Nederland. Dit is een gevolg van de nieuwe asielplannen van staatssecretaris Eric van der Burg die bedoeld zijn om de asielcrisis te bezweren.
De wachttijd voor gezinshereniging wordt tijdelijk langer, omdat statushouders de rest van het gezin niet mogen laten overkomen als er nog geen woonruimte is geregeld. Vandaag debatteert de Tweede Kamer over de plannen.
Volgens deskundigen worden de amv'ers het hardst getroffen door de asielvoorstellen. "In de zogeheten asieldeal is helemaal geen rekening gehouden met de alleenstaande vluchtelingenkinderen", zegt Elianne Zijlstra van het Expertisecentrum Kinderen en Vreemdelingenrecht van de Rijksuniversiteit Groningen.
Hoe groot de getroffen groep amv'ers is, is niet bekend. Naar schatting hebben honderden kinderen nu al een procedure lopen om familie hierheen te laten komen. Dat laat stichting Nidos weten, die volgens de laatste cijfers 5074 kinderen en jongeren onder voogdij heeft staan. De IND noemt deze schatting aannemelijk. De maatregelen gelden ook voor alleenstaande minderjarige asielzoekers die gezinshereniging hebben aangevraagd, maar waarover nog geen beslissing is genomen.
Beslistermijn opgerekt
Een van de maatregelen die de alleenstaande vluchtelingenkinderen treffen, betreft de beslistermijn voor de asielaanvraag. Zo wordt de tijd die de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) heeft om te beoordelen of asielzoekers een status krijgen, opgerekt van zes maanden naar maximaal vijftien maanden.
Daarnaast gaat de gezinsherenigingsprocedure op de schop. Nu is het nog zo dat als de IND een positief oordeel geeft, de familieleden direct naar Nederland mogen komen, waarna ze worden opgevangen door het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA). Pas daarna wordt er naar een passende woning voor het gezin gezocht. Straks krijgt de IND zes maanden de tijd om een beslissing te nemen, maar er wordt pas een visum verstrekt als er een woning is gevonden. Als dit alles langer dan vijftien maanden duurt, mogen de nareizigers alsnog naar Nederland komen.
Liefde en steun
Mohammad Alkalefa (18) weet als geen ander hoe het is om lang je ouders te missen, want hij kwam in het verleden al in een vertraagde procedure terecht. Toen Alkalefa 14 was vluchtte hij samen met zijn grote broer uit Syrië. "In januari 2019 ben ik in Nederland aangekomen en negen maanden later heb ik asiel gekregen. Een maand later heb ik meteen gezinshereniging aangevraagd voor mijn familie." Het duurde uiteindelijk nog ruim twee jaar voordat zijn moeder en zijn kleine zusje mochten overkomen.
"Dat was echt heel lastig voor mij. Ik miste heel erg de liefde en de steun. Toen ik alleen was voelde ik mij heel slecht", vervolgt hij. Alleen zijn oudere zus zit nu nog in Syrië. "De IND zegt tegen ons dat ze goed is opgeleid en dat ze daar zelf kan werken, dat ze voor zichzelf kan zorgen. Maar het is daar oorlog en alles is daar ook duur. Mijn zus is nu ook ziek."
De bezwaarprocedure tegen het besluit loopt op dit moment nog. "Ik hoop dat het echt heel snel gaat gebeuren, dat ze hierheen komt."
Grote gevolgen
Als de nieuwe maatregelen van kracht worden zal het vaker voorkomen dat kinderen lang op hun familie moeten wachten. Volgens onderzoeker Zijlstra heeft dit grote gevolgen voor de ontwikkeling van het kind. Een lange periode zonder ouders leidt er volgens haar toe dat een kind veel stress ervaart, met alle gevolgen van dien. "Het heeft invloed op de ontwikkeling, het is van invloed op je concentratie. Daarnaast worden kinderen neerslachtig en kunnen er depressieve gevoelens ontstaan."
De maatregelen uit de asieldeal duren tot 2024 en gaan dus gelden voor alle alleenstaande minderjarige vreemdelingen die in deze periode naar Nederland komen. In de afgelopen maanden zag de IND een forse toename van het aantal alleenreizende minderjarigen dat naar Nederland komt. Bekend is dat de meesten gezinshereniging aanvragen.
