De stembureaus zijn al twee dagen open, maar naar verwachting gaan vandaag de meeste mensen met hun stempas de deur uit. Bijna 13,6 miljoen mensen mogen in 333 gemeenten hun stem uitbrengen en ruim 840.000 jongeren kunnen voor het eerst een rood potlood gebruiken om van hun stemrecht gebruik te maken, heeft het CBS becijferd.
Of al die mensen ook echt gaan stemmen, is maar de vraag. De opkomst van de gemeenteraadsverkiezingen is al jaren een stuk lager dan bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer. Uit het Lokaal Kiezersonderzoek van 2018 bleek bovendien dat 44 procent van de 18-34-jarigen had gestemd bij de gemeenteraadsverkiezingen van dat jaar. Landelijk lag de opkomst op 55 procent.
In verschillende plaatsen wordt daarom van alles uit de kast getrokken om jongeren tóch naar het stembureau te krijgen.
Stemmen en karten
Zo kunnen mensen in Zwolle stemmen bij de recent geopende kartbaan. En de bijna 1600 Zwollenaren die voor het eerst mogen stemmen, kunnen daarna een rondje racen in een elektrische kart. Zij hebben allemaal een brief van de burgemeester gekregen en na inlevering ervan mogen ze gratis de baan op. Overigens ook als er niet gestemd wordt.
Het idee voor het plan kwam van de gemeente. Kartbaan-eigenaar Ernst Traag vond het direct een goed idee. "Er wordt lokaal veel meer bepaald dan je waarschijnlijk in de gaten hebt. Het is daarom belangrijk dat je je stem laat horen."
Natuurlijk is zo'n stembureau goede promotie voor de kartbaan. "We willen onszelf ook laten zien als baan, daar zijn we trots op", zegt Traag. "Als dat gecombineerd kan worden met iets wat wij belangrijk vinden, dan slaan we twee vliegen in één klap."
Overigens is Zwolle niet de enige plek waar racen en stemmen gecombineerd wordt: het circuit van Zandvoort fungeert al sinds maandag als stemlocatie. Oud-coureur Jan Lammers bracht een van de eerste stemmen uit, recht boven de pitstraat en met uitzicht op het circuit en de achtervleugel van de F1-auto van Max Verstappen.
"Wij Nederlanders vinden natuurlijk van heel veel dingen iets, maar als je dan niet gaat stemmen, dan doe je er weinig aan", zei Lammers maandagochtend op NPO Radio 5.
Ook in het Nijmeegse skatecentrum Waalhalla kan er dit jaar gestemd worden. Het is een populaire locatie onder jongeren van 18 tot 25 jaar, zegt directeur Daniël Wenke, die voor het eerst gastheer van een stemlocatie is. Mensen die komen stemmen, kunnen daarna gratis skaten.
Volgens hem is stemmen van groot belang. "Wij hebben zelf ervaren hoe belangrijk het is om mee te doen aan de verkiezingen. We zijn een stichting die zich inzet voor de hele jeugd- en skatecultuur en hebben onze plek moeten verwerven door politieke steun."
Wenke zegt dat juist voor jongeren de verkiezingen ertoe doen. "Wat is er nou op het gebied van het nachtleven, sportaanbod of ruimte voor leuke projecten? Daar gaat de gemeente echt over en we roepen iedereen daarom op ook te gaan stemmen." Hij verwacht veel van de stemlocatie: op een normale woensdag komen er alleen al 100 tot 150 mensen skaten. "En we verwachten ook iedereen uit deze wijk, natuurlijk."
In Oldenzaal probeert de lokale jeugdraad zoveel mogelijk jonge mensen naar de stembureaus te krijgen. Zo staat er op het marktplein een mobiel stemlokaal dat speciaal voor jongeren is ingericht, met jonge stembureauleden, muziek en een stuk pizza na afloop van het stemmen.
"Het opkomstcijfer onder jongeren is gewoon heel erg laag", zegt Emma de Nooij van de jeugdraad. "En wij willen dat wat bevorderen. In onze gemeente merken we dat veel jongeren niet zo goed weten wat de gemeenteraad doet. Maar ze bepalen de uitgaanstijden, de vergunningen voor grote evenementen. Dat zijn onderwerpen die jongeren aanspreken. Je kunt wel zeggen: ik ga niet stemmen. Maar daar heb je jezelf mee."
In het noorden van het land vraagt docent burgerschapsonderwijs Jeroen Wever van roc-school Noorderpoort aandacht voor de verkiezingen. Veel van zijn studenten mogen stemmen en volgens Wever zien zij ook in dat de verkiezingen ertoe doen.
Verschillende studenten van Wever zijn actief bezig met de verkiezingen. Ze zijn stemmenteller en staan reserve om ook zelf op het stembureau te zitten. "De gemeenteraadsverkiezingen leven minder dan de landelijke verkiezingen, maar ik hoop dat studenten hierdoor inzien dat ze daadwerkelijk een stem in hun gemeente hebben", zegt Wever.
Wil je op het moment dat de uitslag in de gemeente van jouw keuze definitief bekend is een automatisch geschreven bericht ontvangen? Schrijf je dan in voor de NOS-verkiezingsdienst:
