Aanvoerster Oekraïne mobiliseert nu hulptroepen, waarbij hockey verbroedert

Bij zonsopgang pakt Yana Vorushylo (38) direct haar telefoon. Het boegbeeld van de Oekraïense hockeysters leest de berichten over Russische bombardementen in haar thuisland, over gezinnen op de vlucht. Zodra ze contact heeft met haar familie keert de rust weer even terug.

Haar vader, broer en grootouders leven nog in Soemy, een stad van ruim 250.000 inwoners in het noordoosten van Oekraïne. "Op zestig kilometer van de Russische grens. Makkelijk voor de Russen om vliegtuigen met bommen te sturen", vertelt Vorushylo vanuit Antwerpen.

Haar moeder, schoonzus en neefje van zes zijn Soemy onlangs ontvlucht. Twee weken geleden konden zij samen met duizenden andere inwoners dankzij een humanitaire corridor uit de stad worden geëvacueerd, een dag na een Russische aanval op Soemy waarbij 22 doden vielen.

Sinds afgelopen weekeinde verblijft het drietal na een lange reis bij Vorushylo, in haar niet al te grote appartement in Antwerpen. "Het gaat naar omstandigheden goed met ze. Mijn neefje heeft al een paar vriendjes. Hij heeft speelgoed en een fiets gekregen."

Vorushylo heeft nog dagelijks contact met haar achtergebleven familieleden. "Er is een constante dreiging van nieuwe bommen, veel mensen willen weg. Vooral voor kinderen is het verschrikkelijk. Het is niet veilig om naar buiten te gaan en dus zitten ze al weken binnen."

Hockeysters in Oekraïne

Een groot deel van Vorushylo's oud-ploeggenoten van de Oekraïense vrouwenploeg zit nog in Soemy. "Continu sta ik met ze in contact." In de groepschat delen de speelsters informatie over de oorlog, verlenen ze elkaar digitaal steun.

"Sommigen zijn al vertrokken, anderen twijfelen. In april is in Italië het EK voor clubteams. Misschien dat speelsters van mijn club daar al eerder naartoe gaan. Er zijn in Italië initiatieven om ze te helpen en bij te staan."

Vorushylo speelde in december 2021 haar laatste wedstrijd voor het Oekraïense elftal. Na negentien jaar, waarvan zeven als aanvoerder, eindigde haar loopbaan vroegtijdig door een achillespeeskwetsuur. Het grootste succes beleefde ze met de nationale indoorhockeyploeg, waarmee ze jarenlang meespeelde tussen de topvijf van Europa en in 2010 Europees kampioen werd.

Niemand denkt meer aan hockey

Sinds de Russische invasie tellen die hockeyherinneringen in één klap niet meer. "Niemand denkt meer aan hockey. De enige gedachte is nu: veilig zijn en in leven blijven", vertelt Vorushylo. "Ik voel boosheid en frustratie - soms ben ik even blij als ik hoor dat familie en vrienden veilig zijn."

Maar als je 2.300 kilometer weg bent, hoe kun je dan helpen?

Twee dagen na de invasie liep Vorushylo mee in een demonstratie in Brussel, waar ze contact legde met een Belgische hulporganisatie voor Oekraïne. "Ik wil Oekraïne steunen, zei ik tegen ze, op welke manier dan ook."

Goede vriendin en hockeyscheidsrechter Laurine Delforge - de Brusselse floot al tweemaal de olympische hockeyfinale bij de vrouwen - liep met haar mee. "Ze kent de hockeywereld heel goed en zei dat ze ook wilde helpen", vertelt Vorushylo. Ook Joy Jouret, coach van Waterloo Ducks, de nummer drie in de Belgische eredivisie, sloot zich aan.

Vorushylo en Delforge proberen via sociale media mensen te werven voor een donatie van onder meer winterkleding, hygiënische producten en slaapzakken. Met hun eigen auto rijden ze van distributiecentra in Vlaanderen naar de opslagplaats in de buurt van Antwerpen.

Het vrijwilligerswerk van Vorushylo en Delforge mobiliseerde de Belgische hockeybond. De KBHB begon mee te helpen en vraagt nu via sociale media geregeld hockeyers in actie te komen. En Vorushylo kijkt al wat verder vooruit, naar hulp voor het Oekraïense hockey.

"Misschien kan de bond hockeykleding doneren voor jeugdteams. Of dat ze hier komen trainen. Misschien dat coaches langs kunnen komen voor lessen. Maar dat zijn allemaal ideeën voor later."

Jeugdspelers vluchten naar Rotterdam

Het beloftenteam van de Oekraïense hockeyvrouwen is neergestreken in Rotterdam, waar de speelsters zijn opgevangen door hockeyclub Victoria.

Het team bereidt zich daar voor op het WK onder 21 in Zuid-Afrika, dat begin volgende maand begint. De jonge hockeysters slapen, eten en trainen bij de club. De Nederlandse hockeybond heeft ze van hockeyspullen voorzien.

Zoals het er nu naar uitziet, reist het beloftenteam - mits benodigde visa op tijd kunnen worden geregeld - gewoon af naar het toernooi in Zuid-Afrika. Maar veel hangt natuurlijk ook af van de ontwikkelingen in Oekraïne.

'Prioriteit moet liggen bij ieders veiligheid'

Vorushylo is blij met alle internationale hulp uit de hockeywereld. Naast Nederlandse clubs zijn er ook enkele clubs in Duitsland die graag helpen, zegt Vorushylo. "Geweldig voor de ontwikkeling van het hockey, maar het is wel iets voor later. De prioriteit moet liggen bij ieders veiligheid."

En zo stort Vorushylo zich weer op het helpen van haar landgenoten vanuit België. Is teruggaan naar Oekraïne en daar helpen eigenlijk een optie? "Ik ben een vrouw, geen man. Wat kan ik doen? Naar mijn stad gaan, is te gevaarlijk. Ik kan ze ook vanaf hier helpen, hier het bewustzijn verhogen. Ik zie niet hoe ik meer kan helpen als ik daadwerkelijk daar ben."

Morgenochtend, bij het geluid van de wekker, zal Vorushylo weer als eerst op haar telefoon kijken, om te zien hoe het haar land vergaat na een maand oorlog.