De Klitsjko-broers, nu ineens de beroemdste strijders aan het front in Kiev

• Rens Went

In Kiev zitten twee boksers in het nauw. Vitali (50) en Vladimir (45) Klitsjko stonden een leven lang in de ring met bokshandschoenen aan, maar nu staan ze in de Oekraïense aarde met een machinegeweer. In hun vizier zien zij: de Russen.

Volgens de laatste berichten staan de troepen van de Russische president Poetin aan de rand van de Oekraïense hoofdstad. De broertjes Klitsjko, beiden meervoudig wereldkampioen boksen in het zwaargewicht, zijn niet van plan hun stad te verlaten.

"Ga naar huis, jullie hebben hier niets te zoeken", sneerde de oudste broer Vitali, tegenwoordig burgemeester van Kiev, gehuld in kogelwerend vest en helm zondagavond naar de Russen.

De Klitsjko-broertjes maakten de geschiedenis van dichtbij mee. Ze groeiden op in de tijd van de Sovjet-Unie en vechten nu tegen het land dat hun vader zwoer te verdedigen. Papa Klitsjko was een kolonel bij de luchtmacht van het Sovjetleger.

In 1986 bivakkeerde Klitsjko senior op een militaire basis nabij Tsjernobyl en was hij na de explosie in kernreactor 4 als een van de eersten ter plaatse om het puinruimen te organiseren. Hij overleed in 2011, aan kanker. "Tsjernobyl heeft hem gepakt", verklaarde oudste zoon Vitali.

De broers kregen een harde, militaire opvoeding van hun ouders. Als twaalfjarigen leerden ze schieten met AK-47's, omgaan met handgranaten en wat te doen bij een tankaanval, vertelde jongste broer Vladimir.

Dr. Ironfist en Dr. Steelhammer

Man tegen man vechten met handschoenen in een boksring is daarbij vergeleken een eitje. De Klitsjko's begonnen als tieners met boksen, in 1996 werden ze profs. Na bijna twee decennia in de ring hangt de prijzenkast vol riemen en bekers.

De 2,01 meter lange Vitali - bijnaam Dr. Ironfist - won 45 partijen, verloor er slechts twee en sloeg 41 tegenstanders knock-out. De 1,98 meter lange Vladimir - bijnaam Dr. Steelhammer - kwam tot 64 overwinningen, waarin slechts elf boksers de ring bij bewustzijn verlieten.

Beide vechters knokten zich van een armoedige jeugd via meerdere wereldtitels en olympisch goud (voor Vladimir Klitsjko op de Spelen van 1996 in Atlanta) naar financiële onafhankelijkheid.

In de politieke arena

Vitali, afgestudeerd in sportwetenschappen aan de Universiteit van Kiev, sloeg naar verluidt 80 miljoen dollar bij elkaar. Werken was al snel geen noodzaak meer. Maar uit liefde voor zijn land en het Oekraïense volk - "Ik voel dat de mensen mij nodig hebben " - ruilde hij zijn bokshandschoenen in voor een stropdas.

Samen met zijn jongere broer mengde Vitali zich in 2005 in de landelijke politiek door de latere Oekraïense president Viktor Joesjtsjenko openlijk te steunen tijdens de Oranjerevolutie. Het jaar daarop begon Vitali als Joesjtsjenko's adviseur.

Vijf jaar later kwam de oudste boksbroer aan het hoofd te staan van de politieke partij Oedar (Oekraïense Democratische Alliantie voor Hervormingen) - vrij vertaald 'slag' of 'stoot' - waarmee hij in 2012 een zetel bemachtigde in het Oekraïense parlement.

In die jaren groeide onder het Oekraïense volk de weerstand tegen het beleid van de zittende pro-Russische regering van president Viktor Janoekovitsj. In de roep om een pro-Europees beleid verzamelde het verzet zich in 2014 op het Maidanplein in het centrum van Kiev.

Oppositieleider Vitali Klitsjko was erbij, als boegbeeld van vele Oekraïners die richting het Westen leunden en snakten naar meer vrijheid. Na maandenlange protesten op het plein in de hoofdstad en hard optreden van de oproerpolitie (ruim honderd betogers kwamen om) werd Janoekovitsj verdreven.

De Oekraïners en de Klitsjko-broers kregen hun zin: in de zomer van 2014 werd de Europa-gezinde Petro Porosjenko president. Vitali Klitsjko, die kort overwoog zich voor die presidentsverkiezing kandidaat te stellen, werd benoemd tot burgemeester van de hoofdstad.

Zo belandde het zwaargewicht van de ring op een prominente positie in de politieke Oost-Europese arena. "Als bokser vocht ik drie of vier dagen per jaar, nu zijn dat er 365", zei hij ooit over het burgemeesterschap. "Elke dag is een gevecht."

Enkele maanden voor zijn benoeming gaf de Russische president Poetin zijn troepen opdracht de Oost-Oekraïense provincies Loehansk en Donetsk binnen te vallen, om pro-Russische separatisten bij te staan. Ook annexeerde Poetin schiereiland de Krim.

Samen aan het front

Vitali's politieke ideaal staat lijnrecht tegenover dat van Poetin: het zwaargewicht wil Oekraïne dichter bij Europa brengen. Met de grootschalige inval van de Russen vorige week donderdag staat de oud-bokser voor het grootste gevecht uit zijn carrière.

Toen de Russische troepen dit weekend Kiev naderden, ruilde burgemeester Vitali zijn stropdas in voor een helm en kogelvrijvest. Broer Vladimir meldde zich begin februari als reservist aan bij het Oekraïense leger, om Kiev te beschermen.

De broers hopen op een diplomatieke oplossing, maar nu die uitkomst verder uit zicht raakt, willen de Klitsjko-broers hun stad beschermen. Donderdag riepen ze de inwoners van Kiev op verenigd te blijven.

Ook riepen ze - net als president Zelenski - Europa op Oekraïne te steunen in de strijd. "Met alleen helmen winnen we geen oorlog. Daar hebben we moderne wapens voor nodig", zei Vitali. Zijn jongere broer vulde aan: "Kom in actie, stop deze oorlog."

Zelf pakken de broers ook de wapens op. "Ik heb geen andere keuze, ik moet dat doen. Ik zal vechten", liet de burgemeester van Kiev er geen twijfel over bestaan.

De boksers vochten in de ring nooit tegen elkaar, zoals ze hun moeder ooit beloofden. Nu staan ze schouder aan schouder tegenover het Russische leger.