De Turkse president Erdogan heeft vanochtend telefonisch gesproken met zijn Russische ambtgenoot Poetin. Erdogan drong daarbij onder meer aan op een wapenstilstand en het sluiten van een vredesakkoord, staat in een verklaring uit Ankara.
Gisteren bracht de Israëlische premier Bennett al een onaangekondigd bezoek aan Poetin. Anderhalve week na het begin van de oorlog in Oekraïne lijkt het erop dat zowel Israël als Turkije probeert op te staan als bemiddelaar.
Over de inhoud van het gesprek tussen Bennett en Poetin is weinig bekend. Het opvallendst is het feit dat hij daar was, aangezien er sinds het begin van de oorlog in Oekraïne geen enkele westerse leider meer bij Poetin op bezoek is geweest.
Afgestemd met Westen
Dat Bennett na zijn bezoek aan Moskou meteen doorvloog naar Berlijn voor overleg met de Duitse bondskanselier Scholz, laat volgens Israël-correspondent Ties Brock zien dat de premier de ontmoeting heeft overlegd met andere landen. "Dit was geen gesprek op eigen houtje, maar het was afgestemd met andere westerse landen. Dus er lijkt wel een zekere strategie achter te zitten."
Israël, Rusland en Oekraïne zijn op meerdere vlakken nauw met elkaar verbonden. Zo zijn na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie in de jaren 90 ruim een miljoen mensen uit de voormalige Sovjetlanden naar Israël verhuisd, dus er is een grote gemeenschap van Russen en Oekraïners. Ook overlegt Israël geregeld met Moskou over de situatie in Syrië, omdat Russische militairen daar actief zijn en Israël regelmatig in Syrië bombardementen uitvoert op tegenstanders.
Ondanks de goede banden met beide landen is het volgens Brock toch een verrassing dat Bennett nu opstaat als mogelijke bemiddelaar. "Israël heeft weliswaar veel ervaring met bemiddelingen, maar meestal komen andere landen hiernaartoe om te bemiddelen in het conflict met de Palestijnen. Daardoor ligt het misschien niet zo voor de hand dat Israël zich bemoeit met een ander conflict, op een andere plek."
'Complexe' relatie Turkije
Ook Turkije heeft redelijke banden met zowel Rusland als Oekraïne. Volgens Turkije-correspondent Mitra Nazar hebben de presidenten Erdogan en Poetin een complexe relatie. "Ze hebben elkaar op veel vlakken nodig."
NAVO-lid Turkije is economisch behoorlijk afhankelijk van Rusland, maar militair staan beide landen vaak lijnrecht tegenover elkaar, zegt Nazar. "Kijk maar naar brandhaarden als Syrië, waar Rusland natuurlijk veel macht heeft aan de kant van president Assad. Turkije is na verschillende invasies actief in het noorden van Syrië en daar heeft Erdogan Poetin toch vaak nodig om bijvoorbeeld te zorgen dat de Russen de stad Idlib met rust laten."
De afgelopen jaren zijn Turkije en Oekraïne grote handelspartners van elkaar geworden. Beide landen werken ook veel samen op het gebied van defensie, onder meer door de verkoop van Turkse drones, die het Oekraïense leger nu gebruikt tegen de Russen.
Het Oekraïense leger bracht deze beelden naar buiten van een drone-aanval op Russische troepen:
Daardoor wordt de positie van Turkije in de Oekraïense oorlog vaak uitgelegd als een uiterst gevoelige balanceeract, zegt Mitra Nazar. "Het land spreekt wel een harde afkeer uit van de Russische invasie, maar tegelijkertijd houdt Turkije als enige NAVO-land het luchtruim open voor vluchten vanuit Rusland." Ook sluit Turkije zich niet aan bij de sancties tegen Rusland, die na de invasie zijn ingesteld.
Erdogan drong bij Poetin dus onder meer aan op vredesbesprekingen en het lijkt erop dat Turkije daarbij zelf een rol wil spelen. Vrijdag kondigde de Turkse minister van Buitenlandse Zaken al aan dat hij wil proberen om volgende week in Antalya een ontmoeting te regelen tussen de ministers van Buitenlandse Zaken van Rusland en Oekraïne.
Over de kans van slagen is volgens correspondent Mitra Nazar weinig te zeggen. "De vraag is hoeveel Erdogan nu bij Poetin in de melk te brokkelen heeft. Tegelijkertijd is Turkije wellicht een van de weinige NAVO-landen die zoiets voor elkaar zou kunnen krijgen."
Morgen zijn er volgens Oekraïne opnieuw rechtstreekse gesprekken tussen Oekraïense en Russische delegaties. Bij de twee eerdere gespreksrondes werd afgesproken dat een humanitaire corridor zou komen bij Marioepol en Volnovacha, om burgers veilig die steden uit te krijgen. Vooralsnog is de evacuatie uit Marioepol mislukt, volgens Oekraïne omdat Rusland de stad bleef bestoken.
