Drie speciale vluchten landen vandaag in Tel Aviv, afkomstig uit Moldavië, Roemenië en Polen. Aan boord van de vliegtuigen zitten 300 Joodse vluchtelingen uit Oekraïne, onder wie zo'n 100 weeskinderen. Het is het grootste transport van Oekraïners naar Israël sinds het begin van de oorlog, en naar verwachting niet het laatste.
Israël verwacht dat er op de vlucht voor het geweld vele duizenden Oekraïners naar Israël zullen verhuizen. Bij het Joodse Agentschap, een aan de overheid gelieerde organisatie, hebben zich al meer dan 5000 Oekraïners gemeld die zo snel mogelijk naar Israël willen emigreren. "We hebben nu al meer aanvragen binnen dan in heel 2021", zegt een woordvoerder.
Over het hele vorige jaar verhuisden ruim 3000 Oekraïners naar Israël. Maar sinds het begin van de oorlog hebben zich volgens cijfers van de regering al meer dan 2000 Oekraïense vluchtelingen in Israël gemeld. Minister Shaked van Binnenlandse Zaken zei vorige week "tienduizenden zo niet honderdduizenden immigranten" te verwachten uit Oekraïne en Rusland.
Ook opperrabbijn Kiev naar Israël
Wie ten minste één Joodse grootouder heeft, is welkom in Israël, en kan de Israëlische nationaliteit krijgen. Volgens een Israëlische wet uit 1950 hebben mensen met een Joodse achtergrond het recht zich in Israël te vestigen. In totaal telt Oekraïne naar schatting zo'n 200.000 inwoners die op die manier aanspraak kunnen maken op het Israëlische staatsburgerschap.
De Joodse weeskinderen gaan later vandaag door naar een opvangplek ten westen van Jeruzalem. "We hebben daar woningen waar ze in ieder geval de eerste maand kunnen verblijven", zegt een woordvoerder namens de organisatie die de kinderen opvangt. "Ze krijgen er ook religieus onderwijs. Het merendeel van de kinderen is orthodox-joods."
De afgelopen dagen kwamen er dus al vele vluchtelingen uit Oekraïne naar Israël, sommigen al in het bezit van een Israëlisch paspoort. Een van hen is de opperrabbijn van Kiev, Jonathan Markovitch. "Wie van de Joodse Oekraïners nog niet vertrokken is, proberen we te helpen het land te verlaten. Elke dag zetten we drie bussen in", zei de rabbijn tegen persbureau Reuters.
Israël zegt de procedures voor Joodse Oekraïners vanwege de oorlog gemakkelijker te maken. Ook heeft de Zionistische Wereldorganisatie aangekondigd dat er ten minste 1000 tijdelijke woningen gebouwd worden voor de groep, voor een deel in bezet Palestijns gebied.
Ook Russen naar Israël
Critici wijzen erop dat niet-Joodse vluchtelingen niet welkom zijn in Israël. Ook moesten sommige Oekraïense inreizigers op het vliegveld een borgsom van omgerekend duizenden euro's betalen voor ze Israël mochten betreden. 112 Oekraïners zou de toegang tot het land zijn geweigerd.
Maar het zijn niet alleen Oekraïners die naar Israël reizen. De autoriteiten merken ook dat het aantal Russen dat naar Israël komt toeneemt. Een van hen is de 25-jarige Valery Levitin, die deze week met het vliegtuig uit Moskou kwam. "Ik ben blij dat ik hier nu ben", zegt hij aan de telefoon. "Ik wilde niet in Rusland blijven, en was bang dat er geen vluchten meer zouden gaan en ik dus het land niet meer uit zou komen."
Veel van de Oekraïense en Russische migranten hebben in Israël al familie of kennissen wonen. Sinds de val van de Sovjet-Unie emigreerden meer dan een miljoen mensen uit Rusland, Oekraïne en andere Sovjetrepublieken naar Israël. Israël heeft dus ervaring met de opvang van grote groepen migranten.
Veel van de Oekraïense migranten in Israël leven mee met de oorlog in hun herkomstland en proberen achterblijvers en vluchtelingen te helpen. Op Facebookgroepen worden namen en nummers gedeeld van familieleden die op zoek zijn naar manieren om het land uit te komen.
Ook zijn er Israëliërs die zeggen mee te willen vechten met Oekraïne. De Oekraïense ambassade in Tel Aviv verspreidde een oproep aan inwoners van het land om "deel te nemen aan gevechtsacties tegen de Russische agressor". Het is onduidelijk hoeveel mensen daar gehoor aan hebben gegeven.
Tegelijkertijd werpt Israël zich op als bemiddelaar in de oorlog in Oekraïne. Gisteravond reisde premier Bennett naar Moskou voor een gesprek met de Russische president Poetin. Na afloop reisde hij verder naar Berlijn voor overleg met de Duitse bondskanselier Scholz. Wat de Israëlische diplomatieke inspanningen zullen opleveren, is nog onzeker.