Oekraïners in Nederland volgen de ontwikkelingen in hun land met grote bezorgdheid. Het Kremlin heeft een grote troepenmacht naar de grens tussen Oekraïne en Rusland gestuurd. Gevreesd wordt voor een invasie, terwijl Europa en de VS naarstig proberen een diplomatieke uitweg te vinden.
"Nog nooit is de situatie zo gespannen geweest", zegt Dmytro (34) die al tien jaar in Nederland woont. De familie van zijn vrouw woont vlak bij de grens. "De dreiging is groot, ze lopen gevaar als er een Russische inval komt."
De situatie is ernstiger dan de afgelopen jaren, zegt ook Vita Kovalenko, die familie en vrienden heeft in de oostelijke Donbass-regio. "We zijn de oorlogsdreiging al jarenlang gewend, de oorlog aan de oostelijke grens is nooit gestopt. Maar dit is anders. We maken ons zorgen en hebben veel contact familie en vrienden. Ik heb jonge neven die bereid zijn om te vechten. Ze kunnen worden opgeroepen, dat roept veel emoties op."
Sinds Rusland in 2014 het zuidelijke schiereiland de Krim annexeerde, wordt in de Donbass gevochten tussen door Rusland gesteunde separatisten en Oekraïense troepen. "Het is alsof je op een vat met buskruit zit. Je wacht tot er iets gaat gebeuren, die spanning zijn de mensen in Oekraïne wel gewend", zegt de in Gelderland woonachtige Serge Radochyn.
"Het verschil nu is dat mensen plannen maken om hun naasten te beschermen en om de ouderen naar veiliger plekken te brengen, weg uit de gebieden waar het risico op gevechten het grootst is."
'Koppig tot het laatst'
Nu Poetin meer dan 100.000 man heeft laten oprukken naar de grens, moet hij wel een daad stellen om gezichtsverlies te voorkomen, vrezen de Oekraïners in Nederland. "De Russen willen hun gelijk bewijzen ten koste van alles. Ook al heeft dat economische sancties tot gevolg, ze blijven koppig tot het laatst", zegt Vita Kovalenko. "Want gezichtsverlies lijden, dat is het ergste wat ze kan overkomen. Dat maakt me heel bang."
Ze vreest "enorme gevolgen" en mogelijk een "volledige oorlog" als Rusland de grens met Oekraïne ook maar een centimeter overgaat. "Als de eerste tank de grens overgaat, dan is er geen weg terug en dan stopt het niet na een paar dagen. Als het Russische leger Charkov binnenkomt, dan gaan ze door naar Kiev."
Eensgezind optreden
Hoewel de overmacht van het Russische leger groot is, zullen de Oekraïners zich bij een inval niet zomaar overgeven, weet Kovalenko. "Het eeuwenlange gevecht tegen Rusland zit ze in het bloed, er is altijd opstand en strijd voor onafhankelijkheid. Maar elke moeder, elke zus in Oekraïne beseft: we zullen vechten, maar niet winnen. Iedereen weet dat er geen kans is om de Russen tegen te houden, laat staan van ze te winnen. Je weet dat er heel veel mensen zullen omkomen."
Ook Dmytro's schoonvader is bereid om te vechten. Dmytro hoopt dat het niet zover zal komen. "Alleen de gedachte is al zo beangstigend, dat je die niet wil toelaten." Hij ziet ook een lichtpuntje, namelijk de nauwe samenwerking tussen de westerse landen en hun eensgezinde optreden richting Poetin. "Diplomatie is belangrijk. Maar er moet ook een duidelijke rode lijn zijn: tot hier en niet verder."
De NAVO maakt zich grote zorgen over de Russische troepenopbouw aan de grens van Oekraïne. Maar volgens Poetin zit de NAVO zelf fout. Hoe kijkt hij naar Oost-Europa?
