Achterblijvers Kabul krijgen geen contact met ministerie, 'voel me in de steek gelaten'

Afghaanse Nederlanders die in Kabul zijn achtergebleven na de terugtrekking van buitenlandse troepen, krijgen niet of nauwelijks contact met het ministerie van Buitenlandse Zaken. Dat blijkt uit gesprekken die de NOS had met Nederlanders die in Afghanistan zijn achtergebleven.

"We kunnen alleen maar afwachten", zegt een Afghaans-Nederlandse man telefonisch vanuit Kabul. Hij is benieuwd of er nog een diplomatieke regeling komt met de Taliban, waardoor hij alsnog terug kan keren met zijn Nederlandse paspoort, maar hij vreest het ergste. "Je kan niks. Ik zit een beetje gevangen."

Internationaal wordt er ondertussen op het hoogste niveau gesproken over de evacuatie van achterblijvers. Minister van Buitenlandse Zaken Kaag is gisteren vertrokken naar Qatar voor overleg over de ontwikkelingen in Afghanistan. Daarna brengt ze nog een bezoek aan Pakistan en Turkije. Ze bespreekt daar met collega's hoe achterblijvers alsnog kunnen worden geëvacueerd.

De man in Kabul heeft een Afghaanse vrouw en vijf jonge kinderen. Met de hulp van een Nederlandse WhatsAppgroep was hij op de lijst van Buitenlandse Zaken gekomen met zijn gezin. Maar hij was te laat op het vliegveld om met de laatste vluchten weg te komen.

Precies op tijd

Hij heeft niets meer van het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken gehoord. Daar heeft hij traumatische herinneringen aan. "Die zelfmoordaanslag bij het vliegveld was vlak bij de plek waar mijn vrouw en ik ook waren geweest, een paar uur daarvoor. Ik zag een foto van gewonde vrouwen met wie mijn vrouw had zitten praten. Dus de waarschuwing om daar weg te gaan was precies op tijd gekomen."

Hij durft niet over land te vluchten met zijn gezin. "Ik kom uit de Panjshirvallei, de enige plek waar verzet wordt gepleegd tegen de Taliban. We worden beschouwd als vijand. De meeste leden van mijn familie werkten voor de voormalige regering en die zijn nu allemaal ook op de vlucht. Iedereen probeert zichzelf te redden."

Luister in dit audiofragment naar de rest van zijn verhaal:

Hij vraagt of we zijn stem onherkenbaar willen maken. Het moeilijkste vindt hij dat zo langzamerhand iedereen elkaar wantrouwt. Een degelijke vluchtroute is afhankelijk van mensen die je kunt vertrouwen, ook al is het alleen maar omdat je ze geld betaalt. "Als ik een van mijn neven bel en vraag: zijn jullie thuis? Dan zegt hij nee, zelfs als hij thuis is. Iedereen probeert zichzelf te redden."

Er zijn ook Afghanen die de afgelopen week naar Nederland geëvacueerd zijn en die hun vrouw en kinderen hebben moeten achterlaten. We spreken een Afghaan die hevig twijfelt aan wat gevaarlijker is: het gezin in Kabul laten blijven onder de Taliban of zijn vrouw en kinderen naar een grensgebied sturen?

"Ik heb gehoord dat de Duitsers een deal hebben met Oezbekistan dat Afghanen met een Duits paspoort de grens over mogen komen. Misschien geldt dat ook voor mijn gezin. Maar dan moet ik eerst horen van de Nederlandse overheid dat dat zo is. Anders durf ik ze niet op weg te sturen."

Premier Rutte liet gisteren bij zijn bezoek aan de Franse president Macron weten dat de overplaatsingen van Afghanen die op de evacuatielijst staan, zoals tolken, "zo snel mogelijk moeten worden hervat". Afghanen die vluchten naar een buurland, zoals Pakistan, kunnen er niet automatisch van uit gaan dat ze direct naar Nederland kunnen komen, zei Rutte.

De Afghaan in Nederland is bijzonder kwaad op de Nederlandse overheid. "Elk ministerie en elke dienst waarmee we contact zoeken in Nederland geeft geen antwoord. Ze negeren je."

Ook hij heeft nog niets van Buitenlandse Zaken gehoord sinds de Nederlanders het vliegveld verlieten, vertelt hij in dit audiofragment: