Taliban vieren overwinning: 'Alles wordt weer normaal, maar dat kost tijd'

Met het symbolische beeld van het vertrek van de laatste Amerikaanse militair uit Kabul, een bevelhebber van de 82nd Airborne Division, is de machtsovername van de Taliban in Afghanistan een feit. In Kabul klonken vanochtend geweersalvo's waarmee de strijders hun overwinning vierden.

Nog voor zonsopgang gingen elitetroepen van de Taliban het vliegveld op om het door de Amerikanen achtergelaten materieel te inspecteren: tientallen pantservoertuigen, ruim zeventig helikopters en vliegtuigen en luchtafweergeschut. De VS zegt dat alles wat is achtergebleven onklaar is gemaakt.

Een cameraploeg ging met de Taliban mee het vliegveld op:

Al met al zijn er bij de evacuaties ruim 120.000 mensen het land uit geholpen, maar tienduizenden anderen die de afgelopen twintig jaar hebben gewerkt voor de Amerikanen en andere NAVO-troepen zijn achtergebleven.

"De wereld moet zijn les nu wel hebben geleerd", zei de officiële woordvoerder van Taliban, Zabibullah Mujahid, in een toespraak. "Dit is het glorieuze moment van de overwinning. We zijn trots dat we ons land hebben bevrijd van een grootmacht."

Hij sprak de hoop uit op goede relaties met de VS en andere landen en richtte zich expliciet tot de strijders. "Ik hoop dat jullie het land voorzichtig behandelen. We hebben geleden onder de oorlog en de invasie en de mensen kunnen niet nog meer verdragen."

Later sprak Mujahid vanaf het vliegveld geruststellende woorden in een interview met tv-zender Al-Jazeera. "Kabul is veilig en niemand hoeft zich zorgen te maken."

Vrees voor massale toeloop bij banken

Een andere Talibanleider zei dat er snel een regering komt en dat mensen weer aan het werk moeten gaan. Hij herhaalde de belofte dat er een generaal pardon komt. "Heb geduld. Geleidelijk aan wordt alles weer normaal. Dat kost even tijd."

Maar of het echt zo zal lopen is de vraag. Financieel staat het land er penibel voor. De buitenlandse reserves van Afghanistan, miljarden dollars, zijn bevroren en banken hebben de mogelijkheid om geld op te nemen beperkt uit vrees voor een massale toeloop door ongeruste burgers. Ambtenaren zeggen dat ze al maanden geen salaris meer hebben gehad.

Er is nauwelijks medisch materiaal en door een langdurige droogte dreigen er ook voedseltekorten en honger. In Kabul en andere steden nemen mensen het zekere voor het onzekere. Uithangborden en posters zijn weggehaald of overgeschilderd en mensen dragen geen spijkerbroek meer, maar traditionele kleding.

Radiostations zijn gestopt met de goed beluisterde inbelprogramma's en spelen geen vrolijke muziek meer. Op de Afghaanse tv zijn Turkse soaps en talentenshows mateloos populair, maar of daar onder de Taliban nog ruimte voor zal zijn is twijfelachtig.

"Onze cultuur is vergiftigd", citeert persbureau Reuters een commandant. "Overal zijn Russische en Amerikaanse invloeden, zelfs in het eten. Dat moeten mensen beseffen en dat zal moeten veranderen. Het gaat tijd kosten, maar dat is wat er gaat gebeuren."