'Trump is het symbool van verdeeldheid. Dat zie je terug in de sportstadions'

Heel veel scheelde het niet of Donald Trump, de man die vandaag hoopt herkozen te worden als president van de Verenigde Staten, zou hebben kunnen wijzen op een verleden als honkbalprof. Zijn ambities in die richting leverden hem in zijn jonge jaren bijna een contract op. Maar zover kwam het uiteindelijk niet.

Het zou niet de laatste keer zijn dat Trump en sport geen gelukkige combinatie vormden. Als zakenman stak hij eind jaren tachtig geld in een meerdaagse wielerkoers die hij vol vuur aanprees: "Dit kan uitgroeien tot een waanzinnig evenement dat zich kan meten met de Tour de France." Na twee edities was het gedaan met de Tour de Trump, die nog een paar jaar werd voortgezet als Tour DuPont.

Maarten Kolsloot, sportjournalist en Amerika-deskundige, weet nog een mooi voorbeeld. "In 1988 tikte Trump 11 miljoen dollar af voor een boksgevecht tussen Michael Spinks tegen Mike Tyson. Na 91 seconden had Tyson gewonnen en was Trump zijn geld kwijt."

Vuur van verdeeldheid

Hoewel hij zich inmiddels manifesteert als verwoed golfer is de relatie tussen Trump en sport nog altijd niet geweldig. De toenemende verdeeldheid in Amerika is daar mede debet aan, meent Kolsloot.

"Trump is niet de oorzaak van wat er mis is in Amerika. Er is al langer een tegenstelling in de Amerikaanse maatschappij. Maar hij heeft de vlammen van dat vuur van verdeeldheid wel opgestookt. Heel veel sporters hebben besloten zich niet langer stil te houden, maar zich te laten horen en zich te mengen in dat debat."

Zo liet Megan Rapinoe, de aanvoerster van het Amerikaanse voetbalelftal, al maanden voor het WK van 2019 weten bij een eventuele wereldtitel een huldiging op het 'fucking White House' niet te zien zitten.

"U sluit mij uit", was de boodschap van de lesbienne aan president Trump. "U sluit mensen die op mij lijken uit, u sluit mensen met een kleur uit. Maar als leider van dit land heb je de ongelooflijke verantwoordelijkheid voor iedereen te zorgen."

"Megan moet eerst winnen voordat ze haar mond opendoet", reageerde Trump furieus toen haar woorden tijdens dat WK - inderdaad gewonnen door de VS dankzij een 2-0 zege in de finale op Oranje - weer werden opgerakeld. Hij verweet de voetbalster, die weigerde mee te zingen met het volkslied, gebrek aan respect voor haar land, het Witte Huis en de vlag. "Wees trots op de vlag die je draagt."

De nationale voetbalploeg was overigens niet de enige die geen heil zag in festiviteiten in het bijzijn van president Trump. Ook andere kampioenen sloegen de traditionele uitnodiging af of gaven slechts met een afgeslankte delegatie acte de présence. Andersom gebeurde ook: de invitaties werden juist ingetrokken.

Klootzakken

"Mensen staan tegenover elkaar", kenschetst Kolsloot de situatie in Amerika. "En ook het sportveld is niet meer een plek zonder protest of onrust. Er is nu een president die gewoon tegen atleten zegt dat het klootzakken zijn en dat ze niet mogen demonstreren."

Kolsloot verwijst naar Colin Kaepernick, de American footballspeler die in 2016 als eerste protesteerde tegen politiegeweld en racisme door op één knie te gaan zitten tijdens het Amerikaanse volkslied. Daarvoor kreeg hij steun, maar ook felle kritiek, onder anderen van president Trump: "Haal die son of a bitch van het veld. Nu! Stuur hem weg. Ontsla hem."

Natuurlijk kan Trump ook op bijval rekenen in de Amerikaanse sportwereld. Zoals van wielrenner Quinn Simmons die er via social media geen geheim van maakte waar zijn politieke voorkeur ligt. De 19-jarige wereldkampioen van 2019 deed dat alleen op een manier die de wenkbrauwen deed fronsen.

De coureur van Trek-Segafredo had eind september gereageerd op een Twitterbericht van wielerjournaliste José Been, die na het eerste debat tussen Trump en zijn uitdager Joe Biden liet weten dat al haar volgers die op de huidige president gaan stemmen, kunnen vertrekken.

Opruiend

Simmons schreef daarop 'bye' en voegde daar een plaatje van een zwaaiend zwart handje aan toe. Dat laatste leidde tot veel ophef, omdat veel van zijn volgers er een vorm van racisme in zagen.

Reden voor Trek om Simmons te schorsen en terug te trekken voor Luik-Bastenaken-Luik. De wielerploeg huldigt weliswaar het recht op vrije meningsuiting, maar "helaas heeft onze renner statements gemaakt die naar onze mening verdeeldheid zaaien, opruiend zijn en schadelijk voor het team, het professionele wielrennen, de fans en de positieve toekomst die we hopen te creëren voor onze sport."

De wig tussen voor- en tegenstanders lijkt groter dan ooit aan de overkant van de Atlantische Oceaan. En daarin speelt Trump onmiskenbaar een rol, vindt Kolsloot. "De president is niet langer een symbool van saamhorigheid en vereniging: we horen bij elkaar. Hij is juist een beetje het symbool van verdeeldheid geworden. Dat zie je terug in de sportstadions. En dat is iets van de laatste vier jaar."

Witte sport

Honkballer Kenley Jansen kan daar over meepraten. De op Curaçao geboren werper won afgelopen week met de Los Angeles Dodgers de World Series, ofwel de landstitel. Ook hij heeft het gezicht van de sport in Amerika zien veranderen. "Mensen - en zeker hij, als onze leider - zouden meer aandacht moeten schenken aan politiegeweld en zo."

Als donkere speler in een van oudsher witte sport heeft de pitcher het vaak zwaar te verduren als hij even wat minder presteert. Dat merkte hij weer eens na het verlies van de vierde wedstrijd in de World Series toen hij er in de slotfase niet in slaagde de voorsprong vast te houden. Hij ontving zelfs doodsbedreigingen.

De manier waarop Trump zich tijdens zijn ambtstermijn heeft gemanifesteerd, is daar zeker van invloed op geweest, meent Jansen. "Hij is er als leider niet erg goed in geslaagd om mensen tot elkaar te brengen. Het land is enigszins verdeeld, maar hopelijk wordt het beter."

Dat is de grote vraag: want wat als Trump opnieuw de verkiezingen wint en nog eens vier jaar in het Witte Huis mag verblijven? "Ik denk dat je dan nog veel meer gaat zien van wat je de afgelopen vier jaar hebt gezien aan protesten", kijkt Kolsloot vooruit. "Trump heeft de onrust in het land wel een beetje opgestookt. Als hij weg is, wordt dat misschien minder in de maatschappij en ook in de sport."