Hugo van der Parre
Research-redacteur
Hugo van der Parre
Research-redacteur
Stadions in Nederland zouden gecontroleerd moeten worden door een team van deskundigen met specifieke kennis over voetbalveiligheid en stadions. Dat adviseerde het Auditteam Voetbal en Veiligheid drie jaar geleden aan de KNVB en het ministerie van Justitie en Veiligheid.
Het auditteam is een adviesorgaan voor de overheid, politie, Openbaar Ministerie, clubs en de voetbalbond. Het rapport is gedeeld door Justitie en Veiligheid, maar tot nu toe is er nog niets met die adviezen gedaan.
Het advies is weer actueel, omdat afgelopen zaterdag een deel van het dak van het AZ-stadion instortte. Niemand raakte daarbij gewond.
Stadion is geen gewoon gebouw
Een stadion moet, net als elk ander gebouw, voldoen aan bepaalde veiligheidseisen. Die staan in het Bouwbesluit 2012. Maar volgens het auditteam moet een stadion door zijn specifieke gebruik niet beschouwd worden als gewoon gebouw.
De eisen die het Bouwbesluit aan gebouwen stelt, zijn namelijk te breed om de veiligheid van stadions aan te toetsen. Daarbij kan het gaan om risico's door brand, instorting, terrorisme, verdrukking en extreem weer. Daarom zou het beter zijn om specifieke eisen op te stellen en elk jaar te controleren of een stadion daaraan voldoet.
Naar Brits voorbeeld
In het Verenigd Koninkrijk bestaat al sinds 1973 de zogeheten 'Green Guide to Safety at Sports Grounds', met richtlijnen om de veiligheid van toeschouwers te vergroten. Aanleiding was de ramp, twee jaar eerder, in het Ibrox-stadion van Glasgow Rangers. 66 mensen kwamen om het leven nadat een trapleuning het had begeven.
Latere voetbalrampen (Bradford City in 1985 met 56 doden en Hillsborough in 1989 met 96 doden) leidden tot aanvullingen en updates. Het rapport Fysieke Veiligheid van voetbalstadions (.pdf) pleit voor een soortgelijk systeem in Nederland, waarbij specifieke eisen voor sportaccommodaties worden opgesteld.
Stadions jaarlijks geïnspecteerd
Naar aanleiding van het ingestorte dak van het stadion in Alkmaar hield de NOS een rondgang langs alle betaaldvoetbalorganisaties en speelsteden. Daaruit blijkt dat alle stadions minstens één keer per jaar worden geschouwd op veiligheid, maar dat die controles nogal uiteen lopen. Meestal gebeurt het door de brandweer en een bouwinspecteur van de gemeente, maar soms ook door een ingenieursbureau, de club zelf of de bouwer.
Die jaarlijkse controle moet van de KNVB, want zonder veiligheidsverklaring met handtekening van de burgemeester krijgt de club geen licentie van de voetbalbond voor het volgende seizoen. Er wordt gekeken naar de brandveiligheid, de constructie van het stadion en de noodprocedures. Soms worden inderdaad gebreken geconstateerd als betonrot, roestvorming of scheuren in het bouwwerk, die dan worden verholpen.
Verantwoordelijkheid
Maar het auditteam betwijfelt of alle gemeenten zich wel voldoende bewust zijn van hun verantwoordelijkheid op dit gebied. Uit de rondgang van de NOS blijkt in ieder geval dat de controles nogal verschillend worden ingevuld. Soms loopt de politie of de GGD mee, in andere gevallen is er tegelijk een milieucontrole. Daarom pleit het auditteam voor de oprichting van een pool van ervaren deskundigen die stadions kunnen keuren en gemeenten kunnen adviseren. Er zou ook een opleiding moeten komen voor dit soort functionarissen.
Sommige clubs en gemeenten doen overigens meer dan de jaarlijkse keuring. Zo wordt in Nijmegen elk jaar het dak van het Goffertstadion extra gecontroleerd door de constructeur. En in Heerenveen checkt de bouwer van het stadion elk jaar of de constructie nog in orde is. Sittard-Geleen meldt dat ook voorafgaand aan sommige wedstrijden er een extra controle wordt gehouden. Heracles heeft na het ongeluk in Alkmaar een extra controle laten uitvoeren door een onafhankelijke constructeur.
