Vanavond zijn alle ogen gericht op die kleine, pezige tovenaar op het middenveld van Kroatië. Luka Modric is inmiddels 35 jaar, maar nog altijd de regisseur van Real Madrid en Kroatië. De vicewereldkampioen zit nu al in nauwe schoentjes, na de teleurstellende 1-0 nederlaag tegen Engeland.
Kan Modric zijn land uit het moeras trekken met een zege op Tsjechië op Hampden Park in Glasgow? Het zou Henk ten Cate niet verbazen. "Die jongen is zo ongelooflijk goed."
Dit verhaal begint op een smoorhete zondagmiddag in Tilburg. Mei 2007. De spelers van Ajax zitten terneergeslagen op het gras. Die middag hebben ze op die memorabele laatste speeldag van de eredivisie de titel even in handen gehad. Maar de schaal is hen ook weer uit de handen geglipt. Een doelpunt meer had het verschil gemaakt.
Maar dat zijn niet de enige zorgen voor trainer Ten Cate en technisch directeur Martin van Geel. Er moeten opvolgers gezocht worden voor Ryan Babel, Tom De Mul, Zdenek Grygera en vooral Wesley Sneijder. Een creatieve regisseur heeft Ten Cate nodig. En liefst zo snel mogelijk.
Achter de schermen is de scouting van de Amsterdammers dan al bezig met ene Luka Modric, de dan nog 21-jarige Cruijff van de Balkan. Een overgang leek zelfs even kansrijk, omdat zijn club Dinamo Zagreb om geld verlegen zat. Maar toen de club Kroatisch international Eduardo voor ruim 13 miljoen wist te verpatsen aan Arsenal, werd Modric aan zijn contract gehouden.
Een paar maanden later doet Ten Cate nog een poging.
'Modric speelde ons ondersteboven'
De kater van het mislopen van de eredivisietitel op een schamel doelpuntje is nog niet weg als Ajax het in de voorronde van de Champions League aflegt tegen Slavia Praag. En ook de groepsfase van de UEFA Cup is nog niet zeker. In de laatste voorronde moet Ajax namelijk afrekenen met Dinamo Zagreb. De club van Modric.
"Volgens mij wonnen we de uitwedstrijd met 1-0, maar Modric speelde ons helemaal ondersteboven", herinnert Ten Cate zich. "Samen met die andere middenvelder (Ognjen Vukojevic, red.), ook een geweldenaar. Na die wedstrijd ben ik naar Modric toegegaan. 'Je moet bij ons komen spelen', zei ik heel stiekem tegen hem. Hij zei niets, lachte alleen een beetje."
Een week later velt Modric het vonnis over de Amsterdammers in de eigen Arena. Zelf staat hij aan de basis met een benutte strafschop in de eerste helft. In de verlengingen slaat Dinamo Zagreb twee keer toe via Mario Mandzukic.
"Ook in de thuiswedstrijd in Amsterdam blies Modric ons van het veld", vertelt Ten Cate. "Wat was die jongen goed zeg, die wedstrijd. Maar wij konden hem niet krijgen, want er waren al meer kapers op de kust intussen."
'Er speelden andere machten'
Ten Cate zit na de Europese uitschakeling nog een duel op de bank bij Ajax, uit bij Sparta. Hij vertrekt naar Chelsea, waar hij veldtrainer wordt onder hoofdtrainer Avram Grant. Desondanks doet Ajax nog een poging om Modric los te weken. De club zou bereid zijn om diep in de zakken te tasten. Bedragen van boven de twintig miljoen euro worden genoemd. Het is vergeefs.
"Ik kan me niet herinneren dat we ooit dicht bij die transfer zijn geweest", laat Martin van Geel, de toenmalig technisch directeur van de Amsterdammers, weten in een korte schriftelijke reactie. "Verder heb ik er niets over te zeggen."
Ook Ten Cate wil niet te diep ingaan op wat er destijds allemaal heeft afgespeeld. "Er speelden andere machten daar", laat hij zich wel ontvallen. "Ik denk dat anderen bepaalden waar Modric naartoe ging. En dat had met geld te maken, honderd procent."
Jaren later wordt in de Kroatische rechtbank duidelijk aan wat voor belangen gedacht moet worden. Zdravko Mamic, van 2003 tot 2016 voorzitter van Dinamo Zagreb en ook een periode preses van de Kroatische voetbalbond, staat terecht voor fraude. Hij zou zichzelf verrijkt hebben bij de transfers van spelers naar het buitenland.
De belangrijkste klapper maakte hij met die van goudhaantje Modric. Niet naar Ajax, maar naar Tottenham Hotspur. Ook Modric moet zich melden in de rechtbank. Onder ede bevestigt hij dat er inderdaad een persoonlijk contract bestond tussen hem en Mamic.
Tijdens de rechtsgang blijkt dat contract pas na de overgang naar Tottenham Hotspur te zijn opgesteld en later voorzien te zijn van een datum in het verleden. En daardoor komt ook Modric in de beklaagdenbank wegens meineed.
Mamic wordt uiteindelijk op 6 juni 2018, aan de vooravond van het WK in Rusland waar Kroatië de finale haalt, veroordeeld voor fraude bij de transfers van Modric naar Spurs en Dejan Lovren naar Olympique Lyonnais.
Later dat jaar doorbreekt Modric de hegemonie van Lionel Messi en Cristiano Ronaldo als winnaar van de Gouden Bal. "Modric heeft alle verwachtingen waargemaakt", stelt Ten Cate, "maar dan ook alles. Dat enorme talent dat wij toen al in hem zagen. En hij wilde ook graag naar Ajax."
"Ondanks dat Ajax toen internationaal niet zo sterk was, heeft het toch altijd een grote naam", vervolgt Ten Cate. "En daar moeten we denk ik heel blij om zijn. Want zo krijgen we nog altijd wereldtoppers te zien, in de dop weliswaar. Maar wel jongens die later de wereld bestormen."
'Coach, ik ben je niet vergeten'
Zelf kwam Ten Cate Modric in 2017 weer tegen in de Verenigde Arabische Emiraten waar het WK voor clubs werd gehouden. Met Al Jazira bereikte Ten Cate verrassend de halve finales tegen Real Madrid.
"Voor die wedstrijd kwam Modric naar me toe en gaf me een hand", vertelt Ten Cate. "'Hey coach, how are you?' zei hij. 'Ik ben je niet vergeten'."
"En na afloop hebben we een gesprekje gehad en zei hij: 'Weet je nog dat je me toen in Zagreb vroeg om voor Ajax te komen spelen? Nog bedankt daarvoor. Het is jammer dat dat toen niet gebeurd is, ik heb een andere keuze gemaakt.'"
