Kabinet uit alsnog zorgen over UNRWA-besluit Israël, 'EU-verklaring in de maak'
Minister Veldkamp van Buitenlandse Zaken (NSC) heeft zijn bezorgdheid overgebracht aan zijn Israëlische collega over het besluit van de Knesset, het parlement van Israël, om de hulporganisatie van de Verenigde Naties UNRWA te weren.
"Het verlies aan hulp en diensten heeft op dit moment een negatieve impact op de al zorgwekkende situatie, vooral in Gaza", zegt Veldkamp. "We dringen er bij Israël op aan de internationale verplichtingen en de gevolgen voor het gebied goed te overdenken, voordat verdere stappen worden ondernomen."
De reactie namens het Nederlandse kabinet komt dagen nadat de Knesset op maandag met ruime meerderheid twee wetten aannam die het voor UNRWA onmogelijk maken om vanaf Israëlisch grondgebied hulp te bieden aan de mensen die getroffen zijn door de oorlog.
Volgens diplomatieke bronnen wordt er in EU-verband gewerkt aan een gezamenlijke verklaring namens alle lidstaten, maar ligt Hongarije dwars. Het is onduidelijk of de EU-lidstaten nog samen met een reactie komen waar alle handtekeningen onder komen te staan, al zeggen bronnen tegen de NOS dat dat nog steeds het uitgangspunt is.
'Ons land onwaardig'
Ook minister Klever voor Ontwikkelingshulp (PVV) spreekt vandaag haar zorgen uit over de voortgang van de humanitaire hulp in Gaza. "Nederland zal hulp blijven bieden via diverse kanalen", zegt zij. Ze herhaalt het standpunt dat er een onmiddellijk staakt-het-vuren moet komen en dat de Israëlische gijzelaars door Hamas moeten worden vrijgelaten.
GroenLinks-PvdA-leider Timmermans uitte gisteren kritiek op het uitblijven van een kabinetsreactie. "Deze grove schending van het internationaal recht mag niet stilzwijgend worden getolereerd", zei hij. "Beschamend en ons land onwaardig."
Kabinet onderschrijft aanbevelingen
De twee nieuwe Israëlische wetten gaan, zoals nu gepland, over drie maanden in. Ze werden met 92 voor en 10 stemmen tegen aangenomen. Het Israëlisch parlement vindt in meerderheid dat UNRWA te veel vervlochten is met Hamas en houdt de organisatie verantwoordelijk voor deelname van UNRWA-personeel aan de moordaanslagen en ontvoeringen van 7 oktober 2023.
De VN deed onderzoek naar betrokkenheid van de eigen medewerkers, waarna negen mensen werden ontslagen. Een tweede onderzoek, onder leiding van de voormalige Franse minister van Buitenlandse Zaken Colonna naar de onafhankelijkheid van UNRWA, leverde een lijst aan aanbevelingen op. Het Nederlandse kabinet onderschrijft deze aanbevelingen en eist dat UNRWA deze zo snel mogelijk overneemt.
Andere hulporganisaties
Internationaal is er voor en na de stemmingen in de Knesset met veel zorgen en kritiek gereageerd. De Israëlische premier Netanyahu heeft toegezegd de komende drie maanden te gebruiken om hulp via andere organisaties, zoals Unicef, de WHO (Wereldgezondheidsorganisatie) en WFP (Wereldvoedselprogramma) op te zetten. Of dat lukt wordt door veel landen sterk betwijfeld.
Het kabinet onderschrijft de wens van Israël om meer hulporganisaties in Gaza een belangrijke rol te geven, maar zolang dat niet zo is moet UNRWA het werk kunnen doen, vinden Veldkamp en Klever. Voor volgend jaar is Klever van plan om de afgesproken 19 miljoen euro aan UNRWA over te maken.
De Tweede Kamer, op dit moment met reces, kan deze betaling met een wetswijziging tegenhouden, zei Klever eerder in de Kamer. In november zal daarover een debat gehouden worden.