Kabinet legt zich neer bij de komst van uitstootvrije binnensteden

• Ewoud Kieviet

  Politiek verslaggever

Het kabinet staakt het verzet tegen de komst van zero-emissiezones in binnensteden. Dit betekent dat in bepaalde delen van de binnenstad geen bedrijfsauto's op brandstof meer mogen rijden. Per januari 2025 komen in veertien Nederlandse steden uitstootvrije zones voor vervuilende bestelbussen en vrachtauto's, maar er zijn wel allerlei uitzonderingen mogelijk.

Het kabinet-Schoof wilde eigenlijk kijken of de komst van deze zero-emissiezones nog kon worden uitgesteld, zo staat in het regeerprogramma. Het kabinet wil dat binnensteden voor ondernemers bereikbaar blijven en bedrijven in de binnenstad vrezen dat ze veel geld kwijt zijn aan bijvoorbeeld nieuwe elektrische bestelbusjes.

Maar na overleg met de gemeenten trekt staatssecretaris Jansen van Openbaar Vervoer en Milieu zijn bezwaren nu in. Tijdens dat overleg dat gistermiddag plaatsvond lieten de betrokken gemeenten Jansen weten hun plannen voor de invoering van deze zones onaangepast door te zetten, ondanks de wensen van het kabinet.

De staatssecretaris (PVV) heeft zijn knopen geteld en liet de wethouders weten er niet voor te gaan liggen en door te gaan met het beleid van het vorige kabinet-Rutte. De wethouders willen dat Jansen dit ook aan de Tweede Kamer laat weten en dat gaat hij binnenkort doen.

Dit zijn de veertien steden waar de zones vanaf 1 januari bestaan, vijftien andere gemeenten volgen later:

Betrokkenen op het ministerie van Infrastructuur verbazen zich al langer over de passage in het regeerprogramma waarin het kabinet stelt de uitstootvrije zones te willen uitstellen. Het Rijk gaat er namelijk niet over, gemeenten mogen zelf beslissen over de instelling van zo'n zero-emissiezone.

In het regeerprogramma staat dat het kabinet de uitzonderingen voor ondernemers landelijk wil regelen. Maar dat is al gebeurd. Op een landelijke website is te vinden welke ontheffingen er zijn en die gelden in alle veertien gemeenten die met de uitstootvrije zones gaan beginnen. Ook is landelijk al afgesproken welke overgangsmaatregelen en uitzonderingen er zijn.

Vriendelijk verzoek

Uit een rondgang van de NOS blijkt dat naast de vier grote steden ook de andere steden, zoals Assen, Delft, Den Bosch, Tilburg, Maastricht en Gouda, geen reden zagen om iets aan de plannen te wijzigen naar aanleiding van de passage in het regeerprogramma. "De gemeenteraad heeft hierover gestemd en wij gaan erover."

Wethouder Sargentini van Gouda hekelt de opstelling van het kabinet. "De regering laat kortetermijnbelangen van sommige ondernemers voorgaan op de belangen van toekomstgerichte ondernemers die al lang bezig zijn met de energietransitie."

Ook noemt ze het onbetrouwbaar bestuur als de steden vlak voor invoering de uitstootvrije zones ineens zouden uitstellen. "Ondernemers hebben zich hierop voorbereid. Het zou raar zijn als we daar nu ineens van afwijken."

Staatssecretaris Jansen van Infrastructuur erkent dat hij er niet over gaat en daarom alleen een vriendelijk verzoek kon doen aan de gemeenten. "Er zijn ook gemeenten die de zones pas later invoeren, dus daarom heb ik gezegd: misschien moeten we even goed nadenken wanneer we dit gaan invoeren. Maar uiteindelijk gaan de gemeenten er zelf over en moeten ze zelf het besluit nemen."

In het overleg van gisteren sprak Jansen ook uit een betrouwbare overheid te willen zijn en daarom de plannen van de gemeenten niet te dwarsbomen.

Terwijl de eerste zero-emissiezones eraan komen blijken juist dieselbusjes in trek, zag Nieuwsuur eerder dit jaar: