Opvang asielzoekers met psychiatrische problemen op de tocht: 'Levensgevaarlijk'
Gemeenten en hulporganisaties voor vreemdelingen zijn bezorgd over plannen om asielzoekers met ernstige psychische problemen niet langer te helpen in kliniek Veldzicht in Balkbrug. De Dienst Justitiële Inrichtingen overweegt asielzoekers te weren om ruimte te maken voor tbs'ers.
Het ASKV, een Amsterdamse organisatie die hulp biedt aan mensen zonder verblijfsvergunning, waarschuwt dat "zieke en kwetsbare mensen zonder zorg en begeleiding op straat komen te staan". Het ASKV spreekt van mogelijk levensgevaarlijke situaties.
Veldzicht is gespecialiseerd in ernstige psychiatrische problemen bij mensen met een migratieachtergrond. Soms zijn ze veroordeeld tot tbs of worden verdacht van een misdrijf, maar niet altijd. Zo heeft de kliniek momenteel ook plek voor 35 asielzoekers met ernstige psychische problemen. Zij veroorzaken overlast op gewone opvanglocaties en worden daarom behandeld in Veldzicht. Het is de enige plek voor deze doelgroep.
De Groningse wethouder Molema noemt het zorgelijk dat deze plekken verdwijnen, juist omdat er al een groot tekort is aan opvangplekken in de reguliere geestelijke gezondheidszorg. "Het zorgt voor een grotere kans op incidenten op asiellocaties, grotere druk op de ggz en heeft impact op de veiligheid in gemeenten, doordat deze mensen uiteindelijk op straat belanden", zegt zij.
"Het gaat om kwetsbare mensen die een gevaar zijn voor zichzelf of voor de samenleving. Forse delicten kunnen worden voorkomen door de juiste zorg te blijven bieden in Veldzicht."
Ruimte voor tbs'ers
De asielzoekers zouden ruimte moeten maken voor tbs'ers, bevestigen meerdere bronnen tegenover de NOS, omdat er al jaren in tbs-klinieken een groot tekort is aan plekken. Veldzicht was oorspronkelijk een tbs-kliniek, maar specialiseerde zich daarna in 'transculturele psychiatrie'.
De Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI), waar Veldzicht onder valt, kijkt nu of de groep asielzoekers elders ondergebracht kan worden. Aanvankelijk zou per 1 oktober een opnamestop ingaan voor Veldzicht, maar of die datum blijft staan is onzeker.
Geen bed-bad-brood meer
De gemeente Groningen werd onlangs al geconfronteerd met de uitplaatsing van iemand uit de kliniek. De man meldde zich bij de gemeentelijke bed-bad-broodlocatie. Groningen zegt niet door Veldzicht te zijn gewaarschuwd over de vrijlating, wat normaal wel gebeurt.
Wethouder Molema stelt dat haar gemeente in ieder geval geen mogelijkheden heeft om asielzoekers met ernstige psychiatrische problemen op te vangen. Niet alleen is de bed-bad-broodopvang geen geschikte plek, er komt ook een einde aan die regeling. Ook deze sobere opvangplekken voor uitgeprocedeerde asielzoekers moeten per 1 januari verdwijnen, tot ongenoegen van onder andere gemeenten en de politie.
'Op straat'
"Er is geen alternatief voor deze mensen", zegt Alice Beldman, manager van de medische opvang van het ASKV. "Dit zijn mensen die kampen met ernstige psychiatrische ziektes, ontregeld zijn, psychoses hebben. Die moeten worden opgenomen en gestabiliseerd. Het is volstrekt onduidelijk waar zij straks heen kunnen. Dat wordt de straat."
Naast Groningen vrezen ook andere gemeenten voor onveiligheid als asielzoekers met een stoornis onbehandeld op straat belanden. Gisteren hebben de gemeenten het onderwerp met spoed onder de aandacht gebracht van minister Faber van Asiel en Migratie en andere leden van het kabinet.
Vandaag zegt minister Faber dat er nog over gepraat wordt. "We hebben daar nog geen concrete plannen over gemaakt. Het heeft zeker mijn aandacht, maar ik wil daar niet op vooruitlopen." DJI zegt dat er "onderzocht wordt voor welke doelgroepen binnen Veldzicht in de toekomst zorg kan worden geleverd". De dienst is daarover onder meer in overleg met het COA.
'Politieke keuze'
Het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) vindt dat Veldzicht pas kan stoppen met het opnemen van nieuwe patiënten als er een alternatief is. Deze groep kan vanwege de ernstige psychische klachten niet naar een asielzoekerscentrum, zegt het COA. "Bewoners die nu in Veldzicht verblijven worden ook niet verplaatst voordat hun behandeling is afgerond", zegt een woordvoerder.
Het ASKV noemt het een politieke keuze om asielzoekers met psychische problemen niet meer in Veldzicht te behandelen. "Met deze beslissing creëert de politiek bewust een chaotische en onveilige situatie in de asielketen", vindt Erik Rouw, directeur van de organisatie. Volgens hem wordt het probleem nu naar de samenleving geschoven. "Dit zal onvermijdelijk leiden tot gevaarlijke situaties."
Het ASKV heeft ook al een aanmelding binnen van iemand die Veldzicht op zeer korte termijn moet verlaten. Beldman: "Ik moet hem weigeren. Deze cliënten zijn 'te zwaar' om in onze opvang te kunnen. En ik kan niet bedenken waar dan wel."
