Van den Hoogenband en Cats: 'Veiligheid in Parijs, écht een punt van zorg'
Ooit stonden Pieter van den Hoogenband en André Cats als zwemmer en coach zij aan zij in het zwembad. Nu staan ze als chef de mission en directeur topsport van NOC*NSF aan het roer van de Nederlandse olympische ploeg in Parijs.
Een dubbelinterview aan de hand van zes stellingen. Vandaag deel 1, morgen deel 2. "De veiligheid, dat is écht een punt van zorg."
Menselijkheid tonen is belangrijker dan medailles winnen
VdH: "Hier wordt vast en zeker gerefereerd aan de consternatie die er is geweest omtrent de balans tussen presteren en plezier, de verhalen achter prestaties? Waarvoor, met terugwerkende kracht, nogmaals mijn excuses. Achter iedere prestatie schuilt een verhaal, dat wilde ik er maar mee zeggen. Als chef de mission is dat voor mij enorm belangrijk. Presteren zit diep in mijn vezels. Maar sporters zijn voor mij meer dan een medaille. Dat is wat ik bedoelde aan te geven: wij hebben oog voor het menselijke aspect."
Cats: "Menselijkheid tonen en topprestaties leveren kunnen prima hand in hand gaan. Die glanzende medaille binnenhalen en daar met plezier en genoegen op terugkijken, dat is waar het om gaat. Moeilijke momenten horen nu eenmaal bij de sport. Denk niet dat er ooit een olympische medaille is gewonnen waar geen dalen bij hoorden."
"Ook in Parijs hebben we, net als altijd, oog voor het welzijn van onze atleten. Het feit dat we als TeamNL twee sportpsychologen meenemen, spreekt wat dat betreft boekdelen. Voor alle duidelijkheid: dit is niet het gevolg van discussies over onveilig sportklimaat en grensoverschrijdend gedrag. We nemen sportpsychologen mee om extra begeleiding te bieden op het gebied van presteren. Dat is heel menselijk."
VdH: "We hebben gelukkig te maken met een generatie topsporters die mensen in positieve zin weet te raken. Neem Kiran Badloe en Dorian van Rijsselberghe. Dat waren concurrenten én vrienden van elkaar. Die twee gasten hebben true sportsmanship laten zien. Drie WK's tegen elkaar zeilen en degene die de beste is, gaat naar de Olympische Spelen. Op een respectvolle manier omgaan met die strijd, dat is wat je wilt zien."
"Hoe BMX'er Niek Kimman in Tokio omging met de gang van zaken rond de onoplettende official die ineens de baan overstak, ook zoiets. Dat hij niet boos werd, iedere dag bij die man informeerde naar diens gezondheid en hem uiteindelijk ook zijn shirt gaf. Dát zijn de verhalen achter de prestaties waar ik op doelde. Ik hoop dat we er daar in Parijs meer van krijgen."
Nederland staat er in aanloop naar Parijs beter voor dan in Tokio
Cats: "Ik hou me totaal niet meer bezig met Tokio. Drie jaar geleden was de aanloop naar de Spelen als gevolg van covid één groot avontuur. Veel toernooien vooraf werden geannuleerd. Nu hebben we een scherper beeld waar we mondiaal gezien staan. In mijn ogen doet de vergelijking tussen Tokio en Parijs er niet toe."
"Ik weet alleen nog wel dat niemand ook maar in de verste verte had kunnen voorzien dat we daar bijvoorbeeld met acht atletiekmedailles zouden terugkeren. Dat lag niet in de lijn der verwachtingen, ook niet bij NOC*NSF. Dat laat onverlet dat 36 medailles vergeleken met het toentertijd oude record, die 25 van Sydney 2000, een gigantische score was."
VdH: "Tokio, dat waren magische Spelen onder bizarre omstandigheden. Het heeft geen zin om daar nu aan te refereren. Een uitzondering wil ik maken voor de slogan die tijdens die hele rare periode vanuit de boezem van de Nederlandse ploeg naar boven kwam. 'Accept. Adapt. Move on.' Accepteer de situatie zoals die is, doe een beroep op je aanpassend vermogen en vervolg je weg."
Cats: "Ook in Parijs gaan we daar een beroep op doen. Het zwembad is straks 50 meter lang en de atletiekbaan meet als altijd 400 meter. In die zin zijn de Spelen heel voorspelbaar."
Cats: "We weten wel dat er in Parijs een paar omstandigheden zijn waar je als sporter goed over na moet denken. Welk publiek er op de tribunes zit, bijvoorbeeld. We kunnen gerust stellen dat Fransen heel chauvinistisch zijn. Stel je daarop in, zeggen we dan. Dan kun je dat in je voordeel laten werken."
"De veiligheid, dat is écht een punt van zorg. De Spelen leveren nu eenmaal een veiligheidsrisico op. We hebben onze sporters op het hart gedrukt dat wat die Fransen doen om de veiligheid te garanderen, indrukwekkend en geruststellend is. En eigenlijk ook wel een beetje beschamend dat dit tegenwoordig moet om alles in goede banen te leiden, maar dat tussen haakjes."
"Wij als TeamNL hebben een rampenplan op de plank liggen en zijn op heel veel scenario's voorbereid. De juiste mensen zijn getraind om te anticiperen op calamiteiten. We weten wat we moeten doen wanneer zich een crisis voordoet. Dat is overigens niet nieuw. Sinds München 1972 is de onschuld wel van de Olympische Spelen af."
Minder dan 36 olympische medailles in Parijs betekent achteruitgang ten opzichte van Tokio
Cats: "In absolute zin wel, ja. Onze 276 sporters reizen stuk voor stuk met fantastische ambities af naar Parijs. Een mooi aantal medailles behalen is echt mogelijk. Maar je weet ook dat een ongeluk in een klein hoekje zit."
"Dat laat zien dat je heel voorzichtig moet zijn waar het uitspreken van keiharde ambities betreft aangaande het aantal medailles dat gewonnen moet worden. Maar wat overheerst, is het positieve gevoel dat een aantal atleten er verrekte goed voor staat."
VdH: "Het totaal aantal medailles is een optelsom, een soort beleidsinstrument om interne zaken te toetsen. Voorafgaande aan de Spelen met verwachtingen komen is prachtig. Ik zie het als een vorm van beleving. Voor ons ligt het alleen anders."
"Zolang wij niet weten wie onze tegenstanders worden, is het niet oké om iets te roepen over aantallen medailles. In mijn tijd had ik er ook een broertje dood aan als beleidsbepalers wat zeiden over mijn ambities. Dat deed ik liever zelf. Of niet."
Cats: "Die 36 medailles leveren mij in ieder geval op geen enkele manier druk op."
VdH: "Vergeet ook niet dat de score van Tokio uitzonderlijk was. Je weet nooit hoe het gaat lopen. Je hoort weleens over de mythe dat medailles die in het openingsweekeinde behaald worden als een katalysator werken voor de rest van de ploeg. Daar geloof ik niet in. Atleten uit verschillende takken van sport staan verder van elkaar dan we soms willen doen geloven."
