Prominente activist Agnes Chow keert niet terug naar Hongkong vanwege veiligheid

De Hongkongse activist Agnes Chow keert niet terug naar huis. Ze vindt het niet verantwoord vanwege haar veiligheid en gezondheid. Chow vertrok afgelopen zomer naar Canada om te studeren en heeft nu laten weten dat ze niet zal terugkeren naar Hongkong. Ze is een van de bekendste voorvechters van democratie in de stad, die bestuurlijk onder China valt.

Chow (27) werd in 2020 opgepakt bij de protesten van de prodemocratische beweging. Peking had toen een nationale veiligheidswet ingevoerd na de protesten van 2019. Die wet maakt het mogelijk demonstranten harder aan te pakken. Ze werd op borgtocht vrijgelaten, nadat ze ruim zes maanden in de gevangenis had gezeten voor haar rol bij eerdere protesten.

Er loopt nog steeds een onderzoek naar haar vanwege "samenzwering met buitenlandse machten om de nationale veiligheid in gevaar te brengen".

Mentale problemen

Na haar vrijlating in juni 2021 moest ze zich met regelmaat melden bij de politie. De druk die dat veroorzaakte, heeft haar zoveel mentale problemen opgeleverd dat dat heeft bijgedragen aan haar besluit niet terug te keren, zegt ze op sociale media. Ze vindt een terugkeer naar Hongkong gezien de situatie daar niet goed voor haar gezondheid en haar veiligheid.

De autoriteiten beloofden Chow in juli dat ze haar paspoort terug zou krijgen om te kunnen studeren in Toronto, op voorwaarde dat ze eerst meeging naar China. Daar moest ze in augustus onder politiebegeleiding een tentoonstelling bezoeken over de verworvenheden van China en naar het hoofdkwartier van tech-gigant Tencent. Daar moest ze ook poseren voor foto's.

Bij haar terugkeer in Hongkong moest ze brieven ondertekenen waarin ze "spijt betuigde voor al haar politieke acties" en om de politie te bedanken voor haar "leerzame reis" naar China. Daarna kreeg ze haar paspoort terug.

"Ik wil niet meer worden gedwongen dingen te doen die ik niet wil doen en het Chinese vasteland opnieuw te bezoeken. Als het zo doorgaat, geven mijn lichaam en geest het op, ook al ben ik nu in veiligheid", zegt ze tegen een Japans tv-station. Ze denkt nog na over verdere stappen, zoals het aanvragen van asiel in Canada. Ze wil zich wel blijven inzetten voor een democratischer Hongkong.

Greep op Hongkong

Na de invoering van de omstreden veiligheidswet heeft China de greep op Hongkong verstevigd. Demonstranten werden gearresteerd, kregen gevangenisstraffen, werden gedwongen tot zelfgekozen verbanning en hun werd het zwijgen opgelegd.

De onderdrukking van de prodemocratische beweging laat zien dat van de vrijheid die de voormalige Britse kolonie was beloofd toen die weer onder Chinees bestuur kwam in 1997 nog slechts op papier bestaat. Zowel China als het stadsbestuur van Hongkong zegt dat de stabiliteit in de semiautonome stad is teruggekeerd dankzij de wet.

De politie in Hongkong heeft het besluit van Chow veroordeeld en gezegd, zonder haar bij naam te noemen, dat dit de rechtsstaat ter discussie stelt. "De politie dringt er bij de vrouw op aan om onmiddellijk terug te keren voor het te laat is en geen onomkeerbare stappen te nemen. Anders houdt ze voor de rest van haar leven de status van voortvluchtige", staat in een verklaring van de politie.

Chow nam sinds 2014 deel aan prodemocratische protesten, samen met andere prominente activisten als Joshua Wong, Nathan Law en Jimmy Lai. Ze was medeoprichter van de partij Demosisto, maar die partij werd in 2020 ontbonden, op de dag dat de veiligheidswet in werking trad.

Joshua Wong zit in de gevangenis en moet terechtstaan voor "ondermijnende activiteiten". Daarvoor kan hij levenslang krijgen. Ook mediamagnaat Jimmy Lai zit in de cel. Zijn krant Apple Daily is inmiddels opgedoekt. Nathan Law is naar Groot-Brittannië gevlucht, waar hij politiek asiel heeft gekregen. De politie heeft een beloning uitgeloofd van 1 miljoen Hongkong-dollar (bijna 120.000 euro) voor informatie die leidt tot zijn aanhouding.