Italiaans voetbalelftal al jaren instabiel: 'Institutionele crisis en gebrek aan topspitsen'

Als Italië vanavond het EK-kwalificatieduel van Oekraïne verliest - de aftrap in het Duitse Leverkusen is om 20.45 uur - lukt het de 'Azzurri' wederom niet om zich direct te plaatsen voor een eindtoernooi. Het land miste de laatste twee WK's zelfs helemaal.

Italië heeft weliswaar nog een extra kans bij de play-offs omdat het groepswinnaar werd in de Nations League, maar het tekent de wisselvallige situatie waarin het grote voetballand zit. "De bond zit in een institutionele crisis", zegt sportjournalist Jurriaan van Wessem, die het Italiaanse voetbal al jaren volgt.

Het gaat de laatste jaren op en af met het Italiaanse voetbalelftal. Na een sterk eindtoernooi volgt regelmatig een vroege uitschakeling, of zelfs een mislukte kwalificatiereeks.

Slechte reeks WK's

Na de wereldtitel in 2006 en een kwartfinale op het EK van 2008 lag Italië er op het WK van 2010 in Zuid-Afrika al in de groepsfase uit. Twee jaar later bereikte het land de EK-finale, waarin verloren werd van Spanje. Op het WK van 2014 in Brazilië was vervolgens andermaal de groepsfase het eindstation.

Daarna ging het van kwaad tot erger. Na de kwartfinale op het EK van 2016 in Frankrijk plaatste de viervoudig wereldkampioen zich niet voor het WK van 2018 in Rusland. Het uitgestelde Europese kampioenschap van 2020, dat vanwege de coronacrisis pas in 2021 plaatsvond, werd juist weer gewonnen. Ook nu volgde een kater, op het afgelopen WK in Qatar was Italië er wederom niet bij.

Ook in de kwalificatiereeks voor het EK van volgend jaar loopt het stroef. Er werd twee keer verloren van Engeland en gelijkgespeeld in Noord-Macedonië. Bondscoach Roberto Mancini, die in mei 2018 was aangetreden, stapte eerder dit jaar op en werd opgevolgd door Luciano Spalletti, de succescoach die net Napoli naar de landstitel had geloodst.

Waar is het dan misgegaan voor Italië? Volgens Van Wessem heeft de bond te lang vastgehouden aan de oude garde. "En het heeft er ook mee te maken dat er weinig nieuwe aanwas is. Dat komt mede doordat nog geen veertig procent van de spelers in de Serie A Italiaans is. Dus je ontwikkelt ook weinig spelers die van internationaal niveau zijn."

Voetbaljournalist David Endt, kenner van het Italiaanse voetbal, is het met Van Wessem eens. Hij ziet ook een specifieker probleem: "Bij Italië ontbreekt het al heel lang aan een spits die wedstrijden kan winnen. De topscorer aller tijden van Italië (Luigi Riva, red.) maakte zijn laatste doelpunt vijftig jaar geleden. Op die cruciale positie missen ze de zekerheid van doelpunten."

EK 2021

Van Wessem vindt het daarom des te knapper dat voormalig bondscoach Mancini het EK van 2021 won, met oude sterkhouders als Leonardo Bonucci en Giorgio Chiellini achterin. "Italië was niet de beste op het EK, maar was wel lastig te verslaan. Dat is natuurlijk de truc om ver te komen."

Hij vergelijkt het met de onverwachte EK-titel van Griekenland in 2004, al is er volgens Van Wessem wel een verschil qua voetbalhistorie tussen beide landen.

In augustus maakte Mancini ineens bekend te vertrekken als bondscoach. Van Wessem vertelt over het uit de hand gelopen conflict tussen de trainer en bondsvoorzitter Gabriele Gravina. "Gianluigi Buffon werd de nieuwe teammanager en dat beviel Mancini niet, omdat hij de interlandcarrière van Buffon had beëindigd toen hij voor Gianluigi Donnarumma koos."

"Na het verliezen van de halve finale van de Nations League (tegen Spanje, red.) lijkt er iets gebeurd te zijn tussen de voorzitter en Mancini."

Opportunisme

De manier waarop Mancini zijn exit bekendmaakte, via een e-mail, viel Van Wessem op. "Dat doe je niet zo. Dat is niet hoe hij is opgevoed bij Sampdoria." Meteen daarna maakte de trainer de stap naar het bondscoachschap van Saudi-Arabië.

Endt gelooft niet dat het conflict de enige reden was dat Mancini is weggegaan. "Ik denk dat hij inzag dat hij met de huidige ploeg, zonder absolute topspelers, niet veel verder zou komen en dat het opportunisme was om voor veel geld weg te gaan. Als het alleen een conflict met de bondsvoorzitter is, is dat oplosbaar. Zeker voor iemand die net het EK heeft gewonnen."

Aan Spalletti, de nieuwe man aan het roer, de taak om zich met Italië 'gewoon' te kwalificeren voor het EK van volgend jaar in Duitsland.