Oekraïne krijgt groen licht voor onderhandelingen over EU-toetreding
Oekraïne en Moldavië mogen als het aan de Europese Commissie ligt beginnen met onderhandelingen over het lidmaatschap van de Europese Unie. Dat staat in een advies van de Europese Commissie dat woensdag uitkomt en is ingezien door de NOS.
De Europese Commissie bepaalt niet of de onderhandelingen daadwerkelijk kunnen beginnen, dat zijn de 27 EU-leiders. Zij moeten unaniem akkoord gaan met het positieve advies. Dat besluit valt naar verwachting op de Europese top van december.
Duitsland liet al eerder publiekelijk weten vóór te zijn. De minister van Buitenlandse Zaken Baerbock zei vorige week ervan overtuigd te zijn dat de Europese top in december groen licht zal geven voor onderhandelingen. Andere landen zijn tot nu toe voorzichtiger en wachten het advies van de Europese Commissie af.
In de Brusselse wandelgangen valt te horen dat Oekraïne en Moldavië in december inderdaad op groen licht kunnen rekenen, ook van Nederland. Volgens een hoge EU-ambtenaar is dat vooral een politiek signaal aan de landen. Het is niet de verwachting dat de onderhandelingen dit jaar nog beginnen.
Dat de EU gaat onderhandelen met een land in oorlog is opvallend. Het is een duidelijke boodschap aan Oekraïne dat het land bij de Europese familie hoort en tegelijkertijd ook een krachtig signaal aan Rusland, dat de Unie Oekraïne niet in de steek zal laten.
Voldoende voortgang
Volgens de Commissie hebben de landen genoeg voortgang gemaakt met het "huiswerk" dat ze vorig jaar kregen om een volgende stap naar het EU-lidmaatschap te zetten. Wel komt de Commissie met een aantal extra voorwaarden voor beide landen.
Oekraïne werd vorig jaar in recordtempo kandidaat-lid van de EU. Eind februari, vijf dagen na de Russische invasie, stuurde president Zelensky de brief met het verzoek om lid te worden naar Brussel. Moldavië volgde iets later.
Op de Europese top in juni 2022 gingen de EU-leiders akkoord met een kandidaat-status voor Oekraïne en Moldavië. De landen mochten nog niet beginnen met onderhandelen, daarvoor moesten ze eerst nog aan extra voorwaarden voldoen.
'Verbluffende voortgang'
Zo moest Oekraïne op allerlei punten aan de slag, onder meer op het terrein van anti-corruptie- en antiwitwaswetgeving en hervormingen in de rechterlijke macht. Volgens de Europese Commissie heeft Oekraïne tijdens de oorlog het afgelopen jaar "verbluffende" voortgang geboekt op alle terreinen, zei commissievoorzitter Ursula Von der Leyen afgelopen weekend tijdens een verrassingsbezoek in Kyiv.
De Europese Commissie vraagt van Oekraïne nog extra inspanningen, onder meer op het terrein van extra anti-corruptie wetgeving en de bescherming van minderheden. Pas als ook aan die voorwaarden is voldaan, vermoedelijk in het voorjaar van 2024, kunnen de toetredingsonderhandelingen dan ook echt beginnen. Daarmee zou de langgekoesterde wens van Oekraïne om lid te worden van de EU weer een stap dichterbij komen.
Vandaag nog zette president Zelensky dit filmpje op X waarin gezegd wordt dat lidmaatschap "de allergrootste ambitie" van zijn land is, en dat 92 procent van de inwoners lid wil worden. Voor dat zover is, zullen de Oekraïners nog meer geduld moeten hebben. Onderhandelingen over een EU-toetreding duren in de praktijk lang. Om aan alle voorwaarden te voldoen moeten onder meer tienduizenden pagina's aan EU-wetgeving worden overgenomen, dat kan makkelijk tien jaar of langer duren.
