Geweld drugsbendes Marseille escaleert, ook onschuldige slachtoffers
Bij confrontaties tussen drugsbendes in Marseille zijn sinds begin dit jaar al tientallen doden gevallen. Rivaliserende bendes schieten steeds vaker elkaars leden neer, midden op straat en met automatische wapens. Daarbij vallen ook onschuldige slachtoffers.
In september werd de 24-jarige studente Socayna geraakt door een kogel. Ze zat thuis in haar kamer toen buiten op straat dealers het vuur op elkaar openden. Eén kogel doorboorde de gevel van het appartementencomplex en raakte de vrouw in haar hoofd. Ze overleed kort daarna.
"Niemand kan nog zeggen dat drugsdealers alleen elkaar afknallen. Er wordt tegenwoordig wild in het rond geschoten. Iedereen in Marseille kan geraakt worden", zegt Karima Meziene. "Socayna is gedood, maar ook al een moeder en een opa."
Meziene is advocaat in Marseille en leidt een bewonerscollectief. Haar eigen broer werd een paar jaar geleden gedood door een kogel van drugsdealers. "We slaan al heel lang alarm, maar het lijkt geen effect te hebben. Het geweld gaat maar door en het wordt steeds erger."
Prijzen van drugs op de muren
Marseille heeft al jaren te kampen met een harde strijd tussen met name twee rivaliserende drugsbendes: DZ Mafia en Yoda. Zij hebben hun basis in achterstandswijken in het noorden van de stad. Daar zijn in flats meer dan honderd drugsverkooppunten gevestigd. Op de muren zijn met verf de prijzen van hasj en cocaïne geschreven, bij de ingangen houden jongeren de wacht: zodra de politie in de buurt is, slaan ze alarm.
De bendes strijden om 'territorium': ze willen allemaal zoveel mogelijk verkooppunten hebben. Daarbij wordt regelmatig een rivaal uitgeschakeld. Die schietpartijen waren vrijwel altijd in de buurt van die flats, maar dit jaar zijn er schietpartijen in héél Marseille.
Toen ik 's morgens beneden kwam, lag het bloed nog op de vloer in de hal. Eén van die gewonde jongens had zich binnen verstopt
"Dit hier is een gat, ja. Een kogelgat." Een jonge vrouw wijst naar de voordeur van het gebouw waar ze woont. "Er was hier een schietpartij voor de deur. Met kalasjnikovs, geloof ik."
Ze staat in de Rue Vincent Leblanc, in het centrum van Marseille. Bij haar huis openden onbekenden het vuur op drie jongeren die daar stonden: 14, 15 en 16 jaar oud. Eén van de jongens overleed. "Ik ben wel bang geworden, ja", zegt de vrouw. "Stel je voor dat ik hier had gestaan met mijn baby."
Het was een afrekening in het drugscircuit, maar dan wel in een wijk waar ook toeristen lopen en vlak bij de populaire oude haven van de stad. "Toen ik 's morgens beneden kwam, lag het bloed nog op de vloer in de hal. Eén van die gewonde jongens had zich binnen verstopt."
17 miljoen euro per jaar
De drugsoorlog in Marseille is aan het verharden, zeggen deskundigen. Daders en slachtoffers zijn jonger dan vroeger. Voor het doden van tegenstanders worden hit teams ingehuurd.
En drugshandel en liquidaties zijn er nu in veel stadsdelen, niet meer alleen in het noorden. Begin vorige maand werd politie gestationeerd bij een universiteitsgebouw in het centrum vanwege de aanhoudende overlast van dealers.
"Het gaat allang niet meer alleen over bendes die de controle willen over verkooppunten", zei politiebaas Frédérique Camilleri eerder dit jaar. "Ze zijn bezig met wraakacties, buiten hun eigen wijken, waarbij wapens worden geleverd en huurmoordenaars worden ingezet, en dat op steeds grotere schaal."
Een deel van de verklaring zit hem ook in het geld. Bendes boeken met de verkoop van drugs steeds grotere omzetten en de belangen zijn daardoor groter geworden. Bij een politie-inval een aantal jaren geleden werd per toeval de 'boekhouding' van de dealers in de flat in beslag genomen: een kladblok met alle uitgaven en inkomsten. Daaruit bleek dat per dag in die ene flat 47.000 euro werd omgezet met de drugsverkoop, wat neerkomt op zo'n 17 miljoen euro per jaar.
Als kansarme jongeren geen goede toekomst wordt geboden, kiezen ze al gauw voor 'snel geld verdienen' met drugs.
President Macron bezocht Marseille al verschillende keren en zegde hulp toe. Er kwam geld voor betere huisvesting en scholing en er zijn al een paar keer extra politie-eenheden naar Marseille gestuurd. Er werden wapens in beslag genomen en mensen opgepakt. Maar op straat is er voorlopig nog geen verbetering te zien. De dealers hangen nog steeds rond bij de flats.
"We hebben gepraat met Macron toen hij hier kwam", vertelt advocaat en nabestaande Karima Meziene. "Hij wil het drugsgeweld echt aanpakken. Maar politie en justitie moeten gewoon veel meer mensen krijgen als je de misdaad echt wilt aanpakken. En in die noordelijke wijken moet het levenspeil omhoog. Als kansarme jongeren geen goede toekomst wordt geboden kiezen ze daar al gauw voor 'snel geld verdienen' met drugs."
