Adviescollege in nieuw rapport: verlaag aantal NPO-omroepen naar zes
Als het aan het Adviescollege Publieke Omroep ligt, mag de Nederlandse Publieke Omroep (NPO) uit maximaal zes omroepverenigingen bestaan. Het college onderzocht in opdracht van het kabinet de toekomst van de publieke omroep.
Het maximum aantal omroepen is een van de adviezen die in het rapport Eenheid in Veelzijdigheid is te lezen. Het werd vandaag overhandigd aan staatssecretaris Gunay Uslu van Cultuur en Media.
Verder zegt het adviescollege, onder leiding van oud-politicus Pieter van Geel (CDA), dat de overheid zich minder moet bemoeien met de publieke omroep. Ook moeten omroepen aan strengere voorwaarden voldoen en worden beoordeeld op criteria als herkenbaarheid en toegevoegde waarde in de samenleving.
Versnipperd
Voor aspirant-omroepen zou verder de toetredingsprocedure "langer en inhoudelijker" moeten worden, onder meer door het toevoegen van een zogenoemde portfoliofase "waarin een aspirant de tijd krijgt om media-aanbod te maken dat zal worden beoordeeld bij een aanvraag voor een nieuwe erkenning".
Ook luidt een van de adviezen om die beoordeling over het toe- en uittreden niet meer te laten doen door de staatssecretaris, maar door een nog op te richten onafhankelijke autoriteit: de Autoriteit Publieke Media (APM). "In de huidige Mediawet liggen te veel besluiten over de publieke omroep bij de landelijke overheid en versnipperd over verschillende instanties."
Nu is het nog zo geregeld dat als een aspirant-omroep onder meer minimaal 50.000 betalende leden heeft, die een voorlopige erkenning kan krijgen. Zo'n twee jaar geleden kregen Omroep Zwart en Ongehoord Nederland (ON!) die voorlopige erkenning van toenmalig demissionair minister Slob voor Media.
Na een derde boete aan Ongehoord Nederland, wil de NPO dat de staatssecretaris de voorlopige erkenning intrekt, werd dit voorjaar bekend. Ongehoord Nederland vindt dat "ongekend".
Dragende omroepen
Er zijn nu negen ledenomroepen, maar dat aantal zou dus omlaag moeten naar zes "dragende omroepen". Die omroepen moeten, net zoals nu, 150.000 betalende leden hebben. Dat aantal blijft gehandhaafd om versnippering in het publieke bestel te voorkomen.
"Andere omroepen kunnen zonder bestuursverantwoordelijkheid toetreden als 'redactieomroep'", zo is te lezen in het rapport. Die redactieomroepen zullen dan onder de dragende omroepen komen te vallen.
Voor de twee taakomroepen NOS en NTR, zonder betalende leden maar met ieder een eigen specifieke taak die in de Mediawet staat, zijn er volgens het adviescollege geen wijzingen nodig.
'Oneindig aantal niet werkbaar'
"Het college gaat uit van een publieke omroepstelsel dat breed is samengesteld, sterk, onafhankelijk en goed geworteld is", zegt Van Geel in EenVandaag op NPO Radio 1. "Kortom: een stevige basis heeft in de samenleving. Daardoor kiezen we voor een open bestel."
Dat houdt in dat het toegankelijk is voor "maatschappelijke initiatieven die een nieuw perspectief toevoegen", maar wel onder voorwaarden. "Het is alleen wel begrensd door de praktische kant", zegt de voorzitter. "Namelijk dat je ook samen aan een omroepbestel wil werken en samen dat bestuur moet gaan organiseren. Dan is een oneindig aantal omroepen niet werkbaar."
Daarom pleit het adviescollege voor zes dragende omroepen. Nieuwe omroepen krijgen wel de mogelijkheid om als redactieomroep toe te treden, "zodat toch hun eigen identiteit en geluid gehoord kan worden".
