Kippeneieren in omgeving Sliedrecht zwaar vervuild door PFAS van Chemours
Eieren van hobbykippen uit de omgeving van Sliedrecht, en ook uit de rest van de Alblasserwaard, bevatten soms zulke hoge concentraties PFAS dat het onveilig is om ze te eten. Dat blijkt uit onderzoek van een laboratorium van de VU Amsterdam, in opdracht van NRC.
De PFAS, een verzamelnaam voor slecht afbreekbare chemicaliën, is afkomstig van de teflonfabriek Chemours uit Dordrecht. Die fabriek loosde decennialang grote hoeveelheden PFAS in het grondwater en stootte het uit in de lucht. Toxicologen roepen op om in de omgeving hobbykippen op te hokken en hun eieren niet langer te eten.
De krant liet onderzoek doen naar de eieren van negen particulieren, kinderboerderijen en boeren in de omgeving van de fabriek. De eieren zijn getest in een laboratorium van de VU. Het is voor het eerst dat in Nederland onderzoek is gedaan naar PFAS-vervuiling van eieren bij een fabriek.
Schadelijk voor gezondheid
Uit het onderzoek blijkt dat het eten van één of twee eieren per week in Sliedrecht al schadelijk kan zijn voor de gezondheid. Op vijf van de negen locaties zit er te veel PFAS in eieren. Op drie locaties is het PFAS in de eieren duidelijk te koppelen aan historische PFAS-uitstoot van Chemours.
Op één locatie in Sliedrecht zit zelfs zoveel PFAS in de eieren dat bij het eten van een half eitje per week een volwassen man al meer PFAS binnenkrijgt dan volgens Europese richtlijnen gezond is. Een kind van vier jaar oud krijgt met het eten van één eitje al twintig keer meer PFAS binnen dan veilig is.
In lage concentraties is PFAS al schadelijk voor het immuunsysteem. Bij een hoge blootstelling kan het nier- en teelbalkanker veroorzaken.
'RIVM heeft signalen gemist'
Het RIVM heeft vaker gewaarschuwd voor grote hoeveelheden PFAS in de grond en het water bij de fabriek. Maar volgens de krant heeft het RIVM signalen over de Sliedrechtse eieren gemist. Al in 2017 bleek dat omwonenden van Chemours met hoge PFAS-waarden in hun bloed vaak eieren uit eigen tuin aten.
Het RIVM deed destijds onderzoek naar moestuintjes, maar niet naar eieren. In buitenlandse onderzoeken werd het verband tussen het eten van besmette eieren en te hoge PFAS-waarden in het bloed van omwonenden toen al vastgesteld.
In een reactie zegt het RIVM dat het nooit opdracht heeft gekregen om eieren nader te bestuderen op PFAS. Naar aanleiding van het onderzoek door NRC en de VN, adviseert het instituut nu een vervolgonderzoek naar eieren.
Boetes van 125.000 euro
Gisteren werd bekend dat Chemours van de provincie Zuid-Holland moet stoppen met het lozen van de stof trifluorazijnzuur (TFA), een PFAS-verbinding die het RIVM aanmerkt als een "potentieel zeer zorgwekkende stof". Milieudienst DCMR dreigt het bedrijf met boetes van 125.000 euro per overtreding.
Op vragen van Nieuwsuur zegt Chemours dat het bedrijf in der jaren actief gecommuniceerd heeft met overheden. "En we hebben de beschikbare informatie over de stoffen in onze productieprocessen conform overheidsvoorschriften gedeeld."
Op de vraag of het bedrijf pogingen heeft gedaan om de omgeving te verbeteren laat de woordvoerder weten: "We investeren al decennia lang in het beperken van emissies naar lucht en water, door het toepassen van de best beschikbare technologieën."
Lees hier de gehele reactie van Chemours van vandaag.
