RIVM waarschuwt: Nederlanders krijgen te veel PFAS binnen
Het RIVM concludeert na herberekening van eerder onderzoek dat mensen in Nederland te veel van het schadelijke PFAS binnenkrijgen via voedsel en drinkwater.
PFAS is een verzamelnaam voor zo'n vierduizend chemicaliën die moeilijk afbreekbaar zijn in het milieu. PFAS wordt bijvoorbeeld gebruikt in de antiaanbaklaag in pannen en om regenkleding waterdicht te maken.
Schadelijker
Uit onderzoek komt naar voren dat PFAS schadelijker is voor de gezondheid dan eerder gedacht. "Als mensen over een lange periode kleine hoeveelheden PFAS binnen krijgen kan dit een negatief effect hebben op het immuunsysteem", zegt het RIVM nu. Het immuunsysteem beschermt het lichaam tegen ziekten. Als dat minder goed functioneert, kan iemand sneller ziek worden.
"De kans om ziek te worden is een klein beetje groter geworden", zegt Joke Herremans, hoofd consumenten- en productveiligheid bij het RIVM. "Maar het is vooral een onwenselijk effect, je wilt gewoon niet dat er risico's zijn aan voedsel en drinkwater." Hoeveel kans er is op het oplopen van ziektes kan ze niet zeggen.
Volgens het RIVM kunnen mensen zelf weinig doen om PFAS in voedsel en kraanwater te vermijden. Drinkwater en gevarieerde voeding zijn belangrijk om gezond te blijven, zelfs al krijg je er kleine hoeveelheden PFAS mee binnen, zegt het RIVM.
Moestuinen
Wel adviseert het instituut om geen groenten en fruit meer te eten dat mensen hebben geteeld binnen een kilometer rond de chemiebedrijven Chemours in Dordrecht en Custom Powders in Helmond. De nieuwe kennis over de stoffen was voor het RIVM de reden om de eerdere adviezen opnieuw te bekijken.
In 2018 concludeerde het RIVM nog dat de producten uit moestuinen rondom Chemours konden worden gegeten, maar wel in beperkte hoeveelheden. En in 2019 kwam het tot dezelfde conclusie voor gewassen uit het volkstuinencomplex Sluisdijk in Helmond.
Kraanwater
Het RIVM werkt nu in opdracht van het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat aan een Europees traject om de productie van PFAS te stoppen. Maar omdat de stoffen heel langzaam afbreken, zullen ze nog jarenlang in onze leefomgeving aanwezig blijven, schrijft het instituut op de website. Het ministerie laat weten dat ze mikken op een Europees verbod op alle PFAS-stoffen voor 2025.
Het RIVM raadt het ministerie aan om de normen voor PFAS in kraanwater aan te passen en waar mogelijk de hoeveelheden te verlagen.
Kiezen voor producten zonder PFAS
Consumenten kunnen aan een PFAS-beperking meewerken door producten te kiezen waar geen gevaarlijke stoffen in zitten, zegt Herremans van het RIVM. "Denk dan bijvoorbeeld aan bepaalde pannen en buitensportkleding. Een boycot van producten met PFAS zou ik het niet willen noemen, maar als je als consument iets wil betekenen kan dit het zijn."
In de video hieronder legt NOS op 3 samen met hoveniers en grondverzetters uit wat het probleem met dat PFAS nou precies is:
