Oud-verzetsleden klagen over 'eenzijdige' serie NTR, dreigen met kort geding

Vier organisaties van verzetsleden uit de Tweede Wereldoorlog willen dat de NTR een uitzending van Het verhaal van Nederland aanpast, het geschiedenisprogramma gepresenteerd door acteur Daan Schuurmans. Het gaat om aflevering 10 van de serie, die komende zaterdag wordt herhaald. Die gaat over de Duitse bezetting tijdens de Tweede Wereldoorlog, en de opstelling van de Nederlanders tegen de bezetter van toen.

Volgens de organisaties doen de makers voorkomen dat het verzet in Nederland vrijwel niet bestond, dat het Nederlandse volk laf was en dat het op grote schaal actief met de Duitse bezetter meewerkte. Zij zijn het daar totaal niet mee eens en spreken van geschiedvervalsing. Het gaat om de organisaties Stichting 1940-1945, Stichting Herinnering Landelijke Organisatie voor Hulp aan Onderduikers en Landelijke Knokploegen, Stichting Jacoba van Tongeren en Stichting Verzetsmuseum Amsterdam.

De organisaties wijzen erop dat zo'n 350.000 mensen onderdoken in Nederland, en dat een veel groter aantal actief was om hen van onderduikplek, persoonsbewijzen en distributiebonnen te voorzien. Ook zeggen zij dat er 30.000 mensen bij de ondergrondse journalistiek waren betrokken, en dat in het voorjaar van 1943 enkele honderdduizenden mensen meededen aan de staking tegen tewerkstelling in Duitsland.

"Een ander voorbeeld is dat 28.000 Nederlandse Joden een onderduikplek vonden. Dat wordt in het geheel niet vermeld. Wel wordt een scène getoond waarin een Joods stel de deur wordt gewezen", schrijven de organisaties in een gezamenlijke verklaring.

Ook in het onderwijs

Wat het voor de oud-verzetsleden nog erger maakt, is dat de serie in ingekorte vorm ook in het onderwijs wordt gebruikt. "Juist in het onderwijs is het essentieel dat het beeld van bezetting en verzet correct en genuanceerd is, en de leerlingen uitdaagt om na te denken over de dilemma's waar de bevolking voor stond en de keuzes die gemaakt konden worden. Een keuze tussen collaboratie, wegkijken of verzet? Ga je in verzet, durf je een onderduiker in huis te nemen? Die dilemma's zijn het meest leerzaam."

De advocaat van de verzetsorganisaties heeft de NTR een brief gestuurd. Hij roept de omroep op om aan het begin van de uitzending een "schermvullende disclaimer" te tonen, met de vaststelling dat de uitzending een onvolledig en onjuist beeld schetst. Ook moet melding worden gemaakt van de tienduizenden die zich bij het verzet aansloten en de ruim 350.000 mensen die onderdoken.

8 seconden

De disclaimer moet minimaal 8 seconden in beeld zijn, zegt de advocaat. De organisaties willen uiterlijk donderdag weten of de NTR dit gaat doen. Als de NTR niet toegeeft, zegt de advocaat een kort geding aan te spannen. De NTR zegt in een reactie aan de NOS de klacht van de organisaties te bestuderen, "dit zullen we zoals altijd zorgvuldig doen".

De serie is begin vorig jaar ook al uitgezonden, en leidde toen ook al tot protest van oud-verzetsleden. Stichting Jacoba van Tongeren, een van de organisaties die nu de klacht heeft aangespannen, had toen na de uitzending overleg met de NTR over aanpassingen en een waarschuwing vooraf. Dat heeft toen niet geleid tot een aanpassing van de aflevering.

De betreffende aflevering is hier te bekijken.