Noodkreet vissers aan koning: 'Einde van de Nederlandse garnaal is in zicht'
Een groep vissers heeft vandaag een brandbrief afgeleverd bij koning Willem-Alexander. Ze maken zich zorgen over de toekomst van de visserij in Nederland. Beperkende regels vanuit de overheid draaien volgens hen "de visserij in Nederland de nek om". De brief is ondertekend door 400 schippers en bedrijven in de visserijsector en is door de beveiliging van Paleis Noordeinde in ontvangst genomen.
In de brief gaat het onder meer over de nieuwe stikstofnormen voor kotters die in Natura 2000-gebieden vissen. Om te voldoen aan de normen moeten veel schepen voor 1 oktober worden omgebouwd en een schonere motor krijgen. Zo'n katalysator kost ongeveer 100.000 euro per schip. Voor de helft van dat bedrag is subsidie aan te vragen.
Volgens schippers zijn veel schepen daar niet geschikt voor en kunnen sommige schippers het bedrag niet opbrengen. "Normen waarvoor (financieel én fysiek) onhaalbare aanpassingen aan de kotters gedaan dienen te worden. En hoe kleiner de kotter, hoe minder plaats aan boord, hoe onhaalbaarder het nakomen van het zoveelste eisenpakket van de overheid", zo schrijven de vissers in de brief.
Koos de Visser en zijn familie vissen generaties lang op garnalen. Nu ziet hij de toekomst somber in:
Een ontwikkeling waar vissers zich ook grote zorgen om maken is het steeds groter wordende gebied waarin niet op de bodem gevist mag worden. Het gaat dan om garnalenvissers, maar ook om grotere kotters die vissen op tong en schol.
Op dit moment is ongeveer 30 procent van de Noordzee beschermd gebied, daarvan is maar 5 procent 'effectief beschermd', wat betekent dat het verboden terrein is voor bodemvissers. In het Noordzee-akkoord is afgesproken dat dat gebied wordt uitgebreid naar 15 procent. De Europese Commissie kwam vorige maand met een plan waarin deze ambitie wordt verdubbeld, dus 30 procent beschermd gebied zonder bodemverstorende visserij.
De vissers zijn bang dat er niet veel ruimte voor de garnalenvissers meer overblijft. "Er is steeds minder plek om te vissen, ook door de komst van windmolens. De Nederlandse visserij wordt buitengesloten. Dat moet echt stoppen", zegt initiatiefnemer Evert de Blok.
Visserij-econoom van de Wageningen Universiteit Kees Taal bevestigt dat vissers in Nederland in een moeilijk parket zitten. Een verbod op bodemberoerende visserij in natuurgebieden aan de kust zal in de Nederlandse garnalensector hard aankomen, zegt hij. "Garnalen leven in ondiep water dicht bij de kust. In Nederland is dat allemaal Natura 2000-gebied, je kunt niet zomaar daarbuiten gaan vissen - daar leven geen garnalen."
Taal wijst erop dat de plannen in Brussel nog niet in beton zijn gegoten. "Het hangt er echt van af wat voor beleid het kabinet maakt. Er kan een compromis uitrollen, bijvoorbeeld als er toch weer ruimte komt voor de garnalen-pulsvisserij. Maar als het vissen in Natura 2000-gebieden echt wordt verboden, dan is er heel weinig perspectief."
Juist dat gebrek aan langjarig perspectief maakt het volgens de vissers moeilijk om investeringen te doen.
Woestijnen onder water
Natuurbelangenorganisaties zijn blij met het vaststellen van gebieden waarin niet op de bodem gevist mag worden. "Dat is echt nodig voor het natuurherstel", zegt Wytske Postma, directeur van Stichting De Noordzee. Ze wijst op studies die aantonen hoe schadelijk het bodemvissen is. "Door de eeuwen aan zware bodemberoerende visserij in Nederland zijn grote delen van de Noordzee veranderd in woestijnen onder water", zegt Postma. "Door de sleepnetten worden stenen weggehaald, anemonen kapotgemaakt, oesters en schelpdieren verdwijnen en daarmee tast je hele ecosystemen aan."
Maar de organisaties vinden ook: er moet wel ruimte blijven voor de visserij. "Visserij en garnalenvisserij horen bij Nederland", zegt Postma. Op de lange termijn zullen windparken ongeveer 11 procent van de Noordzee beslaan. Ook als er op die termijn 30 procent gesloten natuurgebieden zijn, blijft er volgens de stichting ruimte voor de visserij. Postma wijst erop dat andere vormen van visserij wel mogelijk blijven, ook in beschermde gebieden. "Schelpdier- en oestervisserij. Of vissen die niet leven op de bodem: makreel als die wordt gevangen met handlijnen en haring in de Noordzee, bijvoorbeeld."
