Vertraging bij alle nieuwbouw na schrappen stikstofvrijstelling

Door het wegvallen van de zogenoemde bouwvrijstelling lopen alle nieuwbouwprojecten vertraging op, blijkt uit onderzoek van het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB). De meeste vertragingen zijn een paar maanden, maar in sommige gevallen kan het bouwproces wel een half jaar langer duren.

De bouwvrijstelling - een vrijstelling waarmee de bouwsector geen vergunning voor de tijdelijke uitstoot van stikstof nodig had - verviel op 2 november. De Raad van State oordeelde toen dat de stikstof die bij bouwprocessen vrijkomt gewoon moet meetellen. Er mag alleen toestemming voor een project worden gegeven als zeker is dat individuele beschermde natuurgebieden geen schade oplopen.

8000 woningen gaan er waarschijnlijk helemaal niet meer komen, laat het EIB weten, 2 procent van het totaal. Het gaat hierbij om grote woningbouwprojecten die heel dicht bij kwetsbare natuurgebieden liggen.

Berekeningen en vergunningen

Bouwbedrijven moeten nu voor elk project een berekening voor de stikstofuitstoot maken om aan te tonen dat het geen negatieve effecten heeft in beschermde natuurgebieden. Zo'n berekening heet een Aerius-berekening. Als dan blijkt dat een project een bepaalde hoeveelheid stikstof uitstoot, moeten ontwikkelaars een vervolgonderzoek instellen en een natuurvergunning aanvragen. Hierbij wordt ecologisch onderzoek gedaan om te kijken of er sprake is van natuurschade. Het opstellen van zo'n onderzoeksrapport kan tot wel zes maanden duren.

Taco van Hoek, directeur van het EIB, vindt het vooral jammer dat álle bouwprojecten nu vooraf berekeningen moeten maken. "Terwijl het bij de meeste projecten al duidelijk is dat ze geen schade voor de natuur opleveren", zegt hij. Het instituut schat deze categorie projecten op ruim 90 procent. "Er kan heel soms natuurlijk een uitzondering zijn hierbij, maar wat is het probleem van één uitzondering."

Het levert ook meer kosten op voor de sector. De komende vijf jaar zal de sector ongeveer 340 miljoen euro extra moeten betalen. Dit jaar het meest, met ruim 100 miljoen euro extra.

Bureaucratisch rekencircus

Toch vallen de gevolgen van het vervallen van de bouwvrijstelling Van Hoek al met al nog mee, aangezien er geen sprake is van een bouwstop en de meeste bouwprojecten uiteindelijk wel doorgaan. "Maar je kan ook constateren dat er al meer problemen spelen voor de woningmarkt. Dit komt er nog eens bovenop. Vooral op de korte termijn is het vervelend."

Van Hoek roept op tot een praktischer systeem, waarbij niet ieder project een eigen berekening hoeft te maken. "Er wordt ook nagedacht of je niet een soort generieke rekentoets kan doen in plaats van eentje voor elk project. Het is nu één groot bureaucratisch rekencircus aan het worden. En dat is zonde."

Ook De Jonge wil eenvoudiger regels

Minister De Jonge voor Volkshuisvesting zegt in een reactie dat ook hij de berekening van de schade die de bouw toebrengt aan natuurgebieden wil vereenvoudigen. "Maar daarnaast moet de bouw zelf natuurlijk ook schoner worden. Daar werkt de bouw ook heel hard aan en dat subsidiëren we."

Ook De Jonge maakt zich er zorgen over dat een deel van de woningbouw vertraging oploopt. Volgens de minister onderstreept het onderzoek van het EIB nog eens dat het noodzakelijk is om de uitstoot van stikstof terug te dringen.