Stikstofoverschot in de landbouw afgenomen in 2021
Het stikstofoverschot in de landbouw is in 2021 afgenomen, blijkt uit cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek. Het overschot in deze sector is 5 procent minder dan in 2020. Het gaat om het laagste stikstofoverschot sinds 2014. Volgens het CBS verdween in 2021 290 miljoen kilo stikstof ongebruikt naar de lucht of in de bodem.
De belangrijkste oorzaak is een afname van stikstof in dierlijke mest. Ook zat er minder stikstof in gras voor koeien en daarnaast speelt een kleinere veestapel een rol. Zo waren er in 2021 minder varkens en kippen dan het jaar ervoor.
Bij melkveehouderijen bleef het aantal runderen ongeveer hetzelfde. De afname bij de melkveehouderijen komt door weersomstandigheden, zegt het CBS. Het weer zorgde in de jaren ervoor voor een hoger stikstofgehalte in ruwvoer, zoals gras en mais. Ook bleef er minder stikstof in de bodem achter door de teelt van aardappelen. De grootste bronnen van stikstof in de landbouw in 2021 waren krachtvoer en kunstmest.
Vergeleken met 2016 is het stikstofoverschot met 12,5 procent gedaald. Dat komt vooral door maatregelen die de uitstoot van fosfaat, een bestandsdeel in mest, onder het Europese plafond moesten brengen. Daardoor nam het aantal koeien af.
Hoewel het stikstofoverschot dus daalt in de landbouw in de afgelopen jaren, is dat niet genoeg om uiteindelijk de stikstofeisen te halen. Het kabinet wil nu maatregelen treffen om de uitstoot van boeren terug te dringen, bijvoorbeeld door de veestapel te verkleinen.
In 2030 moet er 50 procent minder stikstofuitstoot zijn en moet driekwart van de stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden op een gezond niveau zijn. Elke sector in Nederland die stikstof uitstoot, waaronder de boerensector, moet daar volgens het kabinet aan bijdragen.
Natuur beschermen
Sinds de jaren 90 daalde de stikstofuitstoot flink, door onder meer maatregelen bij fabrieken en strengere regels voor mest. Maar tussen 2013 en 2017 nam de veestapel fors toe door de afschaffing van het melkquotum. En meer vee betekent meer ammoniak, waardoor de daling stagneerde.
De stikstofuitstoot is hier veel hoger dan in de meeste andere Europese landen, vanwege de grote hoeveelheid vee op een beperkt aantal kilometers. Al decennia wordt er daarom geprobeerd om de neerslag van stikstofoxiden en ammoniak in Nederland te beperken, om zo de natuur te beschermen. Die is nog altijd een derde te hoog, blijkt uit onderzoek van het RIVM. Daardoor gaat de kwaliteit van de natuur nog altijd achteruit.
