Eerstejaars in Maastricht krijgen verplicht les over seksueel wangedrag

Eerstejaarsstudenten die in september beginnen bij de Universiteit Maastricht krijgen in de introductieweek van hun faculteit voorlichting over seksueel grensoverschrijdend gedrag. Het gaat om verplichte lessen, waarvan de universiteit de inhoud momenteel aan het uitwerken is.

Aanleiding voor de verplichte voorlichting zijn cijfers over studenten die te maken krijgen met seksueel geweld of intimidatie. In juni 2021 concludeerden Amnesty International en I&O Research na representatief onderzoek dat een op de tien vrouwelijke studenten in Nederland tijdens de studietijd slachtoffer wordt van verkrachting.

Een paar maanden later kwam uit een eigen enquête van de Universiteit Maastricht een vergelijkbaar beeld naar voren. Bijna de helft van de Maastrichtse studenten gaf in die peiling aan met seksueel geweld of intimidatie te maken hebben gehad, waarbij het in een op de tien gevallen ging om verkrachting.

Preventie

"Dit gebeurt natuurlijk vaak buiten de muren van de universiteit, maar waar we kunnen, willen we een bijdrage leveren om het gesprek tussen jongeren over dit onderwerp te stimuleren", zegt bestuursvoorzitter Rianne Letschert in het NOS Radio 1 Journaal.

Ze benadrukt dat de belangrijkste doelstelling van het voorlichtingsprogramma preventie is. "Het is niet onze eerste verantwoordelijkheid om over dit maatschappelijke probleem na te denken, maar we hebben wel een zorgplicht."

8000 eerstejaars

Hoe de voorlichting eruit komt te zien, is nog niet duidelijk. De Universiteit Maastricht kijkt voor de ontwikkeling van het programma onder meer naar de Verenigde Staten en Australië, waar lessen over grensoverschrijdend gedrag gangbaar zijn. Daar is gebleken dat sommige lesprogramma's effectief zijn en andere niet.

Met die kennis gaat de Maastrichtse universiteit aan de slag. De ongeveer 8000 eerstejaarsstudenten die begin september in Maastricht starten, zijn de eerste studenten die met het verplichte voorlichtingsprogramma te maken krijgen.

Dat gebeurt tijdens de zogeheten facultaire introductieweek, waarbij studenten wegwijs worden gemaakt op de faculteit van de studie die ze gaan volgen. Dat is dus iets anders dan de INKOM-week, de algemene introductieweek van de Universiteit Maastricht.

Het studenteninitiatief Gelijkspel geeft workshops over seksuele omgangsnormen aan studentenverenigingen en onderwijsinstellingen. Een paar maanden geleden legden de studenten uit hoe ze dat doen:

Bestuursvoorzitter Letschert benadrukt dat de voorlichting echt bedoeld is voor studenten onderling. "Het gaat over seksueel misbruik, over intimidatie van jongeren tijdens het uitgaan, over de consequenties van dit type gedrag." De voorlichting gaat dus niet over de verhouding en omgangsvormen tussen medewerkers en studenten, wil ze maar zeggen. "Daar hebben we weer andere programma's voor."

Manifest

Naar eigen zeggen is de Universiteit Maastricht de enige universiteit in Nederland die lessen over grensoverschrijdend gedrag verplicht stelt. De universitaire koepelorganisatie UNL zegt inderdaad geen geluiden te kennen over zo'n verplichting bij andere universiteiten. Wel zijn veel andere instellingen in het hoger onderwijs actief bezig met thema's als grensoverschrijdend gedrag en omgangsvormen.

Ruim een jaar geleden ondertekenden bijna twintig universiteiten en hogescholen een manifest van Amnesty tegen seksueel geweld. Ze spraken daarin af om zich in te zetten voor een veilige omgeving voor studenten en medewerkers. Meerdere universiteiten organiseren bijvoorbeeld workshops en trainingen voor studenten over het aangeven van persoonlijke grenzen en sociale veiligheid.