Washington-reis Zelensky tekent grote rol VS, maar steun uit EU neemt toe
"Ik heb wapens nodig, niet een lift", zwoer president Zelensky aan het begin van de Russische inval in Oekraïne. 300 dagen later verlaat hij voor het eerst sinds de grootschalige oorlog zijn land. Inmiddels is Zelensky aangekomen in de Verenigde Staten. Niet voor een lift, maar voor wapens.
Zelensky ontmoet in Washington president Biden en hij spreekt het Congres toe. De reis tekent de sterke band tussen Oekraïne en de VS, én de cruciale Amerikaanse rol in de oorlog. Tot nu toe staken de Amerikanen al bijna 48 miljard euro in Oekraïne, waarvan zo'n 23 miljard aan militaire steun. In de nieuwe begroting wordt opnieuw ruim 40 miljard voor Oekraïne uitgetrokken. Ter vergelijking: alle Europese instituties en lidstaten samen zegden tot nu toe 51,8 miljard euro toe.
De steun per land, bijgehouden door het Kiel Institut für Weltwirtschaft:
Los van de begroting heeft de Amerikaanse president Biden vandaag een nieuw defensiehulppakket van 2 miljard dollar toegezegd. Onderdeel van het nieuwe steunpakket is een Patriot-luchtafweersysteem, waar Oekraïne al lange tijd om vraagt. Het systeem zal een zeer belangrijke bijdrage leveren bij het beschermen van cruciale infrastructuur tegen Russische raketaanvallen. Maar het is ook een bijzonder kostbaar systeem: voor één raket wordt zo'n 3 à 4 miljoen dollar gerekend.
In Amerikaanse media wordt Zelensky's reis nu al historisch genoemd. De vergelijking wordt gemaakt met het bezoek van de Britse premier Winston Churchill tijdens de heetste dagen van de Tweede Wereldoorlog. Op 22 december 1941, slechts één dag verschil met Zelensky's flitsbezoek, bracht Churchill de kerstdagen door in Washington. Hier werden de plannen gesmeed voor de overwinning op Nazi-Duitsland en Japan - met succes.
Zelensky, die graag gebruikmaakt van historische parallellen, zal zich ongetwijfeld bewust zijn van deze vergelijking. Ook voor hem is het van belang om samen met de Amerikanen op te trekken om de overwinning te bereiken, en te voorkomen dat de Amerikanen achter de rug van de Oekraïners om gaan onderhandelen met de Russen.
Michajlo Podoljak, adviseur van president Zelensky, vat de nauwe samenwerking als volgt samen: "De VS is de onbetwiste leider van de democratische wereld. Oekraïne is de onbetwiste leider in het beschermen van de waarden, vrijheid en internationaal recht van deze wereld."
Zo komt Zelensky aan in de Verenigde Staten:
Europese steun vooral financieel
Voor de EU-landen zal het geen verrassing zijn dat het eerste buitenlandse bezoek van Zelensky sinds de invasie aan de VS wordt gegund. "Een juiste beslissing", twittert de Finse oud-premier Alexander Stubb. "Hopelijk bezoekt hij hierna Ursula von der Leyen in Brussel (de voorzitter van de Europese Commissie, red.)."
Hoewel de VS op militair gebied overduidelijk de belangrijkste partner is, maken de EU-landen en -instituties de laatste maanden een inhaalspurt. Vooral op financieel vlak betekent Europa op het moment veel, het dubbele van de Amerikaanse toezeggingen. Koplopers zijn Duitsland en Polen. Frankrijk en Zuid-Europese landen dragen relatief weinig bij.
Nederland heeft tot nu 987 miljoen euro aan militaire steun toegezegd. Dat bedrag is berekend op basis van de vervangingswaarde van de geleverde materialen. Een deel van de geleverde wapens is geheim, maar het is bekend dat onder meer tanks uit Tsjechië en luchtverdedigingsraketten zijn geleverd.
Een andere belangrijke disclaimer zijn de 'kosten' van de westerse sancties tegen Rusland. Die zorgen vooral in Europese landen voor pijn, vanwege de grotere economische afhankelijkheid van de Russen. Bovendien ontbreken in de statistieken de private donaties en de opvang van Oekraïense vluchtelingen in EU-landen.
