WK-halvefinalist Kroatië, een klein land dat groots is in teamsporten

Hoe kan het dat Kroatië, een land met maar 3,8 miljoen mensen, voor het tweede WK op rij in de halve finales staat? Bij het vorige WK in 2018 haalde Kroatië zelfs de finale, die werd verloren van Frankrijk.

Niet alleen in het voetbal staat dit land aan de top, ook in het handbal, basketbal en waterpolo. Hoe kan een klein land zo groots op sportgebied presteren?

"Het geheim van ons succes is dat we een hecht team zijn", zegt de Kroatische verdediger Josep Juranovic in aanloop naar de halve finale tegen Argentinië. "We spelen als eenheid. Als een familie. Iedereen strijdt voor elkaar."

Geen teamgenoten, maar vrienden

Eerst dat familiegevoel, wat bedoelt hij daar precies mee?

Een klein land zijn betekent dat veel spelers elkaar al kennen sinds hun tiende. De meesten hebben hun oorsprong bij clubs als Dinamo Zagreb en Hajduk Split, en kennen elkaar van school, straat of voetbalclub. Zij zijn geen teamgenoten, maar vrienden, zegt Slaven Bilic, voormalig verdediger van Kroatië en nu hoofdtrainer van de Engelse club Watford, in The Athletic.

Bilic was naar eigen zeggen verbaasd toen hij van Engelse internationals hoorde dat er bij hen altijd aparte tafels zijn voor spelers van Chelsea, Manchester United en Liverpool. Die spelers kennen elkaar en klitten samen. In Kroatië is dat anders, legt hij uit, daar ken je elkaar uit je jeugd, bel je elkaar dagelijks en eet iedereen samen, maakt niet uit met wie.

Overal sportveldjes

Zelfs als je niet weet dat Kroatië zo groot is in teamsporten, zou je dat kunnen zien aan de omgeving, zegt Kroatië-kenner Wessel Penning. Hij beschrijft hoe er overal sportvelden te vinden zijn.

"Elk dorp en elke school heeft z'n eigen betonnen voetbalveld of basketbalveld. In elke schilderachtige haven aan de Adriatische kust staan minstens twee waterpolo-doeltjes. Er wordt veel meer door kinderen buiten gesport en gespeeld dan in Nederland."

Het land heeft niet echt een verenigingsleven, zegt Penning, zoals in Nederland, waar het op zaterdag krioelt van kinderen en ouders bij sportclubs. In Kroatië hebben veel voetbalclubs maar ''een veld, één jeugdteam en één volwassen elftal".

Sporten is er onderdeel van de cultuur. Een cultuur die bovendien is doordrenkt van nationalisme, aldus Penning. "Waar het als het Wilhelmus klinkt nog maar afwachten is of alle voetballers meezingen, weet je dat bij de Kroaten zeker, die zingen uit volle borst mee."

Kroatische trots

Dat heeft te maken met Kroatische trots op hun land, dat in 1991 de onafhankelijkheid uitriep bij het uiteenvallen van de republiek Joegoslavië.

Een land dat tot 1995 een bloedige burgeroorlog moest doorstaan. De meeste spelers van het team hebben die niet zelf meegemaakt, aanvoerder en sterspeler Luka Modric bijvoorbeeld wel.

"Om eerlijk te zijn, vind ik het niet leuk om over de oorlog te denken", zegt Modric in een video op het FIFA-YouTube-kanaal. "Ik was heel jong. We moesten vluchten uit ons huis en naar vluchtelingenhotels. Het was niet makkelijk leven in die periode. Ik hoorde sirenes en bommen die gedropt werden. Ook raketten."

De bal speelde destijds een belangrijke rol in zijn leven, zegt hij. "Ik was altijd met een bal bezig. Voetbal was zeker een vlucht uit alles wat gaande was om ons heen.

Onafhankelijkheid

De meeste van Modric' teamgenoten zijn na de oorlog geboren, maar ook op hen heeft het impact, zegt aanvaller Bruno Petkovic.

"Wij zijn jong, wij hebben niet met eigen ogen gezien hoe ons land is ontstaan. Hoe we voor onze onafhankelijkheid gestreden hebben in de jaren '90. Dat hebben we geleerd van onze ouders en dragen we ons hele leven al bij ons. Je vecht, je werkt hard. Als je dat niet doet, bereik je niks in je leven."

Kroatië-kenner Penning herkent die speciale Kroatische vechtersmentaliteit. "Als jouw ouders de oorlog hebben meegemaakt, weet je waar je het voor doet. Dat is een extra motivatie om te willen winnen. Je wilt vechten op het veld voor de vlag."

Hij noemt de Kroatische maatschappij er eentje van ieder voor zich, waar rijken de dienst uitmaken. "Ben je niet rijk, dan is sport een middel om omhoog te klimmen."

Goed in strafschoppen

Waar Spanje en Nederland op dit WK ten onder gingen aan het nemen van strafschoppen, kunnen de Kroaten niet wachten op penalty's. Daar zijn ze goed in.

Op het vorige WK in Rusland gingen ze door tegen Denemarken in de achtste finale na strafschoppen, en daarna weer tegen Rusland in de kwartfinale. Dit WK wonnen ze van Japan in de achtste finale en van Brazilië in de kwartfinales, beide duels na strafschoppen.

De grote vraag zal vanavond niet zijn welk team de beste speler heeft, met Modric of Lionel Messi of welke speler dan ook, maar wie het beste team is.