'Groot deel scholen doet mee aan Paarse Vrijdag, maar nog veel te winnen'

• Jules Jessurun

  redacteur Online

• Hugo van der Parre

  Research-redacteur

Een groot deel van alle middelbare scholen in Nederland doet volgens lhbti-belangenorganisatie COC dit jaar mee aan Paarse Vrijdag, een dag waarop aandacht wordt gevraagd voor lhbti-acceptatie op scholen. Uit een rondgang van de NOS blijkt dat op veel van deze scholen ook educatie over lhbti-onderwerpen deel uitmaakt van hun lesprogramma.

Een aantal scholen zegt aandacht te besteden aan lhbti-onderwerpen door boeken op de leeslijst te zetten rond dit thema. "En in de eerste klas behandelen wij het onderwerp, 'wie ben ik?'", zegt een medewerker van een middelbare school uit Zoetermeer.

Ook het Hofstad Lyceum uit Den Haag doet mee met Paarse Vrijdag:

Op de school van zorgcoördinator Sasha Loonen wordt aandacht gevraagd voor lhbti-onderwerpen. Leerlingen versieren onder meer het gebouw en verkopen cupcakes voor een goed doel. Bij Stichting Paarse Vrijdag Krant zijn speciale kranten en handleidingen voor docenten besteld.

Haar school heeft ook een zogenoemde Gender and Sexuality Alliance (GSA). In deze alliantie zitten leerlingen die zich inzetten voor lhbti-acceptatie. Ook veel andere scholen hebben zo'n GSA. Van de 122 scholen die een vragenlijst van de NOS invulden, zei ruim driekwart zo'n leerlingenalliantie te hebben.

Over het algemeen wordt er goed gereageerd op de initiatieven in haar school, vertelt Loonen. "Maar het is altijd weer spannend, want toen wij twee jaar geleden een regenboogvlag ophingen, werd die naar beneden gehaald."

Op sociale media van de school waren nare opmerkingen te lezen. "Juist daarom zetten wij ons in en blijft het belangrijk om aandacht te besteden aan deze onderwerpen en energie te steken in bijvoorbeeld Paarse Vrijdag".

Ook volgens COC-woordvoerder Philip Tijsma valt er nog genoeg te winnen. "Uit onderzoeken op scholen blijkt dat 'homo' nog steeds een van meest gebruikte scheldwoorden is." Ook worden lhbti-leerlingen volgens hem tot drie keer vaker gepest dan niet-lhbti-leerlingen.

Dat er nog veel te winnen is, laat ook de Landelijke Veiligheidsmonitor 2020-2021 zien. Middelbare scholieren zijn volgens het onderzoek het minst vaak tolerant tegen lhbti-leerlingen. 15 procent van de middelbare scholieren zei liever niet bevriend te zijn met trans meisjes. Bij dezelfde vraag over trans jongens antwoordde 14 procent dat, bij homoseksuele jongens was het 13 procent en bij homoseksuele meisjes 12 procent.

Met onder meer de GSA's hoopt het COC dat meer begrip komt voor lhbti-leerlingen. Een deel van de scholen zegt dat hun GSA vooral langskomt in de mentorlessen, maar sommige scholen zeggen ook in andere lessen aandacht te vragen voor dit initiatief.

Meer dan vijftig van de scholen die deelnamen aan de enquête van de NOS hebben een genderneutraal of genderinclusief toilet. Deze toiletten kunnen door iedereen gebruikt worden en zijn dus niet specifiek op mannen of vrouwen gericht.

Nimako van het COC vindt het een goede ontwikkeling dat steeds meer scholen het belang van genderdiverse toiletten inzien, maar heeft haar vraagtekens bij de uitvoering.

Makkelijke weg

"We zien dat scholen soms de makkelijke weg kiezen en bijvoorbeeld zeggen: 'Ons docententoilet is genderneutraal'. Maar leerlingen kunnen het gebruik van het docententoilet als drempel ervaren. Voor jongeren is dat soms schaamtevol." Volgens haar houden trans en non-binaire jongeren vaak uit angst hun plas op totdat ze thuis zijn en zitten daar gezondheidsrisico's aan.

De meeste scholen die deelnamen aan de enquête zeggen dat zij alles doen om een veilige omgeving te creëren voor lhbti-leerlingen. Nimako denkt echter dat er ook voor deze scholen nog verbeteringen nodig zijn.

"Het is zeker positief dat scholen verantwoordelijkheid voelen. Hun intentie is goed en ze denken dat ze er alles aan doen, maar in veel gevallen is dat nog niet het geval", stelt ze. "Als we kijken naar de cijfers kan en moet er meer gebeuren. Want het klimaat op scholen is nog steeds relatief negatief."