Onrust en onvrede, maar loslaten zerocovidbeleid is geen optie voor China
Op tal van plekken in China gingen mensen deze week de straat op, in zeldzaam grote protesten, om zo hun onvrede te tonen met het strenge coronabeleid in hun land. Inmiddels zijn in miljoenensteden Guangzhou en Chongqing de maatregelen versoepeld. Ook andere grote steden gaan niet meer volledig in lockdown, zo beloofde de overheid.
Diezelfde overheid liet eerder al weten dat het de "grootste noden" van de bevolking wil verlichten. De handreiking is logisch, gezien de sociale onrust in het land en de kwakkelende economie. Toch is de verwachting niet dat China het zogenoemde zerocovidbeleid volledig zal loslaten. Daarvoor zijn de risico's te groot, vreest de regering.
Dreiging van miljoen doden
Hoewel er een uitgebreide vaccinatiecampagne is geweest, zijn Chinezen onvoldoende beschermd tegen het coronavirus. Het gebruikte Chinese vaccin is relatief snel uitgewerkt. "De immunisatiegraad is laag, zeker onder ouderen, en de ziekenhuizen in China hebben te weinig IC-bedden", zegt sinoloog Florian Schneider, directeur van het Leiden Asia Centre. "Als China het zerocovidbeleid morgen loslaat, overlijden er naar schatting 1 miljoen mensen."
De Chinese economie lijdt onder de strenge coronastrategie. Maar met een grote besmettingsgolf, volle ziekenhuizen en duizenden doden zou het land in een nog veel grotere crisis worden gestort.
Bij het loslaten van de maatregelen dreigt een recessie, vergelijkbaar met de coronapieken in Europa: ten minste één kwartaal van stilvallende consumptie en productie met mogelijk bijna de helft van China in strenge lockdown. Doormodderen lijkt dan ondanks alles beter.
Kantelend beeld
Daarnaast lijkt het voor de Chinese leiders om politie redenen geen optie om water bij de wijn te doen. Tot het afgelopen voorjaar waren veel Chinezen trots op 'hun' aanpak. Er was sprake van weinig besmettingen en lage sterftecijfers.
Terwijl af en toe een stad of wijk in lockdown moest, ging het leven in de rest van het land door. Het beeld van Europa en de VS was daarentegen lang chaotisch: massale besmettingen, veel sterfgevallen, nationale lockdowns en een stilvallende economie.
De Chinese regering klopte zich op de borst. Het was een bevestiging van China's visie op mensenrechten, zegt sinoloog Schneider: "Mensenrechten gaan volgens China allereerst over de bescherming van het fysieke welzijn van burgers."
De legitimiteit van de regering, inclusief de persoonlijke reputatie van president Xi Jinping, staat op het spel.
De trots van de bevolking heeft sinds de lente plaatsgemaakt voor woede. De maandenlange lockdown in Shanghai speelde daarbij een belangrijke rol. Maar ook in andere steden kregen mensen steeds meer genoeg van de in hun ogen onredelijk strenge maatregelen. Sommigen hoopten dat er na het partijcongres in oktober een versoepeling zou komen. Toen dat niet gebeurde, was voor hen de maat vol.
De sociale onrust leidt op korte termijn weliswaar tot aanpassingen; ook de toon in de Chinese media lijkt te veranderen. Sinoloog Schneider denkt alleen niet dat China's aanpak in de basis verandert. Althans: niet op korte termijn.
"Na al het gepraat over het vooropstellen en beschermen van mensenlevens, kan de regering het zich niet veroorloven om het strenge beleid los te laten met het risico op veel doden", legt hij uit. "De legitimiteit van de regering, inclusief de persoonlijke reputatie van president Xi Jinping, staat op het spel."
