Oekraïne centraal op G20-top: gezamenlijke verklaring over oorlog in de maak
Wereldleiders werken op de G20-top op het Indonesische eiland Bali aan een gezamenlijke verklaring over de oorlog in Oekraïne. Volgens persbureau Reuters, dat een conceptversie heeft ingezien, veroordelen daarin de meeste leden van de G20 de oorlog die Rusland begin dit jaar is begonnen.
De zogenoemde ontwerpverklaring is geen unanieme veroordeling van de oorlog. De landen benadrukken ook dat er 'verschillende opvattingen' leven over de situatie en de sancties tegen Rusland. Ook zeggen de leiders dat de G20-top niet de plek is om veiligheidsproblematiek te bespreken.
Het "immense menselijk leed" en de gevolgen van de oorlog baren de leiders die de verklaring zullen ondertekenen wel grote zorgen. Zo is Oekraïne een belangrijke graanproducent en heeft de oorlog de energiemarkt op zijn kop gezet.
Ook premier Rutte werkt aan de verklaring mee. Hij is samen met minister Kaag van Financiën naar Bali afgereisd om met andere landen te praten over economische kwesties.
Nederland behoort tot de grootste twintig economieën van de wereld, maar is gezien de vertegenwoordiging van de Europese Unie als geheel in de G20 niet standaard uitgenodigd. Voor de huidige top is Rutte wel uitgenodigd door de huidige G20-voorzitter, de president van Indonesië.
Rusland komt steeds geïsoleerder te staan en dat is heel belangrijk, zei Rutte:
De Russische minister van Buitenlandse Zaken Lavrov spreekt van een poging van het Westen om de gezamenlijke verklaring op de G20-top te politiseren en Rusland te veroordelen. Hij wijst erop dat er ook andere standpunten in de verklaring zijn opgenomen.
Ontmoetingen
Op uitnodiging van de Indonesische president Widodo sprak de Oekraïense president Zelensky aan de start van de G20 de wereldleiders op de top toe via een videoverbinding. Hij riep Rusland op om zich terug te trekken. "Ik ben ervan overtuigd dat dit het moment is waarop de verwoestende Russische oorlog moet en kan worden gestopt."
Ook de ontmoetingen tussen de G20-leden staan in meer of mindere mate in het teken van de oorlog in Oekraïne en de gevolgen daarvan. Zo herhaalden de Franse president Macron en zijn Chinese ambtgenoot Xi hun standpunt dat het gebruik van kernwapens in de oorlog voorkomen moet worden.
Rutte spreekt met Xi
Ook Rutte had een gesprek met de Chinese president Xi. De Nederlandse premier zei dat Xi ook tegen hem zich uitsprak tegen het dreigen met kernwapens in de oorlog. "Een belangrijke boodschap aan Rusland", zei Rutte. De premier besprak verder onderwerpen als mensenrechten en het klimaat, die Rutte lastige onderwerpen noemde.
Volgens de Chinese staatszender CCTV heeft Xi ook Rutte in het gesprek gewaarschuwd voor een breuk tussen de economieën van China en Europa. "We moeten de politisering van economische en handelszaken bestrijden", zei Xi.
De opmerkingen van Xi hebben vermoedelijk grotendeels betrekking op ASML. De Nederlandse chipmachinefabrikant heeft al geen vergunning om zijn allernieuwste machines aan China te leveren, maar als het aan de Verenigde Staten ligt komt er ook een ban op de verkoop van minder geavanceerde apparaten die nodig zijn om chips te maken.
Xi sprak daarna ook met de Australische premier Albanese. Het was voor het eerst sinds 2016 dat de leider van China die van Australië ontmoette. De betrekkingen tussen beide landen zijn de afgelopen jaren bekoeld.
Albanese zei na afloop dat hij het met Xi heeft gehad over de handel tussen China en Australië. Ook consulaire en mensenrechtenkwesties kwamen volgens de premier aan bod. "Dit was weer een belangrijke stap in de richting van stabilisatie van de relatie tussen Australië en China", zei de premier.
