Verlies Cherson 'zware nederlaag voor Moskou', maar vertrekken de Russen echt?
De aangekondigde Russische terugtrekking uit Cherson is een grote opsteker voor Oekraïne en een blamage voor Rusland. Het was de enige regionale hoofdstad die Rusland veroverde bij de invasie van Oekraïne. Toch is de Oekraïense regering nog niet in feeststemming. Ze toont gepaste terughoudendheid.
"Zolang de vlag niet boven Cherson wappert, kunnen we niet spreken van een Russische terugtrekking", zei een belangrijke adviseur van president Zelensky in reactie op de aankondiging. Volgens hem is een deel van de Russische troepen nog in de stad.
Joeri Sobolevsky, vicevoorzitter van het Oekraïense bestuur van Cherson, zegt tegen de NOS dat er "reden is voor twijfel" over de Russische belofte. "Ik vertrouw alleen op de feiten."
Terugtrekking ingewikkeld
Vanuit Oekraïne wordt al langer gewaarschuwd voor mogelijke misleiding. Het kan een valstrik zijn, zegt militair deskundige Michajlo Zjirochov tegen het Oekraïense Suspilne. "Je kondigt een terugtrekking doorgaans pas aan wanneer zo'n 90 procent van de troepen weg is." Dat is volgens hem niet het geval, getuige de recente gevechten in de regio.
Een terugtrekking is een zeer complexe operatie, zegt Frans Osinga, hoogleraar oorlogsstudies aan de Universiteit Leiden en verbonden aan de Nederlandse Defensie Academie. "Als je het slecht organiseert, dan kan de vijand buitensporig veel verlies toebrengen. Dat zagen we bij de terugtrekking rond Charkov, dat was een paniekvlucht."
Rusland zegt het gehele gebied ten westen van de Dnjepr te verlaten, zo'n 4300 vierkante kilometer (twee keer Limburg):
Osinga benadrukt dat de terugtrekking in zekere zin al maanden bezig lijkt te zijn. Sinds de Oekraïense aanvallen op de bruggen over de Dnjepr zijn elitetroepen en officieren naar de oostkant van de rivier gebracht. Recent vertrok ook het door Rusland aangestelde bestuur.
Steun van Poetins steunpilaren
Russische militaire bloggers zijn teleurgesteld over de terugtrekking, maar tonen ook opvallend veel begrip voor deze "moedige beslissing". In verklaringen die de indruk wekken van coördinatie stellen ook Poetin-steunpilaren als Wagner-baas Prigozjin, de Tsjetsjeense leider Kadyrov en propagandist Margarita Simonjan zich achter de terugtrekking.
Voor Oekraïne is het militaire belang niet te onderschatten. De Krim kan vanuit Cherson eenvoudiger worden bestookt, en voor Rusland wordt het ingewikkelder Odessa, de derde stad van het land, aan te vallen. Uiteraard zal de bevrijding van Cherson het Oekraïense moreel een boost geven. Oekraïne voelt zich sterk genoeg om door te vechten en toont nog geen interesse om met Rusland te onderhandelen.
Een bevrijding van Cherson betekent niet dat het oorlogsgeweld verleden tijd is. Het blijft een stad aan het front. Tot nu toe kwam Cherson redelijk ongeschonden door de oorlog, maar inwoners vrezen dat vanaf de overkant van de Dnjepr roekeloze aanvallen volgen, vergelijkbaar met de verwoesting van frontsteden als Mykolajiv en Charkov.
Afwachten
Inwoners van Cherson reageren net als de Oekraïense autoriteiten. "We wachten rustig af", laat een inwoner via Telegram weten. Er is nu meer euforie over het plotselinge overlijden van Kirill Stremoöesov, het plaatsvervangend hoofd van het gebied dat door Rusland illegaal is geannexeerd, eerder vandaag.
Het kan hoe dan ook nog even duren voor de Oekraïense vlag boven Cherson wappert. De strijdkrachten zullen voorzichtig optreden bij de bevrijding, rekening houdend met een eventuele valstrik of achtergebleven troepen.
