VS escaleert technologiestrijd met China, ASML voor nu buiten schot
De toekomst van de Chinese chipsector is zeer onzeker geworden. De VS heeft met nieuwe sancties deze maand een bom gelegd onder deze industrie, die voor China zeer belangrijk is. Ook de Veldhovense chipmachinemaker ASML heeft hier last van, al benadrukte het bedrijf deze week dat de schade meevalt.
Chips zitten in alledaagse dingen: van je telefoon, tot datacenters of je koelkast. China heeft daarnaast zeer geavanceerde chips nodig om zijn machtspositie te versterken. Die worden daar gebruikt om met supercomputers en kunstmatige intelligentie geavanceerde wapens te ontwikkelen en geheime, sterk versleutelde communicatie van de VS te kraken, schreef The New York Times onlangs. Dat leidt tot grote zorgen in Washington.
De VS zet zijn grote invloed nu in om te voorkomen dat China aan dergelijke chips kan komen voor moderne oorlogsvoering. Daarnaast is het Amerikanen bij chipbedrijven verboden om nog langer Chinese klanten te helpen (wat ook ASML raakt).
We zien hier de voortekenen van een technologiewedloop die de komende jaren zal verhevigen.
Het leidt tot grote onzekerheid in de chipsector, de komende tijd moet duidelijk worden wat de precieze gevolgen zijn. Al lijkt over het doel van de VS geen twijfel. "We moeten een zo groot mogelijke voorsprong behouden", zei VS-veiligheidsadviseur Sullivan vorige maand al.
Volgens handelsspecialist Rem Korteweg van Instituut Clingendael gooit de VS met de sancties heel hard de deur dicht in het gezicht van de Chinezen. "De hele productieketen wordt aangetast. We zien hier de voortekenen van een technologiewedloop die de komende jaren zal verhevigen."
Het roept ook de vraag op wat dit betekent voor ASML. De Veldhovense chipmachinemaker is een essentiële speler in de wereldwijde chipsector. Desgevraagd wijst het concern erop dat er vooralsnog veel onduidelijk is en dat dit ook nog wel even zo blijft. Er zijn nog veel vragen onbeantwoord; juristen en sanctie-experts in de hele sector draaien overuren.
Het bedrijf presenteerde deze week zijn kwartaalcijfers. Die waren opnieuw goed. In een toelichting zei topman Peter Wennink dat het bedrijf ervan uitgaat dat als gevolg van de sancties 5 procent van wat er nog in bestelling staat - in totaal 38 miljard euro - geraakt kan worden. Ofwel: 1,9 miljard euro.
Daarnaast benadrukt ASML dat de vraag nog altijd stukken groter is dan de capaciteit die het bedrijf heeft. Het bedrijf breidt de komende jaren enorm uit in Veldhoven.
Geen ASML-machines meer naar China
De zogeheten EUV-machines van het bedrijf, waarmee de meest geavanceerde chips te maken zijn, zijn zeer gewild. Al in 2019 heeft Amerika dankzij zijn grote rol en invloed in de sector weten te voorkomen dat deze machines China bereiken.
Washington wil echter nog een stap verdergaan. Nog los van de nu opgelegde sancties, werd afgelopen zomer bekend dat de VS de export van de al jaren bestaande DUV-machines naar China aan banden wil leggen. Terwijl die machines al in China staan. Na Zuid-Korea en Taiwan is het de belangrijkste markt voor ASML, die in 2021 goed was voor 2,7 miljard aan omzet.
Volgens The New York Times heeft de VS de afgelopen maanden flinke druk uitgeoefend op de Nederlandse overheid, vooralsnog zonder succes. ASML verwijst voor dit onderwerp naar beide overheden. Het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken wilde niet inhoudelijk reageren.
Europa leunt op Amerika
Joris Teer, China-analist bij het Haags Centrum voor Strategische Studies, gaat ervan uit dat als Amerika de export écht wil tegenhouden, het moeilijk wordt voor Nederland om dat te weerstaan. "Doordat Europa leunt op Amerikaanse militaire macht om Rusland af te schrikken is het extra moeilijk voor Europa om een eigen China-beleid te voeren, los van de Amerikanen."
Mocht China als markt voor ASML wegvallen - en zover is dus het nog niet - dan is het de verwachting dat het bedrijf dit kan opvangen door vraag uit de rest van de wereld.
