Gemengde gevoelens in Gemenebest: kritische geluiden, maar ook liefde voor de Queen

Van over de hele wereld waren vandaag regeringsleiders en staatshoofden naar Londen gekomen om afscheid te nemen van koningin Elizabeth. Onder de mensen die rouw betuigden waren diverse leiders van landen die behoren tot het Gemenebest, zoals president Suluhu van Tanzania, premier Trudeau uit Canada en president Ruto uit Kenia.

Maar binnen de statenbond, die voornamelijk uit oud-koloniën bestaat, is niet iedereen rouwig om het overlijden van de Queen, die werd gezien als symbool van kolonialisme en slavernij.

India

Een opvallende afwezige in Londen vandaag was de Indiase premier Modi. Weliswaar bracht hij kort na Elizabeths dood zijn condoleances over aan de koninklijke familie en kondigde hij een dag van nationale rouw aan, maar eerder haalde hij nog uit naar het Britse kolonialisme.

De Indiase president Murmu kwam voor de uitvaart wel naar Londen, maar haar rol in India is ceremonieel van aard. De uitvaart was ook niet te zien bij de belangrijkste Indiase televisieomroepen.

India was al onafhankelijk toen Elizabeth in 1953 de troon besteeg. Kort daarop werd ze als staatshoofd van het land afgezet - een voorbeeld dat Barbados vorig jaar volgde.

Indiërs kijken in een elektronicazaak in Bangalore naar een registratie van de uitvaart:

Jamaica

Meerdere landen in het Caribisch gebied hebben er sterk op gehint dat zij hetzelfde van plan zijn, onder meer Belize en Antigua en Barbuda. In Jamaica gold vandaag als dag van nationale rouw, maar de voormalige kolonie is niet bepaald koningsgezind. Het land maakt er dan ook geen geheim van een republiek te willen worden.

Bij een bezoek van troonopvolger William afgelopen maart gaf premier Holness te kennen dat Jamaica en het Verenigd Koninkrijk "onopgeloste" zaken af te handelen hebben. Hij verwees onder meer naar herstelbetalingen.

Koning Charles met premier Holness in Buckingham Palace. De twee ontmoetten elkaar kort na het overlijden van Elizabeth:

Kenia

Elizabeth onderhield betere banden met een aantal Afrikaanse landen. Zo was in Kenia de uitvaart vandaag wel op televisie te zien. Ook werd in het land vier dagen van nationale rouw ingesteld.

Kenia was het land waar prinses Elizabeth in 1952 op een koninklijke rondreis was toen ze te horen kreeg dat ze koningin werd: haar vader George VI was in Engeland overleden.

De geschiedenis van het Britse koninklijk huis is onlosmakelijk verbonden met het brute koloniale bewind dat de Engelsen in Kenia voerden. In het Afrikaanse land werden gedurende de jaren 50 zo'n 1,5 miljoen inwoners naar detentiekampen gestuurd, in een poging van de Britten om onafhankelijkheidsbeweging Mau Mau te bestrijden.

Dat laatste sentiment was de afgelopen tijd online veel te horen. Waar de leiders in Kenia vooral lovende woorden spraken over Elizabeth, klonk er op sociale media kritiek op de Britse koloniale nalatenschap.

Zuid-Afrika

Net als Kenia deed Elizabeth ook Zuid-Afrika meermaals aan. Met de eerste democratisch gekozen president Nelson Mandela onderhield ze een vriendschappelijke relatie.

Maar recent werd in het land een petitie gelanceerd waarin het Britse koninklijk huis wordt opgeroepen de Cullinan terug te geven. Deze grootste ongeslepen diamant ter wereld werd begin vorige eeuw gevonden in Zuid-Afrika, toen nog een Britse kolonie. Delen van de diamant werden verwerkt in de kroonjuwelen, die vandaag een prominente rol hadden in de uitvaart.

Waar Afrikaanse leiders allemaal netjes condoleances hebben overgebracht, klonk op een souvenirmarkt in het centrum van Kaapstad een ander geluid:

Australië en Nieuw-Zeeland

In weer twee andere staten van het Gemenebest, Australië en Nieuw-Zeeland, werd de uitvaart op grote schaal gevolgd. Zo hingen er in het openbaar en in pubs schermen om de plechtigheden live te volgen.

Toch klinken er ook in Australië, Nieuw-Zeeland en Canada kritische geluiden, bijvoorbeeld onder de oorspronkelijke bevolking. Veel Aboriginal mensen bijvoorbeeld rouwen niet om Elizabeths dood.

Ook is er een groeiende groep mensen die zeggen dat het met het aantreden van Elizabeths opvolger Charles tijd is om een republiek te worden. Vooraanstaande republikeinen, zoals de Australische premier Albanese, zeggen nu respect te willen tonen aan de koningin en het pas na de rouwperiode te willen hebben over een republiek.

In Sydney was de uitvaart in kroegen te volgen: